Wołga

Wołga (ros. Волга, tatar. Idel) - rzeka w europejskiej części Rosji. Największa i najdłuższa rzeka Europy i Rosji przeduralskiej (3 531 km), największa i najdłuższa na świecie rzeka uchodząca do jeziora. Płynie wyłącznie przez Rosję, a jedna z rzek delty płynie na granicy z Kazachstanem. W wyniku prowadzonej w czasach radzieckich budowy licznych zbiorników retencyjnych i regulacji koryta bieg Wołgi został skrócony o ponad 160 km.

Geografia rosyjska dzieli Wołgę na trzy odcinki: górny – do ujścia Oki, średni – do ujścia Kamy i dolny, położony od Uljanowska, po Wołgograd i ujście do Morza Kaspijskiego. Głównymi dopływami są Mołoga, Szeksna, Kostroma, Unża, Wietługa, Kama, Samara, Wielki Irgiz, Oka, Sura, Swijaga. Około 80 rzek spośród ponad 200 dopływów stanowią cieki uchodzące w delcie, zajmującej około 13 tys. km², co czyni ją największą na całym Starym Kontynencie.

Gospodarka

Już od wczesnego średniowiecza był to ważny szlak komunikacyjny i handlowy między północą a południowym wschodem. Przekazy arabskie podają listy towarów, jakie szlakiem wołżańskim eksportowane były na Wschód. Były to futra i skóry, miecze i strzały, kora białej topoli i brzozy, zęby rybie, ambra, miód, wosk, świece, sokoły, barany, krowy itd.

Wołga stanowi najważniejszą śródlądową arterię wodną Rosji, żeglowna jest na długości ponad 3400 km, od Rżewa do ujścia. W systemie rzecznym Wołgi 41 tys. km rzek jest spławnych, a ponad 17 tys. km – żeglownych.

W górnym biegu Wołga ma połączenie z Morzem Bałtyckim poprzez Kanał Wołżańsko-Bałtycki i z Morzem Białym poprzez Kanał Białomorsko-Bałtycki. W dolnym biegu ma połączenie z Morzem Azowskim i Czarnym poprzez Kanał Wołga-Don. Bezpośrednie połączenie kanałowe z Wołgą posiada także Moskwa – Kanał imienia Moskwy. Przewozy obejmują głównie: drewno, ropę naftową, materiały budowlane, zboże i sól.

Energetyczne zasoby Wołgi zostały w dużym stopniu wykorzystane przez tzw. Wołżansko-Kamską Kaskadę Hydroenergetyczną – łańcuch zapór i elektrowni wodnych na całej długości rzeki. Dla celów energetycznych oraz żeglugowych wybudowano na Wołdze szereg ogromnych sztucznych zbiorników: Iwankowski („Moskiewskie Morze”, 327 km² powierzchni), Uglicki (249 km²), Rybiński (4580 km²), Gorkowski (1570 km²), Kujbyszewski (6450 km²), Saratowski i Wołgogradzki (3165 km²). Dzięki temu zmniejszyły się wahania poziomu wody w rzece, dawniej przewyższające 10 m, a u ujścia Kamy nawet 17 m.

Miasta

Największe miasta nad Wołgą to Twer, Czerepowiec, Rybińsk, Jarosław, Kostroma, Niżny Nowogród, Czeboksary, Kazań, Uljanowsk, Togliatti, Samara, Saratów, Wołgograd, Astrachań.

Regiony

Głównymi regionami Rosji, przez które przepływa rzeka są: obwód twerski, obwód jarosławski, obwód iwanowski, obwód kostromski, obwód niżnonowogordzki, Mari El, Czuwaszja, Tatarstan, obwód uljanowski, obwód samarski, obwód saratowski, obwód wołgogradzki i astrachański.