Regiony historyczne i etnograficzne Polski

Z Wikipodróży
Regiony historyczne i etnograficzne Polski

Polska od setek lat wykształciła wiele rodzajów podziału swojego terytorium. Jednym z nich jest podział historyczny, dawniej mający swe odbicie w administracji Rzeczypospolitej Polskiej. Badaniem tego jakże specyficznego podziału oprócz etnografów zajmują się również historycy i pasjonaci kultury polskiej. Poniżej znajduje się uproszczony podział naszego kraju z dość zaokrąglonymi danymi.

Podział[edytuj]

Uwagi: Jeżeli podana w tabeli kraina leży częściowo poza granicami administracyjnymi Polski, to dane podane na jej temat odnoszą się tylko i wyłącznie do jej polskiej części. Dotyczy to wszystkich danych, za wyjątkiem stolicy historycznej ulokowanej za granicą.

Nazwa regionu historycznego Regiony historyczne Pomorza Podregiony historyczne Stolice regionów historycznych Regiony etnograficzne Stolice regionów etnograficznych Województwo
Pomorze Pomorze Zachodnie
  • Szczecin (Pomorze Zachodnie)
  • Słupsk i Sławno (ziemia słupsko-sławieńska)
zachodniopomorskie
Ziemia lęborsko-bytowska
  • Ziemia lęborska
  • Ziemia bytowska
pomorskie
Pomorze Wschodnie
  • Gdańsk (Pomorze Wschodnie i Pomorze Gdańskie)
  • Chełmno (ziemia chełmińska)
    • Lubawa (ziemia lubawska)
    • Michałowo (ziemia michałowska)
Nazwa regionu historycznego Regiony historyczne Wielkopolski Podregiony historyczne Stolice regionów historycznych Województwo
Wielkopolska Ziemia kaliska
  • Krajna[5]
  • Pałuki
Ziemia poznańska Ziemia wschowska
Nazwa regionu historycznego Podregiony historyczne Stolice regionów historycznych Regiony etnograficzne Stolice regionów etnograficznych Województwo
Kujawy Ziemia dobrzyńska[6]
  • Włocławek (Kujawy)
  • Dobrzyń nad Wisłą (ziemia dobrzyńska)
  • Kujawy Północne[7]
  • Kujawy Zachodnie (Kujawy Czarne)
  • Kujawy Wschodnie (Kujawy Białe/Południowe)
Nazwa regionu historycznego Podregiony historyczne Stolice regionów historycznych Województwo
Ziemia łęczycko-sieradzka Ziemia łęczycka Łęczyca (ziemia łęczycka)
Nazwa regionu historycznego Podregiony historyczne Stolice regionów Województwo
Ziemia lubuska
  • Ziemia kostrzyńska
  • Ziemia kiniecka
  • Ziemia słubicka
  • Ziemia sulęcińska
Lubusz (w Niemczech)
Nazwa regionu historycznego Regiony historyczne Łużyc Stolice regionów Województwo
Łużyce

(oba miasta są w Niemczech)

Nazwa regionu historycznego Regiony historyczne Śląska Stolice regionów Województwo
Śląsk
Nazwa regionu historycznego Regiony historyczne Prus Podregiony historyczne Stolice regionów historycznych Regiony etnograficzne Stolice regionów etnograficznych Województwo
Prusy Prusy plemienne
  • Pomezania
  • Pogezania
  • Sasinia
  • Warmia (plemienna)
  • Natangia
  • Galindia
  • Barcja
  • Nadrowia
  • Sambia
  • Skalowia
  • Jaćwież[8]
Prusy Królewskie
  • Ziemia malborska
  • Warmia (biskupia)
Prusy Książęce
  • Prusy Dolne
  • Prusy Górne
Nazwa regionu etnograficznego Regiony etnograficzne Suwalszczyzny Stolice Województwo
Suwalszczyzna Suwalszczyzna (Polska)
Suvalkija/Sudovia (Litwa)
Suwalszczyzna Sopoćkińska (Białoruś)
Nazwa regionu historycznego Podregiony historyczne Stolice regionów Województwo
Podlasie
  • Ziemia drohicka
  • Ziemia mielnicka
  • Ziemia bielska
  • Ziemia białostocka
Drohiczyn podlaskie
Nazwa regionu historycznego Podregiony historyczne Stolice regionów Województwo
Polesie
  • Ziemia włodawska
  • Ziemia bialska
Brześć (na Białorusi)
Nazwa regionu historycznego Regiony historyczne Rusi Czerwonej Stolice regionów Regiony etnograficzne Województwo
Ruś Czerwona
  • Ziemia przemyska
  • Ziemia sanocka
  • Ziemia zamojska
  • Ziemia chełmska
  • Ziemia bełska
  • Bojkowszczyzna
Lwów (Ruś Czerwona)

(na Ukrainie)

Łemkowszczyzna (wschodnia)
Nazwa regionu historycznego Podregiony historyczne Stolice regionów historycznych Regiony etnograficzne Stolice regionów etnograficznych Województwo
Mazowsze
  • Ziemia płocka
  • Ziemia rawska
  • Mazowsze właściwe
    • Ziemia czerska
    • Ziemia warszawska
    • Ziemia wyszogrodzka
    • Ziemia zakroczymska
    • Ziemia ciechanowska
    • Ziemia łomżyńska
    • Ziemia wiska
    • Ziemia nurska
    • Zawkrze
  • Płock (Mazowsze i ziemia płocka)
  • Rawa Mazowiecka (ziemia rawska)
  • Czersk (ziemia czerska)
  • Warszawa (ziemia warszawska)
  • Wyszogród (ziemia wyszogrodzka)
  • Zakroczym (ziemia zakroczymska)
  • Ciechanów (ziemia ciechanowska)
  • Łomża (ziemia łomżyńska)
  • Wizna (ziemia wiska)
  • Nur (ziemia nurska)
  • Szreńsk (Zawkrze)
  • Kurpiowszczyzna
    • Kurpie Białe
    • Kurpie Zielone
  • Ziemia łowicka
Łowicz (ziemia łowicka)
Nazwa regionu historycznego Regiony historyczne Małopolski Stolice regionów Regiony etnograficzne Województwo
Małopolska
  • Ziemia krakowska
  • Ziemia sandomierska
  • Ziemia lubelska (Lubelszczyzna)
  • Podhale
  • Łemkowszczyzna (zachodnia)
  • Zagłębie Dąbrowskie
  • Sądecczyzna
  • Żywiecczyzna
  • Ziemia radomska
  • Ziemia kielecka
Nazwa regionu historycznego Stolica regionu Województwo
Spisz Lewocza (na Słowacji) małopolskie
Nazwa regionu historycznego Stolica regionu Województwo
Orawa Zwoleń (na Słowacji) małopolskie

Mapy[edytuj]

Uwagi[edytuj]

  1. Bory Tucholskie są również regionem etnograficznym dla Borowiaków Tucholskich – rdzennych mieszkańców tego regionu.
  2. 2,0 2,1 Powiśle pod względem kulturowym jest pograniczem pomiędzy Prusami, a Pomorzem (Pomorzem Wschodnim).
  3. Gdańsk jest stolicą Kaszub tylko i wyłącznie pod względem historycznym.
  4. Kartuzy są współczesną stolicą Kaszub.
  5. Krajna pod względem kulturowym jest pograniczem pomiędzy Wielkopolską, a Pomorzem.
  6. Ziemia dobrzyńska pod względem kulturowym jest pograniczem pomiędzy Pomorzem (ziemią chełmińską), Kujawami oraz Mazowszem.
  7. Niekiedy region ten bywa łączony z Kujawami Zachodnimi.
  8. Niektóre źródła uznają Jaćwież za osobny region, nie będący częścią Prus.