Przejdź do zawartości

Iława

Z Wikipodróży
Iława

Iława
Herb
Flaga
Mapa
Informacje
Państwo Polska
Region województwo warmińsko-mazurskie
Ludność 32 664
Kod pocztowy 14-200, 14-201, 14-202
Kościół Przemienienia Pańskiego
Cerkiew/kościół św. Jana
Galeria Handlowa

Iława – miasto w Polsce, położone w województwie warmińsko-mazurskim, siedziba gminy Iława i powiatu iławskiego.

Charakterystyka

[edytuj]

Położenie geograficzne: 53°35′52.0″N 19°33′34.7″E.

Historia

[edytuj]

Historia miasta Iława (niem. Deutsch-Eylau) sięga roku 1305. W roku tym komtur krzyżacki z Dzierzgonia, Sieghond von Schwarzburg założył na półwyspie jeziora Jeziorak, w miejscu staropruskiej osady, nową osadę i nadał jej prawa miejskie. W 1317 przywilej miejski został odnowiony. W najstarszych dokumentach miasto występuje pod nazwami Ylawia (1317 r.), Ilow themptonikalis (1421 r.), Deutschen Ilow (1404 r.), Deutschen Ylaw (1421 r.), Ylow (1437). Miasto było siedzibą urzędnika krzyżackiego podlegającego komturowi w Dzierzgoniu. W latach 1362–1363 miasto nawiedziła zaraza hamująca jego rozwój. W powstaniu 1454 r. Iławianie stanęli po stronie Związku Pruskiego dążącego do przejścia Prus spod rządów krzyżackich do polskich. Po przegranej bitwie pod Chojnicami Iława znalazła się w granicach Państwa Krzyżackiego. W wyniku wojny 13-letniej 1454-1466, Iława przez pewien czas była w granicach lenna polskiego. W 1513 r. miasto stało się lennem biskupa pomezańskiego, a po jego śmierci w 1522 r. zastawione. W 1520 r. miasto złożyło hołd królowi polskiemu Zygmuntowi Staremu, wkrótce później w 1525 roku Iława znalazła się w rękach Prus Książęcych. Po trwającym ponad wiek spokoju w mieście w 1628 roku weszli do niego Szwedzi. Podczas kolejnych wojen, działania wojenne szczęśliwie omijały Iławę. Została ona jedynie zajęta przez wojska brandenburskie. Po traktacie pokojowym w Oliwie w 1660 roku do miasta znów zagościł spokój. W 1706 r. praktycznie większość miasta została strawiona przez pożar. Ocalał jedynie kościół Przemienienia Pańskiego i kilka domów. W 1758 miasto zajmują Rosjanie. W wieku XVIII i XIX miasto stale się rozwijało. W 1860 r. Iława zyskała drogę wodną do Elbląga i Ostródy, a w 1876 roku również linie do Malborka i Gdańska. Wtedy również w Iławie umiejscowiono sąd obwodowy i urząd celny. Początek XX wieku oznaczał dalszy rozwój miasta, wybudowano ratusz (1912 r.), gazownię rozbudowaną w 1901 r. oraz wodociągi miejskie ukończone w 1903 r.

W 1920 r. odbył się tu plebiscyt mający zadecydować o przynależności Iławy. Za jej przynależnością do Prus opowiedziało się 95% głosujących. W latach trzydziestych, w wyniku likwidacji bezrobocia poprzez roboty publiczne, w Iławie popularność zyskała partia nazistowska NSDAP. Podczas II wojny światowej w Iławie mieścił się obóz pracy oraz obóz karny dla więźniów ze Sztumu. W 1944 r. zaczęto przygotowania do ewakuacji ludności. 22 stycznia 1945 r. do Iławy wkroczyły II oddziały Frontu Białoruskiego. W wyniku działań wojennych miasto zostało w znacznym stopniu zniszczone. Po wejściu do miasta Rosjan Iława była niszczona, a pozostałe maszyny i inne mienie wywożone do Związku Radzieckiego. W dawnym obozie pracy powstał obóz jeniecki, więźniów wykorzystywano do prac lokalnych, a także wywożono na roboty do Związku Radzieckiego.

Po wojnie Iława w 1945 r. została włączona do Polski, na te tereny zaczęli przybywać urzędnicy i osadnicy polscy. W 1948 r. wywieziono z Iławy większość ludności pochodzenia niemieckiego, pozostałych na tych terenach. Iława była i jest jednym z najbardziej rozwijających się miast w województwie warmińsko-mazurskim. W czasach Polski Ludowej w mieście powstały zakłady przemysłu ziemniaczanego, fabryka podzespołów samochodowych, tartak, zakłady prefabrykatów trzcinowych, betoniarnia, wytwórnia cegły silikatowej i zakłady młynarskie.

W latach 80. XX w. w iławskim zakładzie karnym byli internowani działacze Solidarności, m.in.: Antoni Macierewicz, Bronisław Geremek, Ryszard Kalinowski, Jan Samsonowicz, Tadeusz Syryjczyk, Tadeusz Witkowski.

Dojazd

[edytuj]

Samolotem

[edytuj]

Pociągiem

[edytuj]

Iława to ważny węzeł kolejowy, łączący Trójmiasto z Warszawą, Krakowem i Śląskiem. W mieście znajdują się dwa przystanki kolejowe: dworzec Iława Główna i stacja Iława Miasto. Iława jest jedynym miastem w województwie warmińsko-mazurskim, w którym zatrzymują się pociągi Pendolino.

Samochodem

[edytuj]

Iława jest także węzłem drogowym. W mieście kończy się droga wojewódzka nr 521 oraz droga wojewódzka nr 536, które wchodzą do drogi krajowej nr 16 przy McDonaldzie w Ostródzie.

Odległości drogowe od innych, większych miast:

Autobusem

[edytuj]

Statkiem

[edytuj]

Komunikacja

[edytuj]

Warto zobaczyć

[edytuj]
  • Promenady nad jeziorami
  • Kościół Przemienienia Pańskiego z początku XIV w.
  • Cerkiew św. Jana Teologa/Kościół św. Jana Apostoła
  • Ratusz
  • Wyspę Wielka Żuława, leżącą w obrębie miasta
  • Jezioro Czyste, położone 7 km od Iławy, które zostało zbudowane w środku lasu na potrzeby garnizonu stacjonującego w Dt. Eylau oraz ich rodzin
  • ruiny zamku von Finckensteinów w Szymbarku (8 km od Iławy), gdzie kręcono „Króla Olch” (1996 r.) z Johnem Malkovichem, reż. Volker Schlöndorff
  • Jerzwałd (23 km. od Iławy), dom, w którym mieszkał do śmierci Zbigniew Nienacki, autor „Przygód Pana Samochodzika”
  • Siemiany (18 km od Iławy), słynna wioska turystyczna nad Jeziorakiem, o ogólnokrajowej sławie i renomie

Najbliższe okolice

[edytuj]
  • Susz, w nim:
    • gotycki kościół św. Antoniego;
    • rynek.
  • Lubawa, w niej:
    • późnorenesansowy kościół św. Jana Chrzciciela i św. Michała Archanioła,
    • gotycki kościół św. Anny,
    • zamek biskupów chełmińskich.

Praca

[edytuj]

Oświata

[edytuj]

Szkoły podstawowe

[edytuj]
  • Szkoła Podstawowa Nr 2 z Oddziałami Integracyjnymi im. Marii Konopnickiej
  • Szkoła Podstawowa Nr 3 z Oddziałami Integracyjnymi im. Polskich Olimpijczyków
  • Szkoła Podstawowa Nr 4 im. Polskich Podróżników
  • (od nowego roku szkolnego) Szkoła Podstawowa Nr 1 im. Mikołaja Kopernika
  • (od nowego roku szkolnego) Szkoła Podstawowa Nr 5 z Oddziałami Integracyjnymi im. Polskich Noblistów
  • ZPS-W Szkoła Podstawowa Specjalna
  • Szkoła Podstawowa w CKU nr 1

Szkoły ponadgimnazjalne

[edytuj]
  • Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego w Zespole Szkół Ogólnokształcących im. Stefana Żeromskiego
  • Zespół Szkół im. Bohaterów Września 1939 roku
  • Zespół Szkół im. Konstytucji 3 maja
  • Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy
  • Zespół Szkół im. I. Kosmowskiej
  • Centrum Edukacji
  • Centrum Edukacji Dorosłych „Alfa”
  • Centrum Edukacji Zawodowej
  • CKU nr 1 (w Z.K.)
  • Liceum dla dorosłych „Eduma”

Uczelnie

[edytuj]
  • filia Szkoły Wyższej im. Pawła Włodkowica w Płocku
  • Politechnika Gdańska – Ośrodek Doświadczalny Wydziału Oceanotechniki i Okrętownictwa w Iławie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu – Zakład Hydrobiologii (Stacja Limnologiczna) w Iławie
  • Akademia Morska w Gdyni – Badawczo-Szkoleniowy Ośrodek Manewrowania Statkami (Szkoła Kapitanów) w Iławie
  • Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy – Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Iławie

Szkoły artystyczne

[edytuj]
  • Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia im. Tadeusza Bairda

Zakupy

[edytuj]

Kawiarnie i restauracje

[edytuj]
  • Tawerna Kaper,
  • Restauracja Tęczowa,
  • Restauracja Marina,
  • Restauracja Stary Tartak,
  • Bistro Centrum.

Noclegi

[edytuj]
  • Grand Hotel TIFFI*****,
  • PORT 110 Hotel***,
  • Willa Alva,
  • Hotel Stary Tartak****,
  • Hotel Kaper***,
  • Zajazd Wielka Żuława.

Imprezy

[edytuj]

Bezpieczeństwo

[edytuj]

Informacje turystyczne

[edytuj]

Gdzie dalej

[edytuj]