Zebrzydowice (województwo śląskie)
Zebrzydowice – wieś gminna w Polsce, w województwie śląskim, w powiecie cieszyńskim, siedziba gminy Zebrzydowice.
Informacje
[edytuj]W latach 1975–1998 miejscowość położona była w ówczesnym województwie katowickim.
Współrzędne geograficzne: 49°52′41,5″N, 18°36′37,0″E
Położona nad rzeką Piotrówką (dopływem Olzy), przy granicy z Czechami, na Wysoczyźnie Kończyckiej, w historycznych granicach regionu Śląska Cieszyńskiego. Powierzchnia miejscowości wynosi 1559 ha, liczba mieszkańców wynosi 5046 osób, a zatem gęstość zaludnienia wynosi 323,7 osób/km².
W 1855 r. do Zebrzydowic doprowadzono kolej, tzw. "C.K. Uprzywilejowaną Kolej Północną Cesarza Ferdynanda", która połączyła Dziedzice z Boguminem - krańcowe miejscowości Śląska Cieszyńskiego. Dzięki temu odcinkowi, kilka lat później, stolica państwa - Wiedeń - została połączona z Krakowem.
Warto zobaczyć
[edytuj]Według Narodowego Instytutu Dziedzictwa, w miejscowości znajdują się następujące obiekty zabytkowe:
- Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny to jedna z najstarszych parafii w Księstwie Cieszyńskim (ul. ks. Janusza 13). Ulica nazwana została od imienia proboszcza tutejszej parafii, ks. Antoniego Janusza, autora pierwszego kancjonału w języku polskim.
Świątynia jest zachowana w stylu barokowym, orientowana, w kaplicy znajduje się chrzcielnica z barokową rzeźbą św. Jana Chrzciciela, a okna prezbiterium są zdobione witrażami według projektu prof. Adama Bunscha z Krakowa.
Warto przyjrzeć się płytom nagrobnym umieszczonym w kościele, wiele z nich jest zabytkowych, a zwłaszcza jedyny przykład rzeźby renesansowej rycerza z 1572 r. na płycie nagrobnej Jerzego Liszki w lewej ścianie prezbiterium.
Na przykościelnym cmentarzu jest grób poległych w wojnie polsko-czeskiej 1919 r.
- Plebania z XVIII wieku
- pałac (zamek) Na przełomie XV i XVI w. wzniesiono dwór obronny nad rzeką Piotrówką (nazywany dziś niekiedy zamkiem a niekiedy pałacem), otoczony stawem i bagnistą łąką. Po licznych przebudowach dwór utracił swoje obronne cechy, trudno też odtworzyć jego pierwotny kształt. W pałacu swoją siedzibę ma obecnie Gminny Ośrodek Kultury (ul. ks. Janusza 21, http://www.gok.zebrzydowice.pl, tel. 32 4693334).
Gdzie dalej
[edytuj]- Kaczyce
Zabytkiem sakralnym położonym na Szlaku Architektury Drewnianej jest kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Kaczycach (ul. Harcerska 28), wybudowany w 1620 r. w Ruptawie. Przeniesiono go do Kaczyc w latach 1971-1972. Świątynia o konstrukcji zrębowej ma wieżę z cebulastym hełmem z latarnią, a wewnątrz XVIII-wieczny, barokowy ołtarz główny.
Strony internetowe: Strony internetowe: http://www.zebrzydowice.pl http://www.snfotur.olza.pl