Grobia
Grobia – wieś sołecka w zachodniej Polsce, położona w województwie wielkopolskim, w powiecie międzychodzkim, w południowej części gminy Sieraków.
Informacje
[edytuj]Współrzędne geograficzne: 52°36′00″N 16°06′00″E
Wysokość (średnio): 70,5 m n.p.m., najniższy punkt: 39 m n.p.m. (Jezioro Jaroszewskie), najwyższy punkt: 104 m n.p.m. (Góra Głazów).
Liczba ludności: 340 mieszkańców (2012 r.), powierzchnia wszystkich obrębów wsi wynosi 9,70 km², co daje średnią gęstość zaludnienia rzędu 35 osób na km².
Miejscowość jest położona jest ok. 4 km na południe od Sierakowa, nad Jeziorem Jaroszewskim, w pobliżu Jeziora Lutomskiego, na terenie Sierakowskiego Parku Krajobrazowego. Jej zabudowania skupione są wokół dwóch głównych dróg (dziś drogi powiatowe nr 32101 i 32119). We wsi dominują zadbane budynki jednorodzinne, o rozproszonej zabudowie. Wieś w pobliżu Jeziora Lutomskiego, 3-4 km na południe od Sierakowa. Znana od 1432 r.
Kultura grobska
[edytuj]Przy skrzyżowaniu szosy kwileckiej z drogą z Przemyśla do Sprzeczna i z Przemyśla do Grobi, odkryto na terenie żwirowni dwa cmentarzyska z epoki brązu. Na pierwszym znaleziono 12 grobów szkieletowych i wiele naczyń. Na drugim — również groby z naczyniami oraz narzędziami i ozdobami. Charakterystyczne dla pn. Wielkopolski epoki brązu wyposażenie tych cmentarzysk (odkrytych w latach 1911-1914) dało podstawę do wyróżnienia tu dwóch kultur, określanych jako kultura grobska I i kultura grobska II. Kultury te zostały szczegółowo opracowane przez nestora archeologów polskich — prof. J. Kostrzewskiego. Naczynia kultury grobskiej pierwszej charakteryzują się m.in. jednym uchem na największej wydętości, uszatymi misami, garnkami o „esowatym" profilu. Naczynia znalezione na drugim cmentarzysku charakteryzują się kształtem półbeczułkowatym oraz doniczkowatym i dwustożkowymi amforami.
Przy szosie kwileckiej, w pobliżu Jeziora Jaroszewskiego (0,5 km na pd. od ośrodka wczasowego) znajduje się kopiec, w którym według tradycji pochowano żołnierzy napoleońskich, poległych w boju w czasie odwrotu spod Moskwy. Obok krzyża odsłonięto w 1981 r. tablicę pamiątkową.
Wieś składa się z 3 części:
- Centrum – środkowa i wschodnia część sołectwa, o przewadze zwartej zabudowy ze ściśle wyznaczonym miejscem centralnym staw, była szkoła, OSP, ruiny zabytkowej gorzelni w części centralnej i zarysie tzw. ulicówki, na wschodniej granicy wioski.
- Jaroszewo – północno-zachodnie sołectwo, charakteryzująca się zwartą zabudową przy Jeziorze Jaroszewskim.
- Sprzeczno – południowa część, którą cechuje duże rozproszenie wokół drogi powiatowej nr 101.
W północnej części, na pograniczu z Lutomkiem leży niewielkie jezioro Głęboczek.
Przy drodze powiatowej nr 101 w kierunku Kwilcza zlokalizowana jest jedna z większych atrakcji Grobi – Góra Głazów, liczące 104 m n.p.m. wzgórze z punktem widokowym.
Wzgórze morenowe na krawędzi doliny Warty, przy szosie do Kwilcza, 6 km na pd. od Sierakowa. W 1992 r. ustawiono na nim przewieziony z Kubowa koło Kwilcza potężny głaz narzutowy, o obwodzie 9 m i masie ok. 25 ton. Głaz zbudowany jest z gruboziarnistego granitu skandynawskiego, zwanego granitem rapakiwi. Z uwagi na kruchość i podatność na korozję, granit tego rodzaju zwany jest „gnijącym kamieniem". Na stoku wzgórza, obok głazu—olbrzyma, znajduje się kilka innych mniejszych głazów narzutowych zwiezionych z okolicznych pól. Teren wokół głazu ukształtowany został na modłę parkową, przy szosie przygotowano parking.
Ze wzgórza rozciąga się rozległy widok na okolicę, szczególnie daleki ku północy, w dolinę Warty i porastające tam bory Puszczy Noteckiej.
Zabytki
[edytuj]Zgodnie z danymi w Narodowym Instytucie Dziedzictwa
- Centrum Grobi
- Szkoła, murowana, ok. 1900., obecnie budynek mieszkalny ( stan bardzo dobry)
- Cegielnia (Gorzelnia), mur., 4 ćw. XIX w. w takcie remontu (inwestycja prywatna)
- Jaroszewo
- Zagroda nr 60:
- dom, murowana, ok. 1900,
- budynek gospodarczy, murowana, 4 ćw. XIX w.
- Zagroda nr 61:
- dom, mur., 3 ćw. XIX w., przebud. l. 20. XX w.,
- budynek gospodarczy, murowana, 1 dek. XX w.,
- magazyn, mur., ok. 1900
- Zagroda nr 60:
- Sprzeczno
- Zagroda nr 35:
- dom, mur., 1 dek. XX w.,
- budynek gospodarczy, murowano-drewniany, 1 dek. XX w.
- Zagroda nr 39:
- dom, murowana, ok. 1910, cz. przebud.
- budynek gospodarczy, mur., 1 dek. XX w.
- Zagroda nr 35: