Jastarnia

	Jastarnia;
	Herb
	Informacje
Państwo	Polska
Region	Województwo pomorskie
Powierzchnia	7,8 km²
Ludność	2734
Nr kierunkowy	58
Kod pocztowy	84-140
	Strona internetowa

Jastarnia

Jastarnia – miasto na północy Polski w województwie pomorskim, w powiecie puckim, siedziba gminy Jastarnia, na Mierzei Helskiej. Kurort nadmorski z kilkoma kąpieliskami, portem morskim i przystanią morską, mający dostęp zarówno do Morza Bałtyckiego jak i Zatoki Puckiej.

Współrzędne geograficzne: 54°41′58″N 18°40′36″E

Według Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2002, Jastarnia jest gminą o największym udziale osób narodowości kaszubskiej w ogólnej liczbie mieszkańców (5,74%) w Polsce, stąd na ulicach Jastarni znajdują się tablice informacyjne oraz tablice z nazwami ulic w dwóch językach: polskim i kaszubskim.

Dojazd[edytuj]

Samochodem dojazd zapewnia droga wojewódzka nr 216 z Władysławowa. Pociągiem również przez Władysławowo np. z Gdyni aż do Helu. Także autobusy PKS oraz mikrobusy prywatnych przewoźników z Gdyni do Helu. Z Gdyni kursuje też do Jastarni tramwaj wodny.

Kontakt[edytuj]

Biuro Promocji i Obsługi Ruchu Turystycznego Gminy Jastarnia - ul. ks. Stefańskiego 5, 84-140 Jastarnia, tel. 58 6752 340,
Urząd Miasta Jastarnia, ul. Portowa 4, tel. 58 675 20 69, 58 675 20 72,
Policja, Jurata, ul. Ratibora 42, tel. 997, 58 675 20 07 (dla gminy Hel i Jastarnia),
Straż Miejska, ul. Portowa 4, tel. 58 675 37 86, kom. 502 361 634,
Ochotnicza Straż Pożarna, ul. A. Necla tel. 998, 58 675 24 08,

Rys historyczny[edytuj]

Najstarsze ślady zamieszkania przez człowieka na terytorium Jastarni pochodzą z I w.p.n.e. Nazwa Jastarnia (Osternäs) pojawia się w źródłach po raz pierwszy w 1378 r. przy okazji wystawienia przez Krzyżaków przywileju dla pobliskiego Helu.
Dzisiejsza Jastarnia powstała z połączenia dwóch osad: Jastarni (tak zwanej Jastarni Puckiej) i Boru (tak zwanej Jastarni Gdańskiej). Jastarnia Pucka w dokumentach wymieniona została już w roku 1378. Jastarnia Gdańska natomiast była faktorią rybacką założoną przez gdańszczan i pojawia się dopiero w spisie podatkowym z 1595 r. Przez stulecia leżące "o miedzę" miejscowości rozwijały się odrębnie - Bór zamieszkiwali niemieckojęzyczni protestanci, zaś Jastarnię Kaszubi, katolicy. Początkowo te dwie osady rozdzielał nawet płot i przekopany przez całą szerokość półwyspu rów z wodą. Z czasem ludność Boru przeszła na katolicyzm i uległa kaszubizacji. Do dziś jednak znawcy ponoć rozróżniają w języku rdzennych mieszkańców Jastarni dialekt jastarnicki i boracki. Jeszcze przed wojną Bór i Jastarnia miały odrębne szkoły, cmentarze i kotwicowiska.Przez centrum prawie dzisiejszej Jastarni przebiegała zatarta dziś granica między obu miejscowościami. Dynamiczny rozwój obu miejscowości rozpoczął się po wybudowaniu przez wojsko w 1922 r. linii kolejowej z Redy i Pucka do Helu, który miał znaczenie militarne. Jastarnia stała się wówczas siedzibą władz gminy helskiej, obejmującej wszystkie miejscowości Półwyspu Helskiego. Powstawały pensjonaty i hotele.
Podczas najazdu hitlerowskiego 1 września 1939 r. półwysep i Jastarnia mocno ucierpiały, zniszczeniu uległy budynki, ponadto wysiedlono stąd ludność polską. Podobne zniszczenia i wysiedlenie całej ludności przez Niemców przygotowujących się do obrony nastąpiły od początku 1945 r. Jednak już w czasie pierwszych powojennych wakacji 1945 r. do Jastarni i Boru przyjechali letnicy. W 1954 r. nastąpiło administracyjne połączenie Boru, Jastarni, Juraty i Kuźnicy w jeden organizm, a w 1973 r. osiedle to uzyskało prawa miejskie. Na początku lat 90. XX w. miasteczko przekształciło się w nadmorski kurort. 1 stycznia 2017 Jastarnia zmieniła charakter z gminy miejskiej na miejsko-wiejską przez wyłączenie z jej granic Juraty i Kuźnicy z Syberią.

Warto zobaczyć[edytuj]

Neobarokowy kościół z 1932 r., na miejscu drewnianej świątyni z 1832 r., w nim ambona w kształcie łodzi. Na uwagę zasługują organy, które według niektórych znawców, mogą konkurować z organami oliwskimi. Corocznie latem organizowane są koncerty organowe w wykonaniu znanych organomistrzów krajowych i zagranicznych. Wstęp jest wolny. Ul. Stelmaszczyka.
Dom rybaka przy ul Szkolnej 6 (8?), zabytek wpisany do rejestru zabytków pod numerem ID 637073.
Chata rybacka z 1881 r.; wewnątrz zbiory krajoznawcze, muzeum tradycji regionalnych m.in. sprzęty rybackie stosowane na półwyspie w okresie od XV do połowy XX wieku oraz typowy wystrój domu z pierwszej połowy XX stulecia. Ul. Rynkowa 10.
Zbiory rybackie w bosmanacie portu - dwie sale wystawowe ze sprzętem rybackim zgromadzone przez bosmana Jana Wysockiego. Ul. Portowa 26.
Muzeum Pod Strzechą - prywatne muzeum prezentujące kulturę kaszubską. Mieści się tam warsztat szkutniczy prowadzony od pokoleń. Muzeum powstałe z inicjatywy pana Juliusza Strucka. Ul. Mickiewicza 31.
Latarnia morska z roku 1952 (na miejscu wcześniejszej z połowy XIX wieku), niedostępna do zwiedzania.
Molo na zatoce Puckiej. Przedłużenie ulicy Stelmaszczyka. Piękne widoki na zatokę. Zobaczyć można pozostałości poligonu torpedowego wybudowanego przez Niemców w czasie II Wojny Światowej (element szlaku militarnego Kaszub północnych).
Skansen Forteczny Jastarnia - zespół umocnień z 1939 roku. Cztery ciężkie schrony: "Sztabowa", "Sokół", "Sabała" i "Sęp". W schronie Sabała otwarto muzeum. Czynne w maju do czerwca i pierwszej połowy września w weekendy po uzgodnieniu telefonicznym. W okresie od lipca do sierpnia, koniec czerwca i pierwsze dni września codziennie. Godziny otwarcia 10.00 - 18.00. tel. 509 938 389, 601 923 883. Dojście do skansenu niebieskim szlakiem na zachód, przy wyjściu na plażę 39.
Retungsbudy - dwa ceglane budynki usytuowane na wydmie, stanowiące pamiątkę dawnego systemu ratownictwa brzegowego.
Neogotycka kapliczka św Rozalii, patronki Boru, z 1873 roku poświęcona ofiarom dżumy.

Gastronomia[edytuj]

Weranda - restauracja ul.ks. Sychty 98, 84-140 Jastarnia, tel. 601 682 396,
Łóżko - restauracja ul. Stelmaszczyka,
Bar Ara - bar, restauracja ul. ks. Sychty
Kaper - bar, ul. ks. Sychty
Bar u Misi, bar, domowe jedzenie, ul. ks. Sychty

Noclegi[edytuj]

Hotel SPA "Dom Zdrojowy", ul. Tadeusza Kościuszki 2a, tel. 58 679 91 00,
Osiek Wczasowy "Posejdon", ul. A. Mickiewicza 112, tel. 58 675 22 01,
Hotel Zatoka Komfortu, ul. A. Mickiewicza 7.