Szwajcaria

Szwajcaria
Lokalizacja
Flaga
Główne informacje
Stolica	nie posiada
Ustrój polityczny	republika federalna
Waluta	frank szwajcarski (CHF)
Powierzchnia	41 290
Język	niemiecki, włoski, francuski, retoromański
Religia	Katolicyzm, kalwinizm
Numer kierunkowy	+41
Domena internetowa	.ch
Strefa czasowa	UTC +1 – zima UTC +2 – lato

Szwajcaria – państwo położone w Europie Środkowej, w Alpach, pomiędzy Austrią, Francją, Liechtensteinem, Niemcami i Włochami.

Charakterystyka

Szwajcaria, piękna o każdej porze roku to idealne miejsce do wypoczynku. Nigdzie indziej nie można znaleźć tak wyjątkowej różnorodności na niewielkiej powierzchni: góry, jeziora, lodowce, pełne życia miasta i dziewicze krajobrazy. Wszędzie można łatwo i wygodnie dojechać dzięki wyjątkowej sieci transportu publicznego. W zależności od kantonu można czuć się jak we Francji, Włoszech czy w Niemczech. Współistnienie różnych kultur zaowocowało wieloma ciekawymi zabytkami architektury i sztuki.

Geografia

Na północy rozciągają się góry Jura osiągające wysokość do 1679 m. Od Alp, które zajmują 61% kraju, oddziela je Wyżyna Szwajcarska leżąca na wysokości 500 m. Najwyższym szczytem Szwajcarii jest Dufourspitze o wysokości 4634 m, wznoszący się w Alpach Pennińskich. Do najdłuższych rzek tego kraju zalicza się Ren i Rodan.

Klimat

Szwajcaria leży w strefie klimatu umiarkowanego, jednak na warunki klimatyczne w tym państwie ogromny wpływ mają duże różnice wysokości. Zimy są mroźne, ze średnią temperaturą 0°C na wyżynie i dolinach, natomiast w górach temperatura spada do –10°C lub niżej. Temperatura w lecie wynosi od 18 do 20°C i maleje wraz ze wzrostem wysokości nad poziomem morza. W górnych partiach gór śnieg i lód nie topnieją przez cały rok.

Gospodarka

Gospodarka Szwajcarii jest jedną z najbardziej rozwiniętych i stabilnych na świecie. Charakteryzuje się wysokim poziomem dochodów na mieszkańca, silnym sektorem finansowym, zaawansowanym przemysłem farmaceutycznym, technologicznym oraz precyzyjnym (np. zegarmistrzostwo). Kraj ma dobrze rozwiniętą infrastrukturę, wysoką jakość życia i niską inflację. Szwajcaria jest również ważnym centrum bankowym i finansowym, przyciągającym inwestorów z całego świata. Gospodarka opiera się na wolnym rynku, a państwo dba o stabilność i innowacyjność.

Społeczeństwo

Społeczeństwo w Szwajcarii jest zróżnicowane i wielokulturowe, obejmując różne grupy etniczne, językowe i religijne. Charakteryzuje się wysokim poziomem życia, stabilnością gospodarczą oraz silnym systemem demokratycznym opartym na zasadach referendum i samorządności. Mieszkańcy cenią sobie neutralność polityczną, precyzję (np. w zegarmistrzostwie) i ochronę środowiska. Społeczeństwo szwajcarskie jest otwarte, tolerancyjne i ceni sobie wysoką jakość życia, edukacji i zdrowia.

Zwyczaje

1. Punctuality (punktualność) – Szwajcarzy cenią sobie punktualność, zarówno w życiu codziennym, jak i w biznesie.
2. Hierarchia i szacunek – W relacjach ważne jest okazanie szacunku, szczególnie starszym i osobom na wyższych stanowiskach.
3. Święta i festyny – Popularne są tradycyjne festyny, takie jak Fasnacht (karnawał w Bazylei) czy jarmarki świąteczne.
4. Zwyczaje kulinarne – Szwajcaria słynie z sera i czekolady, które często są podawane podczas rodzinnych spotkań i świąt.
5. Szacunek dla przyrody – Dbałość o środowisko i czystość to ważne elementy kultury szwajcarskiej.
6. Języki i tradycje regionalne – W zależności od regionu ( niemiecki, francuski, włoski, retoromański), zwyczaje mogą się różnić, zachowując jednak wspólny szwajcarski charakter.

Przygotowania

Wybór czasu podróży

Szwajcaria jest atrakcyjna o każdej porze roku. Lato to okres aktywnego wypoczynku (np. kanioning) i wędrówek. Wiosna i jesień są równie ciepłe i przyjemne, a ceny są wtedy niższe i ośrodki mniej przepełnione. Zima (do końca kwietnia) to czas szaleństw w alpejskich resortach narciarskich.

Wizy

Dokumentem podróży uprawniającym do bezwizowego wjazdu i pobytu turystycznego do 90 dni jest paszport lub dowód osobisty. Nie ma bezwzględnego obowiązku okazywania biletu powrotnego, jednak szwajcarskie służby graniczne mogą zażądać jego okazania.

Przepisy celne

Nie ma ograniczeń kwotowych przy wwozie i wymianie pieniędzy. Nie ma też restrykcji celnych odbiegających od powszechnie przyjętych standardów. Należy przestrzegać zakazu wwożenia broni ostrej i gazowej, rozpylaczy, paralizatorów, noży, zwłaszcza otwieranych jedną ręką (sprężynowe, motylkowe), a także bagnetów, pałek itp. przedmiotów. Osoby łamiące ten zakaz są karane grzywną w wysokości kilkuset franków i mogą zostać wydalone z kraju.

Ubezpieczenia

Ubezpieczenia osobowe nie są obowiązkowe, jednak ze względu na bardzo wysokie koszty leczenia i pobytu w szpitalu osoby podróżujące do Szwajcarii powinny zaopatrzyć się w polisę ubezpieczenia zdrowotnego – najlepiej takiego, które pokrywa zarówno koszty ewentualnego leczenia szpitalnego, jak i transportu medycznego do Polski.

Dojazd

Kantony

Szwajcaria jest państwem federacyjnym, składającym się z 26 kantonów, 143 okręgów i 2222 gmin, które posiadają bardzo szeroką autonomię.

Szwajcaria

• Appenzell Innerrhoden
• Argowia
• Bazylea-Miasto
• Bazylea-Okręg
• Berno
• Fryburg (kanton)
• Genewa (kanton)
• Glarus (kanton)
• Gryzonia
• Jura (Szwajcaria)
• Lucerna (kanton)
• Neuchâtel (kanton)
• Nidwalden
• Obwalden
• St. Gallen (kanton)
• Schwyz (kanton)
• Solura (kanton)
• Szafuza (kanton)
• Ticino
• Turgowia
• Uri
• Valais
• Vaud
• Zug (kanton)
• Zurych (kanton)

Miasta

Według danych oficjalnych pochodzących z 2011 roku Szwajcaria posiadała ponad 220 miast. Siedziba parlamentu Berno plasuje się dopiero na piątym miejscu, 5 miast z ludnością 100÷500 tys.; 5 miast z ludnością 50÷100 tys., 14 miast z ludnością 25÷50 tys.; 95 miast z ludnością 10÷25 tys. oraz reszta miast poniżej 10 tys. mieszkańców.

• Berno
• Genewa
• Lozanna
• Lucerna
• Zurych

Ciekawe miejsca

Obiekty z listy światowego dziedzictwa UNESCO

• Jungfrau-Aletsch-Bietschhorn
• Klasztor benedyktynów św. Jana w Müstair
• Monte San Giorgio
• Opactwo Sankt Gallen
• Trzy zamki, mury i fortyfikacje miasta Bellinzona
• Winnice w Lavaux
• Zespół zabytkowy w Bernie

Język

W Szwajcarii oficjalnie uznaje się cztery języki urzędowe: niemiecki, francuski, włoski i retoromański. Niemiecki jest najpowszechniejszy i używany głównie w centralnej i wschodniej części kraju. Francuski dominuje na zachodzie, szczególnie w regionie Lozanny i Genewy. Włoski występuje głównie w południowej części, w Ticino. Retoromański jest językiem mniejszościowym, używanym głównie w regionie Graubünden. Każdy kanton może mieć własne preferencje językowe, a mieszkańcy często posługują się kilkoma językami jednocześnie.

Gastronomia

Szwajcaria nie ma wielkich tradycji kulinarnych, ale czerpie z kuchni niemieckiej, francuskiej i włoskiej (w kantonie Ticino) i bywa dość ciężkawa, co jednak jest zaletą w klimacie alpejskim, zwłaszcza zimą.

Ser stanowi podstawę wielu dań, jak choćby fondue czy raclette (potrawa z topionego sera serwowana zazwyczaj z ziemniakami i malutkimi cebulkami). Rösti (chrupiące smażone plasterki ziemniaczane) to tradycyjne danie w niemieckojęzycznej Szwajcarii. Chętnie jadane są także kiełbasy (Wurst) oraz cielęcina, którą w Zurychu podaje się w cienkich plastrach w sosie śmietanowym (Geschnetzeltes Kalbfleisch). Bündnerfleisch to wędzona, cienko krojona wołowina. W menu Szwajcarów często pojawiają się świeże ryby, zwłaszcza w miejscowościach położonych nad jeziorami.

Wegetarianie powinni spróbować Alpermagaroninen, czyli zapiekanego makaronu z serem, który podaje się zazwyczaj z gotowanym jabłkiem i cebulką. Chętnie jadane są zupy, podawane często z malutkimi kluseczkami, zwanymi Knöpfli.

Szwajcarska czekolada, sama w sobie wyśmienita, używana jest do przygotowywania deserów i ciast.

Najzdrowsze dania podaje się na śniadanie lub jako przekąskę: Müsli to danie wymyślone w Szwajcarii pod koniec XIX wieku. Najpopularniejsza jest odmiana Birchermüsli, choć nierzadko serwuje się je z mało sprzyjającą zachowaniu figury śmietaną.

Noclegi

• Zakwaterowanie turystyczne w Szwajcarii

Nauka

System edukacji w Szwajcarii jest zdecentralizowany i zarządzany na poziomie kantonalnym, co oznacza, że poszczególne kantony mają dużą autonomię w organizacji i prowadzeniu szkół. Edukacja jest obowiązkowa od około 4-6 roku życia do 15-16 roku życia. System składa się z kilku etapów:

1. Szkoła podstawowa – trwa od 1 do 6 lat (w zależności od kantonu).
2. Szkoła średnia I stopnia – obejmuje nauki od 7 do 9 klasy, przygotowując uczniów do dalszej edukacji lub nauki zawodu.
3. Szkoła średnia II stopnia – dla uczniów planujących kontynuować naukę na poziomie wyższym, trwa od 10 do 12 klasy.
4. Edukacja wyższa – obejmuje uniwersytety, politechniki i szkoły wyższe zawodowe.

W Szwajcarii dużą wagę przykłada się do kształcenia zawodowego, które jest popularne i dobrze zorganizowane, oferując wiele programów praktycznych. System jest znany z wysokiej jakości nauczania, a edukacja jest powszechna i dostępna dla wszystkich mieszkańców.

Praca

Należy zachować daleko idącą ostrożność w stosunku do osób oferujących w Polsce załatwienie pracy w Szwajcarii (bez uzyskania wizy wjazdowej) – najczęściej są to oszuści wyłudzający pieniądze.

Bezpieczeństwo

Szwajcaria jest uważana za jedno z najbezpieczniejszych państw na świecie. Charakteryzuje się niskim poziomem przestępczości, wysokim standardem życia i dobrze rozwiniętym systemem służb bezpieczeństwa. Ryzyko przestępstw takich jak kradzieże czy napaści jest niskie, a ogólne poczucie bezpieczeństwa jest wysokie zarówno dla mieszkańców, jak i turystów. Dodatkowo, stabilność polityczna i wysoki poziom służb ratunkowych przyczyniają się do ogólnego bezpieczeństwa w kraju.

Zdrowie

Opieka medyczna jest na wysokim poziomie. Przeciętna cena pobytu dobowego w szpitalu wynosi ok. 700 CHF. Opłaty w klinikach prywatnych są znacznie wyższe. Wizyta lekarska kosztuje przeciętnie od 100 do kilkuset CHF. Osoby cierpiące na schorzenia wymagające leczenia lekami psychotropowymi lub pochodnymi środków odurzających, powinny mieć bezwzględnie przy sobie stosowne zaświadczenie lekarskie. Zdarzały się przypadki nakładania mandatów za posiadanie substancji zabronionych (niekoniecznie narkotyków), w tym leków znajdujących się na liście środków reglamentowanych. Szwajcaria nie respektuje druku E-111, dotyczącego rozliczania kosztów leczenia w krajach UE.

Kontakt

Przedstawicielstwa dyplomatyczne

Przedstawicielstwa dyplomatyczne akredytowane w Szwajcarii

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Bernie

Elfenstrasse 20a, Postfach 151, 3000 Berno 15, Szwajcaria

Telefon: +41 31 358 02 02

Faks: +41 31 358 02 16

Strona www: https://berno.msz.gov.pl/pl/

E-mail: berno.amb.sekretariat@msz.gov.pl

Przedstawicielstwa dyplomatyczne akredytowane w Polsce

Ambasada Szwajcarii w Warszawie

Aleje Ujazdowskie 27

00-540 Warszawa

Telefon: +48 22 628 04 81

Fax: +48 22 621 05 48

Strona www: https://www.eda.admin.ch/eda/pl/home/reps/eur/vpol/embwar.html

E-mail: var.vertretung@eda.admin.ch

---