Rezerwat przyrody Jezioro Drużno

Rezerwat przyrody Jezioro Drużno – faunistyczny rezerwat przyrody w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, utworzony na terenie gmin: Elbląg i Markusy, na Żuławach Elbląskich.

Mimo że rezerwat został nazwany od jeziora Druzno, w jego nazwa występuje niepoprawna wersja nazwy jeziora – Drużno.

Współrzędne geograficzne początku ścieżki dydaktycznej w rezerwacie: 54°03′54″N, 19°27′05″E

Jezioro położone jest w południowo-wschodniej części Żuław Elbląskich, na terenie Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej. Duży zbiornik stanowiący atrakcję krajoznawczą zarówno dla turystów i przyrodników oraz ostatnio wędkarzy. Powierzchnia: od 1109,42 ha do 1790,1 ha. Powierzchnia wody ulega znacznym wahaniom w zależności od kierunku wiatru. Głębokość maksymalna jeziora Druzno - 2,5 m do 3 m ; średnia 1 do 2,25 m. Głębokość, podobnie jak powierzchnia zbiornika jest zmienna i zależna od warunków pogodowych (wiatry!) i stanów wody Zalewu Wiślanego.

Klasa czystości: Zbiornik silnie zeutrofizowany. Jednym ze źródeł zanieczyszczenia jest Kanał Elbląski, którym dostarczane są wszelkiego rodzaju "śmieci". Na podstawie przeprowadzonych w 2003 r. badań czystości wody jeziora, zaliczono je do wód pozaklasowych.

Dno zarośnięte roślinnością podwodną i pływającą – przebagrowany jest jedynie tor Kanału Elbląskiego, który i tak obecnie wymaga ponownego oczyszczenia. Dno muliste. Do zbiornika uchodzi kilka niewielkich rzek, między innymi: Brzeźnica, Burzanka, Dzierzgoń, Elszka, Kowalewka, Marwicka Młynówka, Tina (jedno odgałęzienie w dolnym biegu), Wąska. Z jeziora wypływa rzeka Elbląg.

Jezioro jest bardzo trudno dostępne – do otwartej wody praktycznie nie ma dojścia. Brzegi otoczone wałami przeciwpowodziowymi, silnie zarośnięte, z przewagą szuwarów, olesów i łozowisk. Wokół jeziora i rowów melioracyjnych bujnie rozwinięta roślinność szuwarowa. Powierzchnia wody silnie zarośnięta roślinnością pływającą. System wałów oraz cieków wokół jeziora jest pod opieką Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Oddziału Regionalnego w Elblągu.

Przez jezioro prowadzi szlak żeglugowy z Elbląga do Ostródy. Kanał Elbląski ma swój początek właśnie w południowej części tego jeziora.

Powierzchnia rezerwatu: 3 021,6 ha. Utworzony został w 1966 r.

Rezerwat obejmuje akwen jeziora Druzno wraz z okolicznymi terenami roślinności szuwarowej, zarośli wierzbowych i lasu olsowego.

Rezerwat powołano ze względów naukowych i dydaktycznych. Znajduje się tutaj prawie 700 gatunków roślin naczyniowych i znaczna ilość różnorodnych przedstawicieli fauny, również ptaków. Głównym celem ochrony jest zachowanie miejsc lęgowych ptactwa wodnego i błotnego. Występuje tu wiele gatunków ptaków wodnych, zarówno w okresie lęgowym, jak i w czasie wędrówek. Do najznamienitszych gatunków lęgowych należą: rybitwa białowąsa, bielik, zausznik, zielonka, kropiatka, żuraw, błotniak stawowy i - bodaj najważniejsza i najrzadsza - podgorzałka – kaczka, której liczebność w latach 80. XX w. spadła o ponad 90%! Zaledwie 3 pary tych kaczek lęgną się w ostatnich latach w rezerwacie (przez wzgląd na ich bezpieczeństwo nie należy zdradzać, w którym miejscu, ani ich poszukiwać). Oczywiście lista gatunków lęgowych jest o wiele większa.

Dodatkowo obszar rezerwatu pokrywa się z obszarami Natura 2000 Druzno (PLH280028) (Specjalny obszar ochrony siedlisk) oraz o większej powierzchni Drużno (PLB280013) (Obszar specjalnej ochrony ptaków).

W 2002 r. ze względu na bogactwo roślinne i bioróżnorodność został objęty międzynarodową formą ochrony i wpisany na listę ramsarską.

Jest to miejsce wyjątkowe w skali kraju, a może i całej Europy (niekiedy nazywane „Polską Amazonią”).

Jezioro Druzno swym wyglądem nie przypomina większości jezior w Polsce. Zdecydowana większość tafli tego jeziora porośnięta jest nymfeidami, czyli roślinami o pływających liściach: grzybieniami, grążelem a także bardzo rzadkim grzybieńczykiem (jest to najdalej na północ wysunięte stanowisko tej rośliny w Europie, rośliny objętej w Polsce ścisłą ochroną gatunkową). Piękno grzybieńczyka najlepiej podziwiać z daleka. W okresie kwitnienia zmienia on kolor jeziora z zielonego na żółty.

Rezerwat jest praktycznie zamknięty dla turystów. Są jednak dwa sposoby, by podziwiać to fenomenalne miejsce.

1. Rejs Kanałem Elbląskim, który biegnie przez środek jeziora. W tym miejscu trzeba mocno podkreślić, że można się poruszać wyłącznie po kanale, poza nim obecność turystów jest nielegalna, co dla nierozważnych turystów – ze względu na częste patrole policji rzecznej – może skończyć się mandatem.

2. Ścieżka dydaktyczna i wieża widokowa w południowej części rezerwatu. To zdecydowanie najlepsze miejsce dla obserwacji ptaków na jeziorze. Z wieży jest widok na kolonię mewy śmieszki (około 2000-4000 par), wokół której praktycznie koncentruje się życie reszty awifauny wodno-błotnej jeziora Druzno. Na wieżę proponuję zabrać dobrej jakości lunetę na statywie – będzie bardzo pomocna w obserwacji na duże odległości.

Ścieżka dydaktyczna jest co prawda nieukończona, brakuje tablic informacyjnych, a sama dróżka jest podziurawiona przez bobry, karczowniki i norki, trzeba więc uważać, by nie skręcić sobie kostki. Spacer zaczynamy w prawdziwym i dzikim lesie olsowym, następnie dochodzimy do rzeki Dzierzgoń, tej samej, po której wędrował niegdyś św. Wojciech, by nawracać pogańskich Prusów. Idąc wzdłuż rzeki, dotrzemy do wieży widokowej – dalej iść się już nie da, bo już jest tylko woda.

Na terenie rezerwatu prowadzona jest gospodarka rybacka, podlega ona jednak silnym restrykcjom. Wędkowanie z brzegu jest zazwyczaj zabronione. Jedynie w okresie jesiennym, tj. od września do grudnia, w miejscowej przystani rybackiej można odpłatnie wynająć łódkę i wędkować (dopuszczalne są tylko przynęty sztuczne, zakazany jest karaś srebrzysty jako żywiec. Obowiązują znaczące limity oraz wymiany ochronne, np. można zabrać maksymalnie 2 szczupaki nie mniejsze niż 50 cm i nie większe niż 80 cm). Szczupak, sandacz i węgorz mają łączny limit dobowy - 2 szt. Okoń chroniony jest do 20 cm. Okoni można zabrać ze sobą 20 szt. Zimą z lodu można wędkować na całej powierzchni jeziora, lecz bez zanęcania.

http://ptasieogrody.pl/wiki/Rezerwat_Jezioro_Drużno