Rabka-Zdrój

	Rabka-Zdrój;
	Herb
	Informacje
Państwo	Polska
Region	Małopolska
Powierzchnia	36,31 km²
Ludność	12 468
Nr kierunkowy	(+48) 18
Kod pocztowy	34-700
	Strona internetowa

Rabka-Zdrój

Rabka-Zdrój – miasto w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, siedziba gminy Rabka-Zdrój. Położona jest w Kotlinie Rabczańskiej, na wysokości 500–560 m n.p.m., u ujścia potoków Poniczanki, Słonki i Skomielnianki do Raby.

Charakterystyka

Geografia

Miejscowość leży w Kotlinie Rabczańskiej rozciągającej się pomiędzy Beskidem Makowskim, Gorcami i Beskidem Wyspowym. Oprócz wielu walorów przyrodniczych Rabka-Zdrój, jak wskazuje nazwa pełni funkcję uzdrowiska. Ważnymi bogactwami miasta są solanki, które wykorzystuje się w kuracjach pitnych, kąpielowych i wziewnych.

Główne szczyty w granicach miasta: Bardo (948 m n.p.m.), Szumiąca (841 m n.p.m.), Maciejów Wyrąb (813 m n.p.m.), Tatarów (710 m n.p.m.), Grzebień (677 m n.p.m.), Kamionka (638 m n.p.m.), Krzywoń (627 m n.p.m.), Bania (612 m n.p.m.), Królewska Góra (588 m n.p.m.).

Historia

Nazwę po raz pierwszy wymienia, powołując się na dokument Bolesława Wstydliwego z 1254 roku Jan Długosz w formie Sal in Rabschyca, co wskazywałoby, że już wówczas rabczańskie solanki były znane i prawdopodobnie wykorzystywane dla potrzeb klasztoru cystersów, na terenie dóbr których Rabka leżała.

Pierwsza lokacja wsi miała miejsce w roku 1364, kiedy to Kazimierz III Wielki nadał Mikołajowi z Uścia przywilej lokacji Rabki na prawie magdeburskim, pomiędzy rzekami Rabą, Słoną, Łętownią i Kasiną.

W 1595 roku wieś położona w powiecie szczyrzyckim województwa krakowskiego była własnością kasztelanowej krakowskiej Anny z Sieniawskich Jordanowej.

Po roku 1596 Rabka często zmieniała właścicieli. Przechodziła kolejno w ręce rodzin Zebrzydowskich, Przyłęckich, a w okresie późniejszym Komorowskich i Wielopolskich. Przez wszystkie te lata Rabczanie korzystali nieprzerwanie ze słonej wody, używając jej do celów leczniczych i kuchennych. Wraz z rozbiorami Rabka przeszła pod panowanie austriackie. Zaborca, w trosce o monopol państwowy na sól, zabronił czerpania wód solankowych i w roku 1813 nakazał zasypanie źródeł.

W pierwszej połowie XIX w. dobra rabczańskie nabył Józef Wieniawa Zubrzycki, którego syn, Julian Zubrzycki, stał się twórcą uzdrowiska w Rabce. Ważna data dla uzdrowiskowej historii Rabki to rok 1858, w którym przeprowadzono pierwszą analizę chemiczną solanek. Badania zainicjował Józef Dietl, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, założyciel Komisji Balneologicznej Towarzystwa Naukowego Krakowskiego. Stwierdzono, że solanki zawierają m.in. jod i brom, o stężeniu które postawiło je na czołowym miejscu w Europie.

Rozwój uzdrowiska zdynamizowało połączenie kolejowe Chabówka-Kraków oraz Chabówka-Rabka (1885 r.), przyczyniając się do wzrostu frekwencji kuracjuszy. W 1864 roku to 120 osób, rok 1887 to już ok. 1000 osób. W roku 1887 staraniem prof. Macieja Leona Jakubowskiego, wybitnego pediatry i przy wydatnej pomocy Juliana Wieniawy Zubrzyckiego otwarto w Rabce pierwszy w Polsce, a trzeci w Europie Zakład Leczenia Dzieci Skrofulicznych, co zapoczątkowało specjalizację Rabki jako uzdrowiska dziecięcego.

Lata 1939–1945 wstrzymały działalność Rabki jako uzdrowiska. Po wojnie miejscowość rozpoczęła kierowanie swej działalności w stronę dzieci. Powstaje wiele nowych willi, parków, a swą działalność rozpoczyna Dziecięcy Ośrodek Sanatoryjno-Prewencyjny. W 1953 r. nadano prawa miejskie.

W 1977 roku zatwierdzono herb Rabki projektu Jerzego Koleckiego, przedstawiający połowę tarczy słonecznej i twarz uśmiechniętego dziecka, co trafnie oddaje charakter i misję miasta.

W uznaniu zasług za pracę na rzecz dzieci 1 czerwca 1996 roku w trakcie I Światowego Zlotu Kawalerów Orderu Uśmiechu, Rabka otrzymała nadany przez Kapitułę Orderu, UNESCO i Wojewodę Nowosądeckiego tytuł „Miasto Dzieci Świata”. Wydarzenie to miało szczególny charakter ze względu na to, iż większość starań dorosłych, skierowana jest w stronę najmłodszych. To dla nich, oprócz doskonałej bazy sanatoryjno-leczniczej, przygotowano place zabaw, ścieżki rowerowe, miejsca wypoczynku, organizowane są liczne atrakcje, koncerty i konkursy, gdyż w Rabce najważniejsze są właśnie dzieci. W 1999 roku nazwa gminy została zmieniona na Rabka-Zdrój co szczególnie podkreśla jej uzdrowiskowy charakter.

Dojazd

Samochodem

Najwygodniejszą opcją przyjazdu do Rabki jest samochód. Od niedawna w regionie prowadzone są prace na „Zakopianką” (droga S7 Kraków – Chabówka, a dalej DK 47 Chabówka – Zakopane). Droga ta mocno upłynniła ruch i odciążyła wszystkie regionalne szlaki prowadzące do miasta. Dla turystów z północy na pewno będzie ona główną drogą dojazdową. Od wschodu i zachodu do Rabki-Zdroju biegnie droga krajowa 28 (Zator – Nowy Sącz – Krosno – Przemyśl). Ostatnią drogą prowadzącą do miasteczka jest DW 958 – łącząca Rabkę z przygranicznym Chochołowem.

Pociągiem

Przez miejscowość przebiega linia kolejowa nr 104, przy której znajdują się stacje Rabka-Zdrój i Rabka Zaryte. Pierwszy z dworców jest nieprzerwanie czynny, drugi z kolei użytkuje Skansen Taboru Kolejowego w Chabówce. Na stacji Zdrój zatrzymują się pociągi kursujące z Chabówki do Nowego Sącza. Warto zaznaczyć, że w budynku dworca znajdziemy Punkt Informacji Turystycznej i Miejską Bibliotekę Publiczną. Zaaranżowanie wnętrza do tych celów, pozbawiło klientów kasy, więc wszystkie bilety zakupimy tylko w pociągu lub przez Internet.

Autobusem

Do Rabki można dojechać m.in. z Nowego Targu (przewozy „MINIBUS”) i Krakowa (RAB-BUS, Edmar Bus). Możliwy jest także dojazd z Warszawy czy innych dużych miast, ale autobusy nie przejeżdżają przez Rabkę i kierują się w stronę Zakopanego.

Warto zobaczyć

Kościół św. Marii Magdaleny
Muzeum Władysława Orkana
Muzeum Orderu Uśmiechu
Muzeum Górali i Zbójników
Teatr Lalek „Rabcio”
Pomnik Świętego Mikołaja
Park Zdrojowy

Najbliższe okolice

Chabówka (5 km)
Jordanów (13 km)
Nowy Targ (19 km)

Rozrywka

Rodzinny Park Rozrywki „Rabkoland” – Rynek, Rabka-Zdrój – tel. 570 390 988 – GPS 49°36’32″N, 19°56’53″E
Kino Śnieżka – ul. Nowy Świat 8, Rabka-Zdrój – tel. 18 544 74 72 – GPS 49°60’52″N, 19°96’64″E
Rabczański Park Linowy – ul. Władysława Orkana – tel.696 628 336 – GPS 49°60’81″N, 19°96’54″E

Zakupy

Centra handlowe

Centrum Handlowe Dominik – ul. Zakopiańska 6A
Galeria Handlowa „Gazda” – ul. F. Chopina 16

Supermarkety

Carrefour – ul. Zakopiańska 6A
Biedronka – ul. Zakopiańska 22A
Lewiatan – ul. Podhalańska 2B
Sklep Małgosia – ul. Orkana 19B
Sklep Adaś – ul. Nowy Świat 15

Gastronomia

Restauracje

„Hot Chicken Bar”, ul. Zaryte, tel. 884 005 008
„Hulaj Dusza”, ul. Piłsudskiego 18, tel. 18 268 22 00
„Pod Chmurką”, ul. Sądecka 97, tel. 604 519 982
„Retro Bil”, ul. Jana Pawła II 37, tel. 533 710 810
„Siwy Dym”, ul. Kilińskiego, tel. 18 2676674
„Victoria”, ul. Zakopiańska 22A, tel. 606 268 300
„Zdrojowa”, ul. Orkana 51, tel. 18 26 76 105

Kawiarnie i pizzerie

„Cafe Słodka”, ul. Orkana 16A, tel. 531 116 884
„Kawiarnia Koncertowa”, ul. Orkana 49, tel. 18 26 92 695
„Kawiarenka Ciastkarnia Karpatka”, ul. Piłsudskiego 3/4, tel. 18 26 70 627
Pizzeria „Maleńka”, ul. Orkana 19A, tel. 881 666 009
„Pizzeria na Torach”, Chabówka 257, tel. 18 26 76 051

Imprezy

Festiwal Karpacki – odbywający się w czerwcu, w rabczańskim amfiteatrze przegląd dziecięcych zespołów folklorystycznych, w którym udział biorą głównie zespoły z Małopolski i Podkarpacia. Wydarzenie rozpoczyna paradny przemarsz dzieci. Podczas całego festiwalu odbywają się głównie pokazy tańca, śpiewu i muzyki.

Rabka Festival – impreza ta przypada na lipiec i należy do niezwykle wyjątkowych. Rabka Festival to międzynarodowy festiwal literatury dziecięcej, podczas którego rodziny z dziećmi mogą uczestniczyć w licznych warsztatach, realizowanych we współpracy z pisarzami z całego świata. Jest to także czas do zgłębienia kultury regionu i zbadania twórczości okolic.

Wyścigi MTB Puchar Szlaku Solnego – realizowany w drugiej połowie września wyścig, rozgrywany jest na zboczach Krzywonia. Obejmuje wszystkie kategorie wiekowe, zarówno kobiet, jak i mężczyzn. W wyścigu startują głównie uczestnicy klubów kolarskich, ale istnieje konkurencja dla cyklistów spoza zrzeszeń sportowych. Na torze zobaczymy kolarzy m.in. ze Skomielnej, Kęt, Zawoi czy Nowego Targu.

Noclegi

Hotel Wiosna *** – ul. Poniatowskiego 54 – tel. 18 267 77 77
Pensjonat Prezydent *** – ul. Na Banię 16A – tel. 18 26 76 733
Pensjonat Zdrojowy ** – ul. Poniatowskiego 254 – tel. 18 54 47 410
Ośrodek Wczasowy – Poniatowskiego 272 – tel. 18 26 77 737
Ośrodek Wypoczynkowy Sokolica – ul. Garncarska 4 – tel. 18 26 92 195
Ośrodek Wypoczynkowy Światowid – ul. Słowackiego 6 – tel. 18 26 76 280
Willa Luboń Wielki – ul. Zaryte 76A – tel. 509 496 250
Willa Świt – ul. Brzozowa 1 – tel. 18 26 76 663
„Rabczański Zdrój” Medical Spa – ul. Roztoki 7 – tel. 18 26 93 410
Uzdrowisko-Rabka SA – ul. Orkana 49 – tel. 18 26 77 246
Sanatorium „Jagiellonka” – ul. Brzozowa 6 – tel. 18 26 76 333
Sanatorium „Leśne Wzgórze” – ul. Pasieczna 4 – tel. 18 26 92 701
Sanatorium Cegielski – ul. Na Banię 42 – tel. 18 267 72 60

Szlaki turystyczne

Z Rabki prowadzą szlaki piesze i rowerowe na okoliczne szczyty Gorców (Turbacz), Beskidu Wyspowego (Luboń Wielki) i Pasma Babiogórskiego (Babią Górę). Czerwony szlak z Turbacza przez Rabkę na Babią Górę jest częścią Głównego Szlaku Beskidzkiego. W Rabce znajduje się również Stacja Centralna Grupy Podhalańskiej Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, w której mieści się pierwsze w Polsce Centrum Koordynacji Ratownictwa Górskiego.

Informacje turystyczne

Punkt Informacji Turystycznej w Rabce-Zdroju – ul. Orkana 27 (budynek Dworca PKP), 34-700 Rabka-Zdrój, it@rabka.pl

Urząd Miejski w Rabce-Zdroju – ul. Parkowa 2, 34-700 Rabka-Zdrój, tel. 18 26 92 000, www.rabka.pl

Biuro Turystyczne PTTK Oddział Rabka – ul. Piłsudskiego 1, 34-700 Rabka Zdrój, tel. 18 267 73 17