Czeszewo (powiat wrzesiński)

	Czeszewo;
	Ośrodek Edukacji Leśnej w Czeszewie, Nadleśnictwa Jarocin
	Mapa
	Informacje
Państwo	Polska
Region	Województwo wielkopolskie
Ludność	720
Nr kierunkowy	(+48) 61
Kod pocztowy	62-322 Poczta Orzechowo

Czeszewo (powiat wrzesiński) – zobacz pełnoekranową mapę

Czeszewo – wieś w Polsce, położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wrzesińskim, w gminie Miłosław; 20 km na południowy zachód od Wrześni. Znana z zabytkowego drewnianego kościoła św. Mikołaja z 1792, dawnej karczmy z XVIII wieku i leśniczówki z końca XIX wieku. Położona na terenie Żerkowsko-Czeszewskiego Parku Krajobrazowego.

Informacje[edytuj]

Historia[edytuj]

Pierwsza wzmianka o wsi Cessewo znajduje się w dokumencie z 1257 r. Czeszewo jest dawną posiadłością książęcą, która następnie znalazła się w rękach rycerza Janka herbu Zaremba, kolejno wojewody i kasztelana kaliskiego, w końcu wojewody poznańskiego. Zarembowie byli możną rodziną, blisko związaną z księciem Bolesławem Pobożnym, który nadał Jankowi Czeszewo z ludźmi i borami. Właściciele często się zmieniali, pod koniec XVIII w. właścicielem wsi był książę Antoni Barnaba Jabłonowski, wojewoda poznański i ostatni kasztelan krakowski, który rezydował tu do 1808 r. (wtedy przeniósł się do pobliskiego Mikuszewa). Od 1808 r. Czeszewo było własnością księcia orańskiego, w 1838 r. - króla holenderskiego, a na przełomie XIX i XX w. - książąt Saksonii-Meiningen. Obcy właściciele doprowadzili do osiedlania się tu Niemców, którzy w 1880 r. stanowili 20% mieszkańców.

W dniu 8 grudnia 1918 r. miejscowy proboszcz ks. Franciszek Nowak proklamował powstanie Republiki Czeszewskiej, a po wybuchu powstania wielkopolskiego (27 grudnia) przeprowadził mobilizację i pociągnął ze „swym wojskiem” do Wrześni.

Podczas II wojny światowej w miejscowości Niemcy przeprowadzali wysiedlenia Polaków. 17 stycznia 1940 roku Gestapo oraz niemiecka Policja wysiedliła 15 polskich gospodarzy osiedlając w ich gospodarstwach niemieckich kolonistów w ramach niemieckiej akcji kolonizacyjnej „Heim ins Reich”.

W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa poznańskiego.

Geografia[edytuj]

Czeszewo położone jest na Równinie Wrzesińskiej (315.56), mezoregionie fizycznogeograficznym w środkowo-zachodniej Polsce, stanowiącym południową część Pojezierza Wielkopolskiego. Miejscowość położona na prawym brzegu rzeki Warty.

Klimat[edytuj]

Region znajduje się pod wpływem oceanicznych mas powietrza, co wpływa na łagodność klimatu. Obszar znajduje się w wielkopolsko-śląskiej dzielnicy rolniczo-klimatycznej. Średnia roczna temperatura wynosi ok. +8 °C. Okres wegetacyjny należy do najdłuższych w Polsce. Opady roczne wahają się od 500 do 550 mm. Miejscowość można zwiedzać o każdej porze roku.

Zabytki[edytuj]

Drewniany kościół

Kościół św. Mikołaja w Czeszewie – zabytkowy drewniany kościół parafialny w Czeszewie, w powiecie wrzesińskim, w województwie wielkopolskim. Zbudowany w 1792 z fundacji kasztelana krakowskiego Antoniego Jabłonowskiego przez cieślę Johana Adama. Remontowany po II wojnie światowej. Kościół jednonawowy o konstrukcji zrębowej, orientowany. Prezbiterium węższe od nawy, zamknięte trójbocznie z boczną zakrystią od strony północnej. Przy nawie od południa kruchta. Dach dwukalenicowy, kryty gontem z czworoboczną wieżyczką na sygnaturkę, zwieńczoną barokowym blaszanym hełmem z latarnią. Wewnątrz płaski strop wspólny dla nawy i prezbiterium. Ołtarz główny i dwa boczne późnobarokowe z końca XVIII wieku. Przed prezbiterium belka tęczowa z grupą pasyjną z figurami późnogotyckimi z pierwszej połowy XVI wieku, krucyfiksem późnobarokowym z końca XVIII wieku i datą budowy 1792. We wnętrzu znajduje się chrzcielnica i konfesjonał z przełomu XIX i XX wieku, późnogotycka rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem z ok. 1440, epitafium powstańca Juliusza Łukaszewicza poległego w bitwie pod Książem w 1848. Od strony głównego wejścia chór muzyczny. Polichromia z początku XX wieku o ornamencie roślinnym i przedstawieniami (w medalionach) świętego Wojciecha i Stanisława. Wolnostojąca dzwonnica drewniana – stojak – z ok. 1792, kryta gontowym dachem dwuspadowym. W pobliżu kościoła plebania z 1843 i dom parafialny z 1931.

Zabytkowa karczma szachulcowa (otynkowana) z końca XVIII w. przy głównym skrzyżowaniu (obecnie oberża).
Ośrodek Edukacji Leśnej (dworek) w Czeszewie mieści się w zabytkowym, historycznym budynku. W XIX wieku był to skład soli na Warcie. Następnie mieściło się tu biuro Nadleśnictwa Skarbu Pruskiego, a od 1918 biuro i siedziba Państwowego Nadleśnictwa w Czeszewie.

Adaptacja budynku byłego Nadleśnictwa Państwowego Czeszewo pozwoliła na utworzenie nowoczesnego ośrodka edukacyjnego.

Działalność terapeutyczna[edytuj]

W 1975 r. w Czeszewie odkryto źródła leczniczych wód termalnych. W 1989 r. powstało Towarzystwo Wykorzystania Wód Termalnych i Walorów Naturalnych Ziemi Czeszewskiej, którego celem miało być wykorzystanie leczniczych właściwości wody do celów rehabilitacji osób niepełnosprawnych. 1 grudnia 2003 r. z inicjatywy Towarzystwa Wykorzystania Wód Termalnych i Walorów Naturalnych Ziemi Czeszewskiej rozpoczął w Czeszewie działalność Warsztat Terapii Zajęciowej Radość dla 30 osób niepełnosprawnych intektualnie i fizycznie z terenu gminy Miłosław. 1 czerwca 2006 r. Towarzystwo uruchomiło w Czeszewie Ośrodek Hipoterapii i Rehabilitacji Konnej dla dzieci i młodzieży do 25 roku życia z powiatu wrzesińskiego.

Przyroda[edytuj]

Na lewym brzegu Warty rosną wspaniałe lasy łęgowe, zaliczane do najbardziej interesujących kompleksów leśnych w Wielkopolsce. Tam też znajduje się rezerwat przyrody „Czeszewski Las” (o powierzchni 222,62 ha), utworzony w 2004 r. z połączenia istniejących rezerwatów: „Lutynia” i „Czeszewo” oraz terenów położonych między nimi. Na teren rezerwatu można dostać się promem kursującym przy południowym skraju wsi. Niedaleko przeprawy, na lewym brzegu Warty, w sąsiedztwie dębów o obwodach pni do 620 cm znajduje się głaz z tablicą z 1999 r. przypominającą, że w 1899 r. przebywał tam Henryk Sienkiewicz. Lasy czeszewsko-miłosławskie wchodzą w skład Żerkowsko-Czeszewskiego Parku Krajobrazowego, utworzonego w 1994 r. na obszarze 15 640 ha.

Kontakt[edytuj]

Na terenie gminy Miłosław nie ma punktu informacji turystycznej. Sprawy promocji prowadzi Wydział Promocji i Kultury Starosta Powiatowego we Wrześni, ul. Chopina 10, pok. 110, tel. 61 640-44-95.

Gdzie dalej[edytuj]

W bezpośrednim sąsiedztwie Czeszewa znajdują się następujące miejscowości, które mogą być kolejnym punktem podróży:

Miłosław – miasto znane z największej bitwy stoczonej w trakcie powstania wielkopolskiego 1848 (Wiosna Ludów), pierwszego pomnika Juliusza Słowackiego na ziemiach polskich z 1899 oraz jako miejsce wręczania Nagrody Kościelskich – polskiej nagrody literackiej, przyznawanej od 1962 przez Fundację im. Kościelskich, dawnych właścicieli miasta. Położone częściowo na terenie Żerkowsko-Czeszewskiego Parku Krajobrazowego,
Bugaj – miejscowość znana z zabytkowego Zameczku Myśliwskiego "Bażantarnia" z XIX wieku, położona na terenie Żerkowsko-Czeszewskiego Parku Krajobrazowego,
Sarnice - osada leśna w lasach czeszewsko-miłosławskich, niedaleko Orzechowa, w pobliżu rezerwat przyrody „Dwunastak” (pow. 9,12 ha) chroniący naturalny zespół o cechach grądu niskiego, łęgu i lasu mieszanego. W miejscowości niewielki pomnik upamiętniający trzech zwiadowców radzieckich, którzy polegli tu jesienią 1944, osaczeni przez obławę niemiecką (ich ciała pochowano w zbiorowej mogile na cmentarzu w Czeszewie),
Pyzdry – miasto królewskie, lokowane w 1257, znane z bitwy Polaków z Krzyżakami w 1331 i wygranej bitwy oddziałów powstańczych powstania styczniowego 1863 z armią rosyjską. W latach 1817-1918 najdalej na zachód wysunięte miasto Imperium Rosyjskiego; siedziba muzeum regionalnego,
Winna Góra – miejscowość związana z Janem Henrykiem Dąbrowskim – generałem, uczestnikiem insurekcji kościuszkowskiej, twórcą Legionów Polskich we Włoszech, który zmarł i spoczywa w tej miejscowości. Barokowy pałac z lat 1760-1770 oraz barokowy kościół św. Michała z 1766 z kryptą Dąbrowskiego,
Środa Wielkopolska – miasto powiatowe, znane z sejmików ziemskich dla dawnych województw poznańskiego i kaliskiego, które miały tutaj miejsce od 1419 do rozbiorów; zachowany historyczny układ urbanistyczny starego miasta, późnogotycka kolegiata farna z lat ok. 1423-28 oraz wąskotorowa Średzka Kolej Powiatowa,
Śmiełów – miejscowość znana z klasycystycznego pałacu z XVIII wieku, w którym gościł w 1831 Adam Mickiewicz – uważany za największego poetę polskiego romantyzmu; siedziba Muzeum Adama Mickiewicza (oddziału Muzeum Narodowego w Poznaniu), położona jest na terenie Żerkowsko-Czeszewskiego Parku Krajobrazowego.

Edukacja[edytuj]

W Czeszewie jest Szkoła Podstawowa im. Jana Bogumiła Sokołowskiego

Wyżywienie[edytuj]

Karczma - "Oberża" w centrum wsi, przy głównym skrzyżowaniu dróg, znajduje się zabytkowa karczma o konstrukcji szachulcowej (otynkowana), zbudowana zapewne w końcu XVIII w. Nakryta wysokim, czterospadowym łamanym dachem polskim - jest to jeden z nielicznych zachowanych tego typu obiektów w Wielkopolsce. Po 1970 r. gruntownie odnowiona i zmodernizowana (usunięto pierwotne okienko powiekowe nad wejściem i komin nad kalenicą), otrzymała stylowe wnętrze i nadal służy jako gospoda pod nazwą "Oberża".

Bezpieczeństwo[edytuj]

Zdrowie[edytuj]

Najbliższym szpitalem jest Szpital Powiatowy we Wrześni, ul. Słowackiego 2, tel. 61 437-05-00.

Policja[edytuj]

Najbliższy Posterunek Policji znajduje się w Miłosławiu przy ulicy Pałczyńskiej.

Straż Pożarna[edytuj]

W Czeszewie jest OSP czyli Ochotnicza Straż Pożarna która, położona jet przy ulicy Słonecznej.