Jurata
Jurata | |
Informacje | |
Państwo | Polska |
Region | Województwo pomorskie |
Nr kierunkowy | (+48) 58 |
Kod pocztowy | 84-141 |
Jurata – osada, położona na Mierzei Helskiej nad Morzem Bałtyckim. Kurort wypoczynkowy z kąpieliskiem morskim, w Polsce, w województwie pomorskim, w powiecie puckim, w gminie Jastarnia.
Charakterystyka
[edytuj]W 1954 r. nastąpiło administracyjne połączenie Boru, Jastarni, Juraty i Kuźnicy pod nazwą Jastarnia a w 1973 r. nadano całości prawa miejskie. W 2017 roku Bór został przekazany Helowi, a Jurata i Kuźnica stały się osobnymi miejscowościami.
Współrzędne geograficzne: 54°41′05″N 18°42′54″E.
Przez Juratę przebiega linia kolejowa zbudowana przez wojsko w 1922 r., łącząca Hel z Gdynią. Znajduje się przystanek kolejowy i autobusowy (także regularnych linii mikrobusowych), stacja paliw, posterunek policji oraz kościół parafialny pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy. W Juracie są liczne domy wypoczynkowe i hotele.
W bezpośrednim sąsiedztwie Juraty, na obszarze Helu (Hel-Bór) znajduje się ośrodek wypoczynkowy prezydenta RP, błędnie niekiedy sytuowany w Juracie.
Historia
[edytuj]To jedyna miejscowość na polskim wybrzeżu powstała „na surowym korzeniu” w XX w. Spółka akcyjna „Lasmet” w 1923 r. od Lasów Państwowych wydzierżawiła na 90 lat 180 ha terenu aby urządzić luksusowy kurort. Prace budowlane rozpoczęto w 1928 r. a w 1931 r. zaczęto sprzedawać pierwsze 3-pokojowe domki letniskowe. Zakupili je mieszkańcy różnych zakątków Polski. W latach 30. XX w. powstały, istniejące do dziś pensjonaty Bałtyk, Lido, Marina, Mrozik.
Od momentu założenia, w 1928 r., Jurata stała się miejscem wakacyjnych spotkań elit finansowych, intelektualnych i artystycznych z całego kraju. Prawdopodobnie właśnie w Juracie Wojciech Kossak namalował swoje dzieła: "Zaślubiny Polski z morzem" i "Na straży polskiego morza". W tym samym domu mieszkały i tworzyły również jego córki: Maria Pawlikowska-Jasnorzewska i Magdalena Samozwaniec. Innym malarzem, który był częstym gościem w Juracie był Mieczysław Lurczyński. Razem z Kossakiem wystawiał swoje obrazy w galerii u innego artysty, Poznańskiego, w jego willi przy ul. Międzymorze 3. Sama willa jest typowym przykładem modernistycznej architektury z lat 30. XX w. W tym okresie powstało w Juracie wiele hoteli i pensjonatów oraz luksusowych domków.
Po wojnie wszystkie obiekty upaństwowiono, Jurata zachowała jednak swój letniskowy klimat. W latach 1960-1975 wybudowano tu wiele ośrodków zakładowych, resortowych i związkowych, i na szczęście nie wybudowano bloków mieszkalnych. Zbudowano też drewniane molo spacerowe prowadzące w głąb wyjątkowo w tym miejscu płytkiej Zatoki Puckiej.
Po zmianach ekonomiczno-ustrojowych 1989 r. do Juraty napłynęli bogaci inwestorzy, którzy doprowadzili do przekształcenia miejscowości w luksusowy kurort.
Nazwa
[edytuj]Nazwa miejscowości została wybrana w drodze plebiscytu. Jurata to imię żmudzkiej bogini. Legenda głosi że wbrew woli ojca, boga Gorka, zakochała się w ubogim rybaku. Spotkała ją za to kara – jej podwodny bursztynowy pałac został roztrzaskany na kawałki, a jego okruchy do dziś odnaleźć można na brzegu morza. Jeden z pomników w Juracie przedstawia boginię Juratę.
Zabytki
[edytuj]- ul. Kasztanowa 1, Pensjonat Automobilklubu, lata 30. XX w.
- ul. Kasztanowa 9, willa „Tamara”, lata 30. XX w.
- ul. Mestwina 22, dom letni, lata 30. XX w.
- ul. Mestwina 39, dom letni, 1933-34 r.
- ul. Mestwina 62, dom letni, ok. 1930 r.
- ul. Mestwina 64, willa, lata 30. XX w.
- ul. Mestwina 66, dom letni, 1935-36 r.
- ul. Mestwina 68, dom letni, 1932 r.
- ul. Międzymorze 3, pensjonat
- ul. Międzymorze 12, dom letni, lata 30. XX w.
- ul. Ratibora 3, dom letni, lata 30. XX w.
- ul. Ratibora 7, Pensjonat „Bałtyk”, lata 30. XX w.
- ul. Ratibora 15, Pensjonat „Bargina”, ob. „Zatoka”, lata 30. XX w.
- ul. Ratibora 16, Pensjonat „Helunia”, ok. 1936 r.
- ul. Ratibora 25, dom letni, lata 30. XX w.
- ul. Ratibora 30, dom letni, lata 30. XX w.
- ul. Ratibora 39, willa „Zofia”, lata 30. XX w.
- ul. Ratibora 42, willa „Jola”, ob. posterunek policji, lata 30. XX w.
- ul. Świętopełka 2, Pensjonat „Hungaria”, ok. 1935 r.
- ul. Świętopełka 5, dom letni, ok. 1935 r.
- ul. Świętopełka 7, Pensjonat „Rodzina Urzędnicza”, ob. Hotel „Fregata”, lata 30. XX w.
- ul. Wojska Polskiego 8, Pensjonat „Wielkopolanka”, 1935-38 r., ob. rozbudowany
- ul. Wojska Polskiego 17, Pensjonat „Florida”, lata 30. XX w.
- ul. Wojska Polskiego 18, budynek poczty, lata 30. XX w., ob. zmodernizowany
- ul. Wojska Polskiego 20, Hotel „Lido”, lata 1932-33
- ul. Wojska Polskiego 28, dom letni „Biedronka”, lata 30. XX w.
- pensjonat "Mrozik" w stylu modernistycznym z lat 30. XX w.
Warto zobaczyć
[edytuj]- Plaża
- Molo
- Deptak przy ulicy Międzymorze
- Ścieżka przyrodnicza "Żyzne lasy z orlicą"
Ludzie związani z Juratą
[edytuj]- Wojciech Kossak
- Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
- Jan Kiepura
- Antoni Pieper