Powiat nowosądecki

Powiat nowosądecki – powiat w Polsce w województwie małopolskim, utworzonym w 1999 r. w ramach reformy administracyjnej w Polsce. Jego siedzibą jest miasto Nowy Sącz.

Zajmuje powierzchnię 1550,24 km2, liczy ludności 213 420 czyli gęstość zaludnienia wynosi 137,7 a urbanizacja 19,01%. W miastach mieszka 19291 kobiet, we wsiach 79298.

Lasy i tereny leśne zajmują 44% obszaru powiatu, w tym najwięcej w gminach górskich: Rytro (72,8%), Łabowa (70,8%), Piwniczna (63,6%), Muszyna (61,2%), Krynica (57%), Kamionka Wielka (46,2%), Łącko (42,8%), Nawojowa (41,6%).

Ważną rolę gospodarczą w regionie odgrywa rolnictwo: użytki rolne zajmują 47,1%, w tym 20,6% łąki i pastwiska, sady – 1,6%.

Po II wojnie światowej ziemię sądecką włączono do województwa krakowskiego, a Nowy Sącz stał się siedzibą powiatu. W wyniku reformy administracyjnej w 1975 r. powstało województwo nowosądeckie, zniesione w 1999 r. Nowy Sącz znów stał się siedzibą powiatu.

Większość powierzchni powiatu zajmują tereny górskie i wyżynne (pogórza), a także doliny rzeczne Dunajca z jego głównymi dopływami: Popradem i Kamienicą. Rzeki te rozdzielają główne pasma górskie Sądecczyzny: Beskid Sądecki, Beskid Niski i Beskid Wyspowy, otaczające Kotlinę Sądecką, która stanowi główne skupienie osadnicze regionu. Długość potoków i rzek wynosi na ziemi sądeckiej 1900 km. Największą rzeką jest Dunajec a dalej: Poprad, Kamienica Nawojowska. Na terenie powiatu brak jest jezior naturalnych, ale na skutek działalności człowieka powstało sztuczne – Jezioro Rożnowskie (nazwę swą wzięło od Pogórza Rożnowskiego), o długości dochodzącej do 20 km.

Znaczną część powiatu obejmuje Popradzki Park Krajobrazowy.

Na terenie powiatu znajduje się ponad 30 cerkwi prawosławnych, w większości czynnych, część jakomfilialne kościoły katolickie.

W powiecie nowosądeckim przebiega kilka węzłowych dróg.

Kluczową dziedzinę gospodarki regionu stanowi turystyka. Sądecczyzna spełnia prawie wszystkie wymagania turystów – można tu znaleźć góry, jezioro, ostępy leśne i pełne zabytków miasta, łemkowskie drewniane cerkiewki i monumentalne kościoły, a także najnowocześniejszą infrastrukturę sportową i szereg słynnych kurortów sanatoryjnych i uzdrowisk. Na terenie powiatu znajduje się ponadto wieś Kamianna – znane centrum leczenia miodem.

W skład powiatu wchodzi 16 gmin:

miejska: Grybów
miejsko-wiejskie:
- gmina Krynica-Zdrój,
- gmina Muszyna,
- gmina Piwniczna-Zdrój,
- gmina Stary Sącz,
wiejskie:
- gmina Chełmiec,
- gmina Gródek nad Dunajcem,
- gmina Grybów,
- gmina Kamionka Wielka,
- gmina Korzenna,
- gmina Łabowa,
- gmina Łącko,
- gmina Łososina Dolna,
- gmina Nawojowa,
- gmina Podegrodzie,
- gmina Rytro.

Powiat nowosądecki otaczają sąsiednie powiaty: