Szczebrzeszyn
Szczebrzeszyn | |
Szczebrzeszyn, pl. T. Kościuszki | |
Herb | |
Informacje | |
Państwo | Polska |
Region | Województwo lubelskie |
Powierzchnia | 29,12 km² |
Wysokość | 230 m n.p.m. |
Ludność | 4849 |
Nr kierunkowy | (+48) 84 |
Kod pocztowy | 22-460 |
Strona internetowa |
Szczebrzeszyn – miasto w Polsce, w południowej części województwa lubelskiego, w powiecie zamojskim, 20 km na zachód od Zamościa, siedziba władz miasta i gminy, leży nad rzeką Wieprz.
Charakterystyka
[edytuj]Nazwa tego miasteczka jest testem i torturą dla obcokrajowców, którym wydaje się, że języka polskiego można nauczyć się łatwo.
„W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie i Szczebrzeszyn z tego słynie” – Jan Brzechwa
W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do ówczesnego województwa zamojskiego.
Położenie geograficzne: 50°41′41″N 22°58′46″
Szczebrzeszyn posiada prawa miejskie od 1352 r. (nadane przez Kazimierza Wielkiego). W czasie reformacji miasto było ośrodkiem kalwinizmu. Ścierały się tutaj różne religie i kultury: katolicy, żydzi, kalwini, arianie.
O przeszłości świadczą budowle istniejące do dziś: barokowy przyklasztorny kościół pw. św. Katarzyny, renesansowy kościół pw. św. Mikołaja, cerkiew o charakterze obronnym z XVI w. wzniesiona na XIV-wiecznych murach dawnego kościoła, renesansowa zrekonstruowana na potrzeby domu kultury (z zachowaną renesansową kamienną szafę ołtarzową służącą ongiś do przechowywania Tory) synagoga oraz jeden z najstarszych żydowskich cmentarzy (pochodzi z XVI w.) – z zachowanymi nielicznymi macewami - najstarsza macewa nosi datę 26 nissan 5305, co według kalendarza gregoriańskiego oznacza rok 1545.
Dojazd
[edytuj]Samolotem
[edytuj]Koleją
[edytuj]Stacja kolejowa na linii kolejowej 69 Rejowiec-Hrebenne (na terenie wsi Brody Małe w gminie Szczebrzeszyn) Równolegle biegną tory LHS (w obrębie stacji znajduje się duży Terminal Przeładunkowy LHS Brody Małe)
Samochodem
[edytuj]W Szczebrzeszynie przecinają się:
- Droga krajowa nr 74 łącząca węzeł Wieluń na drodze ekspresowej S8, i Kielce z Zamościem i przejściem granicznym z Ukrainą w Zosinie. Biegnie z zachodu na wschód przez województwo łódzkie, świętokrzyskie i lubelskie, na większości odcinków posiada jedną jezdnię.
- Droga wojewódzka nr 848 łączy Szczebrzeszyn z Turobinem i Wysokiem. Jej długość wynosi ok. 30 km.
Autobusem
[edytuj]Statkiem
[edytuj]Wieprz nie jest rzeką spławną.
Komunikacja
[edytuj]Warto zobaczyć
[edytuj]- Kościół parafialny pw. św. Katarzyny z XVII w. w stylu barokowym, ze sztukateriami Jana Wolffa
- Klasztor franciszkanów z XVII-XIX w. (obecnie szpital)
- Kościół parafialny pw. św. Mikołaja z XVII w. w stylu renesansowym (z zachowaną tablicą z listą grzechów, które trzeba wyznać przy spowiedzi)
- dzwonnica z kaplicą
- cmentarz przykościelny
- figura NMP
- ogrodzenie z bramką
- Cerkiew pw. Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy, należąca do parafii św. Mikołaja Cudotwórcy w Zamościu; najstarsza czynna świątynia prawosławna w Polsce
- Synagoga w Szczebrzeszynie z XVII w.
- Cmentarz żydowski w Szczebrzeszynie
- Pomnik chrząszcza w Szczebrzeszynie
- Ratusz w Szczebrzeszynie
- Ruiny zamku z pozostałościami kamiennej kwadratowej wieży oraz suchymi fosami (teren prywatny), nr w rej. zab.: A/225 z 11.08.1982
- Kaplica św. Leonarda z 1908 r. i cmentarz katolicki
- Młyn wodny z pocz. XX w.
- Układ urbanistyczny miasta, nr rej.: A/642 z 8.11.1972
- Dom dyrektora cukrowni „Klemensów”, ul. Słodka 1, XIX/XX w., nr rej.: A/505 z 1.02.1995, w którym obecnie znajduje się Restauracja Klemens oraz Muzeum Skarbów Ziemi i Morza.
- Szkoła z 1819 r. (obecnie Liceum Ogólnokształcące), ul. Zamojska 70, nr rej.: A/189 z 24.05.1979
Najbliższe okolice
[edytuj]- Szczebrzeszyński Park Krajobrazowy.
Prawie w całości leży na Roztoczu Zachodnim. Rzeźbę Parku urozmaicają różnice w wysokości terenu - od 50 do 100 m. Bardzo ciekawe są wąwozy o stromych zboczach dochodzących do kilkunastu metrów wysokości i szerokości dna od kilkudziesięciu centymetrów do około 20 m. Wśród tych ostatnich warto zobaczyć wąwóz w Topólczy.
- Spływy kajakowe Wieprzem.
Wieprz jest rzeką nizinną z licznymi zakrętami i odnogami, ale bez przeszkód zalegających w korycie. Zwykle oddalona nieco od osiedli ludzkich, nadaje się na rodzinne wyprawy kajakowe. Spływ przez teren Roztoczańskiego Parku Narodowego wymaga dodatkowego zezwolenia. Warto zajrzeć na strony: www.spływykajakowe.roztocze.net.pl, www.kajaki-roztocze.pl/rzw.html, www.kajaki-lubartow.pl/splywy-wieprzem.php.
- Okolice Szczebrzeszyna są przyjazne rowerowym wycieczkom rodzinnym.
Aleksander Buczyński Lubelszczyzna i Roztocze na rowerze. Przewodnik rowerowy, wydawnictwo Pascal, Bielsko-Biała 2007