Tubądzin

	Tubądzin;
	Dwór Walewskich w Tubądzinie w powiecie sieradzkim
	Informacje
Państwo	Polska
Region	Województwo łódzkie
Ludność	230
Nr kierunkowy	(+48) 43
Kod pocztowy	98-285
	Strona internetowa

Tubądzin

Tubądzin – wieś w Polsce, położona w województwie łódzkim, w powiecie sieradzkim, w gminie Wróblew.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa sieradzkiego.

Informacja

Współrzędne geograficzne: 51°39′26″N, 18°33′51″E

Wieś w gminie Wróblew, położona na północny zachód od Sieradza w odległości 15 km.

Historia

Według legendy założona już w XIII w. przez rycerza Tubąda. Pierwsza pisana wzmianka pochodzi z 1392 r. W XVI w. Tubądzin należał do Rudnickich (herbu Lis), Radońskich (herbu Ogończyk), potem - Iwańskich, Wężyków, Zbijewskich, Nieniewskich, a od 1886 r. do Hirsza vel Tykainera. W 1891 r. na licytacji majątek ten nabył Kazimierz Colonna Walewski z Inczewa dla swego syna Kazimierza Stanisława Walewskiego (1867-1940).

Warto obejrzeć

Klasycystyczny dwór zbudowany przed 1796 r. przez Macieja Zbijewskiego herbu Rola, kasztelana sieradzkiego, na planie prostokąta, piętrowy, nakryty czterospadowym dachem łamanym, z okapem wspartym na kroksztynach. Kazimierz Walewski urządził tu archiwum rodu Walewskich, na które składały się zbiory rodzinnych dokumentów, portretowi pamiątek oraz biblioteka. Pomieszczenia wyposażone są w stylowe XIX-wieczne meble, m.in. Stanisława Reymonta z dworu w Charłupi Wielkiej. Dwór po wojnie został zdewastowany. Zbiory Walewskiego zostały rozdzielone między Archiwum Państwowe w Łodzi i Muzeum w Sieradzu.

W 1984 r. otwarto w nim muzeum (od 1998 r.: Muzeum Walewskich.) jako filię Muzeum Okręgowego w Sieradzu. Główną atrakcją jest tu ekspozycja portretów sarmackich z XVII, XVIII i pocz. XIX w. ze zbiorów Kazimierza Walewskiego. W muzeum odbywają się koncerty i imprezy związane z kulturą staropolską. W południowej części parku stoi także oficyna dworska, pierwotnie z 1860 r., odbudowana od podstaw i przeznaczona na zaplecze administracyjne muzeum. Otaczający założenie dworskie park o powierzchni 3,54 ha powstał na przełomie XVIII/XIX w. Rosną w nim pomnikowe okazy drzew: lipa szerokolistna, modrzew europejski, wiąz szypułkowy, jesiony wyniosłe, białodrzew.

W głębi wsi murowany kościół św. Wawrzyńca z 1900 r., zbudowany na miejscu drewnianego z 1726 r. Erekcja parafii przed 1416 r., z poprzednich pochodzi jego bogate wyposażenie, m.in. obraz Matki Boskiej Częstochowskiej z 1672 r. i drewniana chrzcielnica z 1709 r. Obok kościoła dzwonnica z 1901 r., w której zawieszono dzwon wykonany w 1628 r. ozdobiony renesansowym szlakiem z herbem Lis.

Przy drodze obok kościoła drewniana wotywna kapliczka z XVII w.

Przy kościele, wśród licznych ustawionych tu głazów są kamienie przeniesione z pobliskiego Bartochowa, gdzie na wyspie zwanej Radością kazała je ustawić Konstancja Biernacka, autorka wydanej w 1829 r. pierwszej encyklopedii dla dzieci. Na jednym z kamieni wyryte są fragmenty poematu „Ogrody” pióra XVII-wiecznego poety Jacques'a de Lille.