Przygodzice
Przygodzice to duża wieś nad Baryczą, położona w województwie wielkopolskim, w południowej części powiatu ostrowskiego. Jest siedzibą gminy oraz największą (liczącą prawie 3000 mieszkańców) wsią w powiecie.
Znajduje się w odległości około 6 km na południe od Ostrowa Wielkopolskiego i położona jest przy drodze krajowej nr 11. Do Przygodzic dojechać możemy również autobusami komunikacji miejskiej MZK Ostrów Wielkopolski oraz pociągami osobowymi (znajduje się tutaj stacja kolejowa).
Miejscowość położona jest na granicy Parku Krajobrazowego „Dolina Baryczy” oraz wchodzącego w jego skład malowniczego kompleksu Stawów Przygodzickich.
Historia
[edytuj]Wieś znana jest od 1403 roku. W 1438 roku właściciel – podkomorzy kaliski Rafał z Gołuchowa – uzyskał niewykorzystany przywilej lokacji miasta Światłowa. Od XIX wieku klucz dużego majątku ziemskiego. Właścicielami dóbr przygodzickich byli między innymi: Andrzej Gołuchowski, Jan Jerzy Przebendowski, Franciszek Bieliński oraz rodzina i kolejni potomkowie Radziwiłłów. Po wybuchu wojny Niemcy objęli administrację majątku Michała Radziwiłła. W 1941 roku niemiecki okupant zarządził, że dochody z zagrabionego majątku Michała Radziwiłła mają być przeznaczone na utworzoną w Poznaniu fundację Rzeszy dla niemieckich badań nad Wschodem. We wsi wysiedlano Polaków z lepszych domów, zamknięto kościół i szkołę polską. Do obozów koncentracyjnych wysłano miejscowego księdza i kierownika szkoły, skąd już nie wrócili. Michał Radziwiłł, ostatni właściciel Przygodzic, wojnę spędził w Niemczech, a do Polski już nie powrócił, zmarł w Berlinie w 1955 roku.
Warto zobaczyć
[edytuj]- W centrum, na placu Powstańców Wielkopolskich Dom Ludowy imienia marszałka Józefa Piłsudskiego, pochodzący z 1934 roku, z cechami tak zwanego stylu dworkowego. Obecnie siedziba Urzędu Gminy. Z nim od północy graniczy Skwer Luitré. Przy budynku Urzędu komin z gniazdem bocianim z kamerą internetową. Przed Urzędem pomnik 64 poległych w I wojnie światowej, powstaniu wielkopolskim, wojnie polsko-bolszewickiej i II wojnie światowej, Obok granitowy głaz-pomnik 600-lecia Przygodzic z 2003 roku.
- Od południa neobarokowy kościół Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy z 1925 roku. Obok dzwonnica i kapliczka z obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem (2004). Kościół jest jednonawowy, z barokizującym wyposażeniem wnętrza.
- Założenia dworskie – położone na północ od Urzędu Gminy, obecnie między innymi siedziba Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych CKU i gimnazjum. Przy południowej bramie stróżówka z 1813 roku, obecnie Chata Regionalna z ekspozycjami historycznymi oraz Gminny Punkt Informacji. Od północy figura Matki Bożej z 1922 roku i dwór dzierżawcy z początku XX wieku (obecnie internat i Bank Spółdzielczy), dalej dom ogrodnika z początku XIX wieku i dwór J.J.Przebendowskiego najprawdopodobniej z XVIII wieku. Na wschodzie piętrowy budynek administracyjno-mieszkalny z I połowy XIX wieku, tzw. mennica. Na południe od niej murowana gorzelnia z początku XIX wieku, z wysokim kominem, kilkakrotnie przebudowywana. W zachodniej części zabudowania gospodarcze, m.in. stodoła z początku XIX wieku z drewnianymi ścianami i piętrowy spichlerz z początku XIX wieku, przed nim niewielka ekspozycja maszyn rolniczych.
- Przy drodze krajowej nr 11 i stacji PKP zajazd „Górecznik” nad stawem o tej nazwie: restauracja i smażalnia ryb, mini-zoo i chatka babci Czerwonego Kapturka.
Gdzie dalej
[edytuj]Opisy wioski oraz części poszczególnych obiektów pochodzą z Mapy przyrodniczo-krajoznawczej „Powiat Ostrowski” (autor Paweł Dolata) oraz ze strony internetowej Galeria Wielkopolska p. Aleksandra Lieberta .