Powiat nowotarski

Powiat nowotarski – powiat w Polsce, w województwie małopolskim, utworzony w 1999 r. w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest tatrzański Nowy Targ.

Podział administracyjny

W skład powiatu wchodzą:

   gmina miejska: Nowy Targ
   gminy miejsko-wiejskie: Rabka-Zdrój, Szczawnica
   gminy wiejskie: Czarny Dunajec, Czorsztyn, Jabłonka, Krościenko nad Dunajcem, Lipnica Wielka, Łapsze Niżne, Nowy Targ, Ochotnica Dolna, Raba Wyżna, Spytkowice, Szaflary
   miasta: Nowy Targ, Szczawnica, Rabka-Zdrój

Sąsiednie powiaty

   powiat tatrzański
   powiat suski
   powiat myślenicki
   powiat limanowski
   powiat nowosądecki

Warto zobaczyć

w Nowym Targu

Zabytki

Kościół 1

Drewniana budowla, wzniesiona na podciętym od północy stromą skarpą wzgórzu, na terenie cmentarza. Zbudowany został prawdopodobnie w końcu XV wieku (tradycja o jego ufundowaniu przez zbójników w 1219 nie znajduje żadnego potwierdzenia w źródłach). Późniejsze przebudowy zatarły większość jego pierwotnych cech gotyckich. Najpoważniejszy remont dokonany został tuż przed 1610, ok. 1772 dobudowano wieżę, a późniejsze remonty przeprowadzono w latach: 1865, 1879, 1903, 1974 i 2002. Późnobarokowy ołtarz główny pochodzi z 1 poł. XVIII wieku. W jego polu środkowym umieszczono obraz Rodziny N. P. Marii z 1516 (przykryty obrazem św. Rodziny z 1763), a w górnej kondygnacji obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem z początku XVI wieku. W ołtarzach bocznych z końca XVII wieku znajdują się barokowe obrazy: św. Marii Magdaleny i św. Marii Egipcjanki w lewym oraz Matki Boskiej Łaskawej i św. Rozalii w prawym. Malowidła ścienne autorstwa urodzonego w Nowym Targu malarza Hipolita Lipińskiego z ok. 1880, przedstawiają m.in. legendę o założeniu kościoła przez zbójników. Do ciekawszych elementów wyposażenia wnętrza należą także: rokokowa ambona, organy z 2 poł. XVIII wieku oraz dwie gotyckie rzeźby przedstawiające Matkę Boską Bolesną i św. Jana Ewangelistę. Podczas ostatniego remontu, przeprowadzonego w latach 1998–2001, odnowiono m.in. malowidła ścienne i położono marmurową posadzkę. Kościół znajduje się na małopolskim Szlaku Architektury Drewnianej. Jest to najstarsza świątynia w małopolskim.

   Kościół pod wezwaniem św. Katarzyny Aleksandryjskiej

Kościół 2

Kościół św. Katarzyny jest obecnie najstarszym istniejącym kościołem na Podhalu. Został wybudowany w 1346. Ufundował go król Kazimierz Wielki. Wcześniej istniała tylko parafia przyszłej patronki miasta. Z powodu pożarów które trawiły kościół w latach: 1601, 1656 (potop szwedzki),1710, 1719, 1932 i następujących po nich remontach kościół nie wygląda tak jak 600 lat temu. Obecnie kościół jest murowany. Wystrój wnętrza kościoła utrzymany jest w stylu barokowym. W głównym ołtarzu znajduje się obraz św. Katarzyny (z 1892). W lewym ołtarzu bocznym mieści się obraz Przemienienia na górze Tabor. Zdobią go figury Mojżesza i Eliasza, zaś w antepedium wprawiona jest tłoczona skóra – kurdyban, według legendy przywieziony spod Wiednia przez Jana III Sobieskiego. Z prawej zaś strony znajduje się ołtarz św. Józefa który jest kopią bogatego, barokowego ołtarza zniszczonego w pożarze w 1932, w którym znajduje się jego obraz (1970). Drugi obraz, umieszczony w tym ołtarzu, to wizerunek św. Agnieszki Męczennicy. Obydwa te obrazy przysłaniają ukoronowaną figurę Matki Bożej Królowej. Ołtarz wieńczy obraz św. Anny z Maryją i św. Joachimem oraz postać św. Michała Archanioła, depczącego szatana. Niżej na ścianach nawy po każdej stronie jest jeszcze jeden ołtarz – z lewej z figurką św. Antoniego z Dzieciątkiem, św. Teresy i św. Kunegundy oraz obrazem Matki Bożej Wniebowziętej (z 1899); zaś z prawej ołtarz poświęcony św. Mikołajowi, św. Barbarze oraz św. Teresie, której obraz wisi w tym ołtarzu. Ciekawy jest także chór muzyczny z tyłu kościoła. Dzięki pracom konserwatorskim odsłonięto umieszczone na balustradzie XVIII-wieczne zdobienia i malowidła, będące ilustracją do fragmentów psalmów. Miały one za zadanie wzbudzić pogardę dla wartości doczesnych i ulotnych. Balustrada podzielona jest na 7 pól. Pierwsze i ostatnie malowidło noszą podpisy: „Panie przed Tobą wszelkie pragnienie moie, y wzdychanie moie nie jest tayne Tobie” oraz „Me wchodź wsad zsługą twoim, albowiem nie każdy będzie usprawiedliwiony przed obliczem twoim”. Przy kościele znajduje się ogród różańcowy ze źródełkiem.

   Pomniki

Pomnik Władysława Orkana przed usunięciem z Rynku

Na terenie Nowego Targu znajdują się trzy pomniki: pomnik Władysława Orkana na Placu Słowackiego, pomnik Adama Mickiewicza przy wejściu do parku miejskiego, oraz pomnik Jana Pawła II na nowotarskim lotnisku.

   Rynek i ratusz

Ratusz – rynek

Nowy Targ jest miastem handlowym więc ma duży rynek, o powierzchni 1,5 ha. Niegdyś odbywały się na nim jarmarki na które tłumnie zjeżdżali kupcy, oraz ludność całego Podhala. Obecnie nowotarski Rynek okalają zabytkowe kamienice mieszczańskie (częściowo przebudowane w ostatnich latach), choć do końca XVIII wieku wszystkie zabudowania były drewniane (spłonęły w 1784). Pośrodku rynku znajduje się zabytkowy ratusz pochodzący z XIX wieku. Jest budynkiem dwukondygnacyjnym, posiadającym na froncie wieżę, zwieńczoną hełmem oraz iglicą. Poprzedni, drewniany ratusz stał na tym samym miejscu już w 1767. Nieopodal ratusza znajduje się kapliczka św. Jana Kantego. Została poświęcona 11 września 1904, przez proboszcza parafii pod wezwaniem św. Katarzyny Michała Wawrzynowskiego.

poza Nowym Targiem

tatrzańskie pagórki