Południowa Afryka

Południowa Afryka
Lokalizacja
Flaga
Główne informacje
Stolica	Pretoria, nowa nazwa Tshwane
Ustrój polityczny	Republika
Waluta	Rand (ZAR) albo (R)
Powierzchnia	razem: 1,219,912 km² ląd: 1,219,912 km² woda: 0 km²
Religia	Chrześcijaństwo (ok. 70%) - głownie protestantyzm Praktykowane są również religie miejscowe, z wielowiekową tradycją, łączące niejednokrotnie animistyczne wątki ludowych wierzeń z chrześcijańskimi. Około 1% społeczeństwa wyznaje islam.
Numer kierunkowy	+27
Domena internetowa	.co.za

Południowa Afryka (Republika Południowej Afryki, w skrócie RPA, ang. Republic of South Africa) – państwo które położone jest na południowym krańcu kontynentu afrykańskiego. Graniczy od północy z Namibią, Botswaną, Zimbabwe, Eswatini i Mozambikiem oraz z Lesotho, enklawą znajdującą się wewnątrz terytorium RPA. Zachodnie wybrzeże leży nad Oceanem Atlantyckim, a wschodnie nad ciepłymi wodami Oceanu Indyjskiego.

Charakterystyka

RPA to duży kraj o bardzo zróżnicowanych krajobrazach i wielu kontrastach, ma 11 oficjalnych języków urzędowych, którymi jak się można domyślić, mówią ludzie o bardzo odmiennym podłożu kulturalnym. RPA to najbogatsze państwo afrykańskie o silnej gospodarce, której motorem napędowym jest wydobycie złota i diamentów.

Geografia

W topografii kraju dominuje rozległy płaskowyż o średniej wysokości 1500 m n.p.m., znany jako Wysoki Weld. Na północnym zachodzie przechodzi on w półpustynną równinę Kalahari, a na wschodzie w Niski Weld. Naturalną granicą pomiędzy weldami jest Urwisko Gór Smoczych.

Klimat

Republika Południowej Afryki zalicza się do regionów suchych. Na dwóch trzecich powierzchni kraju opady roczne są mniejsze niż 500 mm. W głębi kraju deszcz pada tylko w miesiącach letnich, czyli od listopada do kwietnia. Zazwyczaj są to krótkie, ale gwałtowne ulewy. Promienie słoneczne ogrzewają wybrzeże o 300 godzin dłużej niż na Wyspach Kanaryjskich, dlatego można się tu wybrać o każdej porze roku. W Zachodniej Prowincji Przylądkowej okres opadów to zima (od czerwca do września).

We Wschodniej Prowincji Przylądkowej panuje zróżnicowany klimat odzwierciedlający zróżnicowanie geograficzne tego regionu. Na wybrzeżu panuje klimat umiarkowany, w górach padają obfite deszcze a zimą śnieg natomiast na obrzeżach Karru opady są niewielkie. Średnie temperatury w East London i Port Elizabeth wahają się od 26°C, latem do 21°C w zimie (czerwiec – sierpień). W Karru, położonym w głębi lądu temperatura zimą spada do –6°C, latem nawet do 40°C.

W Kwa Zulu-Natal na znacznej części wybrzeża przez cały rok jest ciepło. To samo dotyczy wody w morzu, ogrzewanej prądem Agulhas (Prąd Przylądka Igielnego). Durban ma aż 230 słonecznych dni w roku. Latem, kiedy temperatura regularnie przekracza 30 stopni, upały i wysoka wilgotność powietrza bywają męczące dla ludzi. Równie ciepło jest w wielu rejonach w głębi kraju, ale w godzinach popołudniowych występują tam często nagłe i gwałtowne burze, zwłaszcza w Górach Smoczych i na wzgórzach wokół Eshowe. Zimą w najwyższych partiach gór zdarzają się opady śniegu.

Wolne Państwo jest najzimniejszą prowincją RPA. W zimie temperatura może spaść aż do –8°C. W dzień jest tutaj sucho i słonecznie. Od października do kwietnia występują tutaj przelotne deszcze. Dość obfite opady śniegu nawiedzają każdej zimy tereny położone u stóp gór Maluti, niedaleko Parku Narodowego Golden Gate (Wyżyna Wschodnia).

Większa część Prowincji Gauteng leży na wysokości 1600 m n.p.m., dzięki temu występuje tutaj chłodny wiatr zmniejszający dokuczliwość upałów. Latem zarówno w Johannesburgu, jak i w Pretorii bywa gorąco. Gwałtowne burze i częste opady gradu występują tylko latem. Zimy bywają chłodne, zdarzają się przymrozki i bardzo rzadko opady śniegu.

W prowincji Mpumalanga zimą temperatura może spaść nocą do zera. Dnie są słoneczne. Z kolei wybierając się w rejony niskiego Weldu, zamiast kurtek trzeba zabrać moskitierę i środki przeciw komarom. Latem temperatura często przekracza 35°C, powszechne są też ulewy.

Limpopo to region gorący i suchy. Im dalej na północ, tym wyższa temperatura. Nieco chłodniej i wilgotniej jest na obszarze pasma Soutpansberg. Mgły i mżawki zdarzają się dość często na terenie łagodnych wzgórz Letaba Valley i regionu Venda.

W Prowincji Północno-Zachodniej latem temperatura waha się od 22°C do 34°C. Zima charakteryzuje się suchymi i słonecznymi dniami, chłodnymi nocami i średnią temperaturą w granicach 16°C (średnia dzienna może jednak wynieść od 2°C do 20°C). W lecie (VIII-III) zdarzają się krótkie popołudniowe burze.

Północna Prowincja Przylądkowa to kraina skrajnych zjawisk pogodowych. Ma charakter półpustynny, więc latem temperatura na terenie Kalahari i Karru często przekracza 40°C w dzień, a nocą spada poniżej zera. Opady deszczu są bardzo skąpe (50-400 mm rocznie) i zdarzają się przeważnie w zachodniej części prowincji. Dzięki nim wiosną zakwita tutaj tysiące kwiatów w Namaqualand. Przez prowincję płynie Oranje, doliny rzeki są żyzne, a region bywa czysto nazywany Zielonym Kalahari.

Polityka

Głową państwa i szefem rządu RPA jest prezydent wybierany na pięcioletnią kadencję przez Zgromadzenie Narodowe. Parlament stanowi władzę ustawodawczą, Zgromadzenie Narodowe (czterystu deputowanych wybieranych w wyborach powszechnych) i Senat (90 senatorów wybieranych przez zgromadzenie prowincjonalne). Prezydent - Jacob Zuma 41 Południowa Afryka 7,24 Demokracja wadliwa Demokracja konstytucyjna, bikameralizm

Podział administracyjny

• Gauteng (stolica Johannesburg)
• Limpopo (stolica Polokwane)
• Mpumalanga (stolica Nelspruit)
• Prowincja Przylądkowa Wschodnia (stolica Bhisho)
• Prowincja Przylądkowa Północna (stolica Kimberley)
• Prowincja Przylądkowa Zachodnia (stolica Kapsztad)
• Wolne Państwo (Bloemfontein)
• KwaZulu-Natal (Pietermaritzburg)

Miasta

W Republice Południowej Afryki nie funkcjonuje oficjalna, administracyjna definicja miasta. Największe obszary metropolitalne znajdują się w granicach okręgów metropolitalnych (ang. metropolitan municipalities). Pozostałe miasta, podobnie jak tereny wiejskie, podzielone są pomiędzy dystrykty (district municipalities), a następnie gminy (local municipalities).

Dla potrzeb statystycznych w kraju wprowadzono podział gmin na szereg kategorii odzwierciedlających stopień ich urbanizacji (podział ten nie jest jednak usankcjonowany prawnie). Gminy zdominowane przez zabudowę miejską są określane mianem „miast drugorzędnych” (secondary cities), natomiast gminy o mniejszym stopniu urbanizacji lecz z wyraźnie dostrzegalnym centrum zlokalizowanym na obszarze miejskim nazywane są „dużymi miasteczkami” (large towns). Pozostałe gminy przynależą do kategorii „małych miasteczek” (small towns) bądź „przeważająco wiejskich” (mostly rural).

Społeczeństwo

Około 76% ludności RPA stanowią ludy Bantu, czyli Zulusi (ponad 27%), Soto (19%), Khosa (12%), Tswana (6%), a także Buszmeni i Hotentoci. Około 13% społeczeństwa to potomkowie osadników holenderskich (Burowie albo Afrykanerzy) oraz Brytyjczycy, Żydzi i Niemcy. W RPA mieszka też ludność pochodzenia azjatyckiego w większości Hindusi i Chińczycy.

Święta

• 1 stycznia Nowy Rok
• 21 marca Dzień Praw Człowieka
• 27 kwietnia Dzień Wolności
• 1 maja Święto Pracy
• 16 czerwca Dzień Młodzieży
• 9 sierpnia Dzień Kobiet
• 24 września Dzień Tradycji
• 16 grudnia Dzień Pojednania
• 25 i 26 grudnia Boże Narodzenie
• Wielkanoc (Wielki Piątek, Niedziela i Poniedziałek)

Kiedy jechać

Wyprawę do Republiki Południowej Afryki można planować w dowolnej porze roku. Termin wyjazdu najlepiej będzie uzależnić od celu podróży. Należy pamiętać, że pory roku w RPA są przeciwieństwem pór na półkuli północnej. Zimy (od czerwca do września) są suche i chłodne, stwarzają więc dobre warunki do pieszych wędrówek i dogodnej obserwacji zwierząt. Roślinność jest zimą mniej bujna, sprawia to że zwierzęta podchodzą częściej do wodopojów. Na większości obszaru RPA dni są bezchmurne i ciepłe, noce chłodne, czasami z przymrozkami dlatego w turystycznym ekwipunku nie powinno zabraknąć grubej kurtki. W lecie możemy spodziewać się wysokich temperatur, ulewnych deszczów i gradu. Wzdłuż wybrzeża Oceanu Indyjskiego panuje tropikalny parny klimat o dużej wilgotności powietrza.

Przy planowaniu terminu podróży ważniejsze znaczenie niż pogoda mają terminy ferii szkolnych. Na przełomie grudnia i stycznia panuje tutaj sezon urlopowy, tłumy turystów wyjeżdżają z miast na wakacje. Trudno jest więc o znalezienie wolnych miejsc w hotelach. Ceny w tym czasie są o wiele wyższe.

Wizy

Obywatele RP mogą wjeżdżać bez wiz i przebywać na terytorium Republiki Południowej Afryki do 30 dni. Osoby udające się na pobyt dłuższy lub w celu podjęcia pracy muszą mieć wizę, którą można otrzymać w każdej placówce dyplomatyczno-konsularnej RPA za granicą. Na przejściach granicznych RPA wiz się nie wydaje. Przy wjeździe wymagany okres ważności paszportu powinien być dłuższy od okresu ważności wizy o co najmniej 6 miesięcy. Wymagany jest też bilet powrotny.

Przepisy celne

Przejścia graniczne

Granica z Botswaną

• Skilpadsnek (na autostradzie N4, 54 km od Zeerust) tel. +27 (0)18 366-1469

Czynne od godz. 6 do godz. 22.

• Granica z Lesotho

Maseru Bridge (15 km od Ladybrand, na autostradzie N8 w kierunku Maseru)

tel. +27 (0) 51 924-4004 Czynne 24 godziny na dobę.

• Ficksburg Bridge (W Parku Narodowym uKhahlamba-Drakensberg)

tel. +27 (0) 51 933-2760 Czynne 24 godziny na dobę.

• Sani Pass (W Parku Narodowym uKhahlamba-Drakensberg)

tel. +27 (0) 51 430-3664 Czynne od godz. 8 do godz. 16.

Granica z Mozambikiem

• Lebombo (na autostradzie N4 pomiędzy Nelspruit i Maputo)

tel. +27 (0) 13 790-7203 Czynne od godz. 6 do godz. 22.

• Kosi Bay (na trasie R22 pomiędzy Hluhluwe i Ponta do Ouro)

tel. +27 (0) 35 592-0251 Czynne od godz. 8 do godz. 16.

Granica z Namibią

• Nakop (132 km od Upington na trasie N10 w kierunku Ariamsvlei)

tel. +27 (0) 54 571-0008 Czynne 24 godziny na dobę.

• Vioolsdrift (On the N7 north of Springbok) tel. +27 (0)27 761-8760

Czynne 24 godziny na dobę.

Granica z Eswatini

• Oshoek (120 km od Ermelo na trasie N17 w kierunku Mbabane)

tel. +27 (0) 17 882-0138 Czynne od godz. 7 do godz. 22.

Granica z Zimbabwe

• Beit Bridge (na N1 około 16 km w kierunku Messina)

tel. +27 (0) 15 530-0070 Czynne 24 godziny na dobę.

Czas otwarcia granic jest przedłużony w okresie letnim. Więcej informacji na temat przejść granicznych może dostarczyć South African Border Information Service pod numerem telefonu: +27 (0) 86 026-7337

Dojazd

Samochodem

Republika Południowej Afryki posiada bardzo dobrze rozwiniętą sieć dróg i autostrad. Poza wielkimi miastami, pojazdów na drogach jest raczej niedużo. Obowiązuje tutaj ruch lewostronny.

Wielu kierowców RPA nie umie czytać i pisać, nie znają oni podstawowych zasad ruchu drogowego, dlatego RPA ma bardzo dużą liczbę wypadków drogowych. Tylko w okresie świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku na drogach RPA ginie w wypadkach ponad 1000 osób.

Prowadząc samochód, trzeba cały czas uważać i liczyć się z tym że inny użytkownik drogi wykona jakiś zaskakujący manewr. Szczególnie złą sławą cieszą się w tym względzie kierowcy mikrobusów.

Maksymalna prędkość na autostradach wynosi 120 km/godz, na drogach wiejskich 100 km/godz, na terenie zabudowanym 60 km/godz. Kierowca i pasażerowie mają obowiązek zapinania pasów bezpieczeństwa

Wynajem samochodu

Międzynarodowe sieci mające przedstawicielstwa w RPA to:
Avis Rent-A-Car tel. 0800 (0) 21 111 (numer bezpłatny) www.avis.com,
Europcar 0800 (0) 11 344 (numer bezpłatny) www.europcar.com
Hertz 0800 (0) 21 515 (numer bezpłatny) www.hertz.com
Osoby rezerwujące przelot na lokalnych liniach kulula.com mogą dodatkowo wynająć samochód w bardzo atrakcyjnych cenach.
Godne polecenia wypożyczalnie:
Around About Cars tel +27 (0) 21 422 4022 www.aroundaboutcars.com
Imperial tel. +27 (0) 21 3863239
Economy Hire (tylko w Kapsztadzie i w Plettenberg Bay) tel. +27 (0) 41 5815826

Uwaga: Nie można przekraczać granicy RPA z Zimbabwe i Mozambikiem wynajętym samochodem ze względu na ograniczenia stawiane przez firmy ubezpieczeniowe. Aby przekraczać granicę z Namibią, Lesotho i Eswatini wymagana jest pisemna zgoda wypożyczalni samochodów.

Warto zobaczyć

Parki Narodowe RPA

• Park Narodowy Addo Elephant
• Park Narodowy Augrabies Falls
• Park Narodowy Bontebok
• Park Narodowy Golden Gate Highlands
• Park Narodowy Karru
• Park Narodowy Krugera
• Park Narodowy Mapungubwe
• Park Narodowy Pilanesberg
• Park Narodowy Richtersveld
• Park Narodowy Royal Natal
• Park Narodowy Sodwana Bay
• Park Narodowy Tsitsikamma
• Park Narodowy uKhahlamba-Drakensberg
• Park Narodowy Wilderness
• Park Narodowy Zachodniego Wybrzeża
• Park Narodowy Zebr Górskich

Obiekty wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO

W maju 2008 roku było 851 miejsc wpisanych Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 141 krajach z czego Republika Południowej Afryki posiada aż osiem. Jest tutaj 4 miejsca Dziedzictwa Kulturalnego, 3 Przyrodniczego i jedno Kulturalnego i Przyrodniczego.

• Kolebka Ludzkości
• Robben Island
• iSimangaliso Wetland Park (dawna nazwa Greater St Lucia Wetland Park)
• Vredefort Dome
• uKhahlamba Drakensberg Park
• The Richtersveld Cultural and Botanical Landscape
• Mapungubwe
• The Cape Floral Region

Bezpieczeństwo

Przestępczość w Republice Południowej Afryki zawsze była bardzo wysoka.

Akty przemocy przeciw turystom zdarzają się rzadko, jednak należy zachować duże środki bezpieczeństwa.

Przedstawicielstwa dyplomatyczne

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Pretorii

14 Amos Street, Colbyn 0083, Pretoria

Telefon: +27 12 430 26 21

Faks: +27 86 765 04 21

Strona www: https://pretoria.msz.gov.pl/pl/

E-mail: secretary.pretoria@msz.gov.pl

Ambasada RPA w Warszawie

ul. Koszykowa 54

00-675 Warszawa

Telefon: +48 22 622 10 31

Fax: +48 22 22 625 62 70

Strona www: http://www.dirco.gov.za/warsaw

E-mail: warsaw.political@dirco.gov.za

---