Bhutan

Bhutan

Lokalizacja

Flaga

Główne informacje
Stolica	Thimphu
Ustrój polityczny	monarchia konstytucyjna
Waluta	ngultrum (BTN)
Powierzchnia	47 000
Liczba ludności	763 092 (2019)
Język	dzongka
Religia	buddyzm

Numer kierunkowy	+975
Domena internetowa	.bt
Strefa czasowa	UTC +6

Bhutan – państwo w Azji Południowej, we wschodnich Himalajach graniczące na północy i zachodzie z Chinami, a na południu i wschodzie z Indiami; bez dostępu do morza. Lokalna nazwa Druk Jul oznacza Królestwo Smoka.

Charakterystyka

Geografia

Bhutan jest górzystym krajem bez dostępu do morza, leżącym we wschodniej części Himalajów, pomiędzy Tybetem w Chinach na północy, a indyjskimi stanami Asam i Bengal Zachodni na południu i wschodzie oraz Sikkim na zachodzie.

Ponad połowa terytorium kraju leży powyżej 3000 m n.p.m. Sieć rzeczna jest gęsta, wszystkie są dopływami Brahmaputry, do której wpadają już na terenie Indii.

Góry do 3500 m są pokryte lasami zajmującymi 67% powierzchni kraju. Na południu to lasy monsunowe z drzewem tekowym, wyżej lasy mieszane z dębem, sosną i jodłą. Powyżej 3500 m występują łąki alpejskie, a powyżej 4500 m wieczne śniegi i lodowce.

Użytki zielone (łąki i pastwiska) stanowią 6%, a grunty orne 3% powierzchni kraju.

Klimat

Klimat zwrotnikowy wilgotny, monsunowy; tropikalny na południu, chłodne zimy i gorące lata w dolinach, ostre zimy i chłodne lata w Himalajach. Granica wiecznych śniegów wskutek znacznych opadów przebiega stosunkowo nisko, bo już na wysokości ok. 4500–4880 m n.p.m.

Historia

Pierwsi ludzie przybyli prawdopodobnie po epoce lodowcowej i niewiele wiadomo o prehistorii Bhutanu. Pierwsze dokumenty historyczne pojawiły się wraz z buddyzmem w VII wieku, kiedy to Guru Rinpocze (Padmasambhava) odwiedził Bhutan i założył tu sieć klasztorów.

W 1865 roku Wielka Brytania i Bhutan podpisały traktat z Sinchulu, na mocy którego Bhutan miał otrzymać roczną dotację w zamian za przekazanie niektórych terenów przygranicznych. Pod wpływami brytyjskimi w 1907 r. powstała monarchia; trzy lata później podpisano traktat, na mocy którego Brytyjczycy zgodzili się nie ingerować w wewnętrzne sprawy Bhutanu, a Bhutan pozwolił Wielkiej Brytanii kierować jego własnymi sprawami zagranicznymi. Wkrótce, rolę tą przejęły Indie, które odzyskały niepodległość i w 1949 r. zwróciły przejęte przez rząd brytyjski ziemie. Pomimo oddania dawnych ziem, południowi sąsiedzi dalej kontynuowali kierowanie niektórymi sprawami Bhutanu.

W grudniu 2006 roku król Jigme Singye Wangchuck przekazał władzę swojemu najstarszemu synowi, księciu koronnemu Jigme Khesar Namgyel Wangchuck, nadając mu tytuł piątego Druka Gyalpo. Oficjalna koronacja miała miejsce w listopadzie 2008 roku. Piąty Król kształcił się w Bostonie i Oksfordzie i cieszy się dużym uznaniem w całym kraju. W dniu 24 marca 2008 r. odbyły się pierwsze demokratyczne wybory.

Polityka

Gospodarka

Bhutan należy do państw o najniższym poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego. ONZ zalicza ten kraj do grupy jednych z najsłabiej rozwiniętych państwa świata. PKB na 1 mieszkańca, według parytetu siły nabywczej, wynosił 1,3 tys. USD (2002). Dopiero w 1956 zniesiono niewolnictwo.

Zdecydowana większość mieszkańców czynnych zawodowo jest zatrudniona w rolnictwie i leśnictwie (ok. 91%). Na wsi utrzymują się feudalne stosunki. Grunty orne zajmują ok. 3% powierzchni kraju, a łąki i pastwiska – ok. 6%. Większość ziemi uprawnej jest w posiadaniu klasztorów buddyjskich i wielkich właścicieli. Uprawia się głównie ryż, pszenicę, jęczmień, proso i kukurydzę, poza tym ziemniaki, rośliny strączkowe, jutę, tytoń.

W południowej części kraju pojawia się sadownictwo (mango, pomarańcze, jabłoń) oraz uprawa kardamonu. W górach koczownicze pasterstwo owiec, jaków i kóz, na południu przyzagrodowa hodowla bydła i trzody chlewnej. Dużą rolę odgrywa leśnictwo, głównie eksploatacja drewna tekowego. Niewielkie wydobycie węgla kamiennego, surowców budowlanych oraz grafitu. Dopiero w latach 70. powstały pierwsze obiekty przemysłowe: elektrownie wodne, zakłady włókiennicze, przetwórstwa owoców, tartaki oraz cementownia i fabryka zapałek. Dobrze rozwinięte rzemiosło artystyczne, zwłaszcza tkactwo, snycerstwo, wyrób białej broni i obróbka metali.

Eksport energii elektrycznej, drewna, węgla, wosku, kości słoniowej i cementu. Import wyrobów przemysłowych, żywności, paliw. Główni partnerzy handlowi: Indie (ok. 90% obrotów), Singapur.

Dojazd

Samochodem

Samolotem

Największym portem lotniczym jest międzynarodowy port lotniczy w Paro (kod: PBH), zlokalizowany około 47 km od centrum Thimphu. Loty do tego portu lotniczego są realizowane przez Bhutan Airlines i Druk Air.

Statkiem

Bhutan jest państwem śródlądowym (ze względu na położenie nie posiada dostępu do morza).

Regiony

Bhutan jest podzielony na 20 prowincji zwanych dzongkhag:

Bumtʽang (1)
Cirang (18)
Czʽukʽa (2)
Daganang (3)
Gasa (4)
Ha (5)
Jangce (16)
Lhünce (6)
Monggar (7)
Paro (8)
Pemagacel (9)
Punakʽa
Samce (12)
Samdrup Dzongkʽar (11)
Sarpang (13)
Thimphu (14)
Traszigang (15)
Trongsa (17)
Wangdü Pʽodrang (19)
Żemgang (20)

Miasta

Według danych oficjalnych pochodzących z 2005 roku Bhutan posiadał ponad 30 miast o ludności przekraczającej 1 tys. mieszkańców. Stolica kraju Thimphu jako jedyne miasto liczyło ponad 50 tys. mieszkańców; 1 miasto z ludnością 10÷50 tys. oraz reszta miast poniżej 10 tys. mieszkańców.

Ciekawe miejsca

Parki narodowe, rezerwaty i szczyty górskie

1 Rezerwat Przyrody Jigme Khesar Strict, Dystrykt Ha (Rezerwat leży w zachodniej części kraju, niedaleko chińskiej miejscowości Miruqu.), .

2 Masang Kang, Laya, Dystrykt Gasa (Szczyt leży w Bhutanie, przy granicy z Chinami, w pobliżu jeziora Chumba Yumco.), . Góra ma 6590 m n.p.m. Na mapie została oznaczona trójkątem.

3 Park Narodowy Dżigme Senge Wangcz'uk (Park leży na pograniczu dystryktów Sarpang, Trongsa, Tsirang i Zhemgang.), . Park jest czynny cały tydzień od rana do wieczora. Ceny biletów wejściowych nie są znane.

Zabytki, muzea i inne atrakcje

Klasztor Paro Taktsang
Punakha Dzong
Tashichho Dzong
Dobji Dzong w Paro
Muzeum Narodowe Bhutanu w Paro
Brama graniczna w Phuntsholing
Ruiny Drukgyal Dzong (UNESCO)
Klasztor Gangteng w Wangdü Pʽodrang
Klasztor Tango koło Thimphu
Timphu

Transport

W 2003 r. Bhutan miał łącznie 8 050 km dróg, z których ok. 4 990 km stanowiły drogi utwardzone, a pozostałą resztę nieutwardzone. Najwięcej drogowych szlaków komunikacyjnych znajduje się w środkowej i zachodniej części kraju. Podstawową drogą kraju jest autostrada wschód-zachód, powstała w 1962 roku, łącząca miasta Phuentsholing i Trashigang.

Bhutan nie posiada transportu kolejowego, ale 25 stycznia 2005 r. odbyło się spotkanie króla Bhutanu i premiera Indii, na którym został przedstawiony pomysł budowy pierwszej kolei w kraju. W grudniu 2009 r. król Bhutanu zatwierdził ostateczny plan budowy bhutańsko-indyjskiego szerokotorowego połączenia kolejowego pomiędzy Hashimarą i Toribari. Linię tą mają obsługiwać Indian Railways.

Państwo posiada 4 porty lotnicze (Bathpalathang, Yongphulla, Gelephu, Paro), spośród których tylko ostatni należy do międzynarodowych. Niestety 3 z nich są czynne, ponieważ najnowszy, port lotniczy Gelephu (otwarty w 2017 r.) nie został certyfikowany przez Ministerstwo Lotnictwa Cywilnego (Department of Civil Aviation).

Język

Językiem urzędowym Bhutanu jest dzongkha. Niektórzy miejscowi znają też angielski, tybetański i hindi (będący językiem urzędowym w Indiach).

Zakupy

Obowiązującą walutą Bhutanu jest ngultrum, ale równolegle funkcjonują rupie indyjskie. Wartość ngultrum jest równa rupii w stosunku 1:1. Wymiana walut w kraju poza kantorami jest możliwa w bankach lub większych hotelach. Karty kredytowe Visa, MasterCard i Visa Maestro są kompatybilne z większością bankomatów w Bhutanie. Większość z nich jest skoncentrowana w Thimphu i Paro.

Spośród produktów tradycyjnych warto kupić drewniane miseczki dappa (pierwotnie produkowane na wschodzie państwa ) i małe bambusowe kosze bangchung (będące specjalnością południowych regionów kraju, ale dostępne w całym Bhutanie).

Gastronomia

Noclegi

Bezpieczeństwo

Nie ma zagrożenia przestępczością pospolitą i kieszonkową. Nie występują też inne zagrożenia, o ile zachowanie turysty nie odbiega od ogólnie przyjętych norm. Zagrożenie dla bezpieczeństwa mogą stanowić klęski naturalne, np. trzęsienia ziemi, osunięcia się ziemi itp.

Zdrowie

Nie obowiązują żadne szczepienia ochronne. Podróżujący w ramach wycieczek trekkingowych winni zaopatrzyć się w niezbędne leki, w związku z możliwością wystąpienia choroby wysokościowej. W razie problemów ze zdrowiem lub złego samopoczucia, po poradę lekarską zaleca się zgłosić do placówek służby zdrowia (gabinety medycyny podróży). Zaleca się zakup ubezpieczenia turystycznego, które zwróci koszty ewentualnego leczenia.

W południowej części kraju istnieje całoroczne ryzyko zarażenia się malarią. Ponadto dość rozpowszechnione są zarazki odpowiadające za wirusowe zapalenie wątroby typu B. Turystów bardzo często dotyka również biegunka podróżnych.

Kontakt

Przedstawicielstwa dyplomatyczne

Przedstawicielstwa dyplomatyczne akredytowane w Bhutanie

Stosunki dyplomatyczne zostały nawiązane 29 listopada 2012. Sprawy konsularne obsługuje Ambasada RP w Nowym Delhi (Indie).

Przedstawicielstwa dyplomatyczne akredytowane w Polsce

Bhutanese Embassy in Belgium

Avenue Jules Cesar 70, 1150 Bruxelles, Belgium

Phone: +322 761 95 70

Fax: +322 761 95 77

E-mail: infobhutan@bhutanembassy.be