Powiat mikołowski
Powiat mikołowski - powiat w Polsce, w centralnej części województwa śląskiego, położony bezpośrednio między Rybnickim Okręgiem Węglowym, a Górnośląskim Okręgiem Przemysłowym. Siedzibą władz powiatu jest miasto Mikołów.
W powiecie mikołowskim jest sześć miejscowości.
Powiat mikołowski zamieszkuje blisko 97 000 osób, co czyni go dwunastym najludniejszym powiatem województwa śląskiego. Powierzchnia zaś wynosi 233,06 km², co czyni powiat mikołowski 3 najmniejszym powiatem w województwie.
Położenie
[edytuj]Powiat mikołowski położony jest w południowo-zachodniej Polsce na granicy Wyżyny Śląsko-Krakowskiej i Kotliny Oświęcimskiej. Administracyjnie położony w centralnej części województwa śląskiego i Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (GOP).
Historycznie teren powiatu leży na Górnym Śląsku.
Powiat sąsiaduje z miastami na prawach powiatu:
- Katowice
- Ruda Śląska
- Tychy
- Żory
oraz powiatami:
- gliwicki, pszczyński, rybnicki
Podział administracyjny
[edytuj]W skład powiatu wchodzą:
Miasta
[edytuj]- miasta: Łaziska Górne, Mikołów, Orzesze
Gminy
[edytuj]- gminy wiejskie: Ornontowice, Wyry
Historia
[edytuj]Miejscowości obecnego powiatu do 1954 roku położone były w powiecie pszczyńskim, a następnie do 1975 roku w powiecie tyskim (z wyjątkiem Ornontowic, które w 1960 roku włączono do powiatu rybnickiego).
W 1990 roku w wyniku reformy administracyjnej, wszystkie miejscowości powiatu znalazły się w województwie śląskim, kończąc tym samym istnienie województwa katowickiego.
Zabytki i atrakcje
[edytuj]Łaziska Górne: kościół parafialny, Muzeum Energetyki w Łaziskach, ratusz z 1927 roku, schron bojowy w lesie "Wierzysko", bunkry na Górze św. Jana, Huta Łaziska S.A., Hałda kopalniana "Skalny"
Mikołów: zabytkowy układ urbanistyczny (starówka), "Biały Domek" - willa fabrykanta Wilhelma Koetza, drewniany Kościół Świętych Ap. Piotra i Pawła, Bazylika pw. św. Wojciecha, drewniany Kościół św. Mikołaja, nowy cmentarz żydowski, dawny park pałacowy w Mikołowie-Mokrem, Śląski Ogród Botaniczny, budynek dworca kolejowego
Ornontowice: Pałac Hegenscheidtów w Ornontowicach, Pomnik przyrody „Dęby Ornontowickie”, kościół w Ornontowicach, Izba Regionalna w CKiP
Orzesze: Pałac w Orzeszu-Zawiść, Kościół pw. Świętego Wawrzyńca, Kościół Nawiedzenia NMP, dawna wieża ciśnień przy dworcu PKP, dwór w Gardawicach, mogiła mieszkańców miasta w Orzeszu-Jaśkowicach, kościół ewangelicki, Skwer Miejski
Gmina Wyry: Pomnik Bitwy Wyrskiej, kościół w Wyrach, schron bojowy w Wyrach, kościół parafialny w Gostyniu, schron bojowy "Sowiniec" w Gostyniu, Staw "Wici"
Kościół parafialny w Łaziskach Górnych
Ratusz w Mikołowie
Kościół pw. śś. Piotra i Pawła w Mikołowie
Pałac Hegenscheidtów w Ornontowicach
Pałac w Orzeszu-Gardawicach
Kościół w Orzeszu-Woszczycach
Pomnik Bitwy Wyrskiej
Turystyka
[edytuj]Szlaki turystyczne
[edytuj]Do głównych szlaków turystycznych biegnących przez powiat należą:
- Szlak Historii Górnictwa Górnośląskiego
- Szlak Okrężny Wokół Gliwic
- Szlak Bohaterów Wieży Spadochronowej
- Szlak Krawędziowy GOP
- Szlak Obrońców Polskiej Granicy
W Mikołowie można znaleźć dwa drewniane kościoły, z których oba są wpisane do zabytków Szlaku Architektury Drewnianej.
Oprócz szlaków pieszych w powiecie można znaleźć kilkaset kilometrów ścieżek rowerowych o różnych poziomach trudności. Najwięcej z nich znajduje się w Mikołowie, Orzeszu i Ornontowicach, a w pozostałych miejscowościach jest ich od kilku do kilkunastu kilometrów łącznie.