Górne Łużyce
Górne Łużyce Oberlausitz | |
Panorama Bogatyni | |
Herb | |
Informacje | |
Państwo | Polska, Niemcy |
Stolica | Budziszyn |
Powierzchnia | ok. 8000 km² |
Liczba ludności | ok. 800 000 |
Język | polski, niemiecki, górnołużycki |
Górne Łużyce (niem. Oberlausitz) – region położony w Niemczech oraz w Polsce. Głównym miastem i historyczną stolicą regionu jest Budziszyn. Największym miastem Łużyc jest Görlitz (Zgorzelec).
Na tych ziemiach wykształcił się język górnołużycki, którym obecnie posługuje się kilkanaście procent mieszkańców.
Okolice pomiędzy rzekami Nysą Łużycką a Kwisą należy do Polski, a okolice na zachód Nysy Łużyckiej należą do Niemiec.
Turystyka
[edytuj]Cechą charakterystyczną Górnych Łużyc jest obecność na jej terenie licznych tzw. domów przysłupowych, czyli konstrukcji z muru pruskiego. Największe polskie miasto leżące na jej terenie - Zgorzelec jest miastem nietypowym, gdyż do 1945 r. wraz z sąsiadującym Görlitz stanowił jeden organizm miejski przedzielony Nysą Łużycką, która stanowi od tego czasu rzekę graniczną. Wskutek tego podziału większość zabudowy staromiejskiej, m.in. z rynkiem i ratuszem, została po stronie niemieckiej. W ostatnim 20-leciu dzięki olbrzymim dopływom gotówki Görlitz zyskało nowy blask i jest dziś przez wielu nazywane najpiękniejszym miastem Niemiec. W Zgorzelcu największą atrakcją jest secesyjny budynek Miejskiego Domu Kultury. Pozostałe górnołużyckie miejscowości to m.in. Lubań – miasto o dającym się wyczuć klimacie średniowiecznym, a także niemieckie Zittau, Löbau czy Budziszyn, w którym da się usłyszeć relikt języka pierwszych słowiańskich osadników – serbołużycki, właśnie tam ze statutem mniejszości narodowej mieszkają Serbołużyczanie, a znaki drogowe są w dwujęzycznych nazwach. W Budziszynie i okolicach społeczność serbołużycka liczy ok. 40 000 mieszk., lecz liczba ta systematycznie maleje.
Warto zobaczyć
[edytuj]Polska strona
[edytuj]- Zgorzelec – budynek Miejskiego Domu Kultury, Muzeum Łużyckie, Dom Jakuba Böhme, Przedmieście Nyskie, cmentarz wojskowy;
- Lubań – Baszta Bracka, rynek, słup dystansowy, mury miejskie;
- Bogatynia – domy przysłupowe, punkt widokowy na odkrywkę kopalni „Turów”;
- Białogórze – kurhany starosłowiańskie z IX w.;
- Żarka nad Nysą - zbiornik i zabytkowy kościół ewangelicki.
Niemiecka strona
[edytuj]- Budziszyn – starówka, Muzeum Serbołużyckie, barokowy ratusz, katedra dwuwyznaniowa z XIII w., Stary Wodotrysk z XVI w., gotycki zamek Ortenburg, krzywa wieża;
- Görlitz – odnowiona starówka, rynek, ratusz z XIV w., kościół św. Piotra i Pawła, kopia Grobu Pańskiego, wieże miejskie, Łuk S zeptów, Apteka Ratuszowa;
- Löbau – najwyższa w Europie wieża żeliwna, słupy dystansowe;
- Reichenbach – pałac neogotycki Schloss Krobnitz
- Königshain – pałac barokowy, kopalnie granitu, cmentarz wojenny z 1945 r.
- Niesky – miejscowość założona w XVIII w. jako azyl dla uchodźców religijnych (bracia morawscy);
- Marienthal – barokowe opactwo cysterek, najstarszy zakon kobiecy w Niemczech- z XIII w.;
- Marienstern – barokowe opactwo cysterek;
- Zittau – zasłona wielkopostna z XV w., ratusz, starówka;
- Oybin – malowniczo położone uzdrowisko w Parku Narodowym Gór Żytawskich, ruiny zamku i klasztoru z XIV w., kolej wąskotorowa;
- Jonsdorf – uzdrowisko, Dom Motyli, kolej wąskotorowa;
- Bad Muskau – Park Mużakowski wpisany na listę UNESCO, zamek z XVI w., kolej wąskotorowa;
- Kleinwelka – Park Dinozaurów, labirynt przygód;
- Herrnhut – miejscowość założona w XVIII w. jako azyl dla uchodźców religijnych (bracia morawscy), kościół, układ urbanistyczny, Muzeum Etnograficzne
- Rammenau – barokowy pałac z XVIII w.;
- Taubenheim – 25 zegarów słonecznych;
- Obercunnersdorf – jedna z najpiękniejszych wsi w Niemczech, ponad 250 domów przysłupowych, drewniany wiatrak;
- Kromlau – park rododendronów;
- Pulsnitz – Muzeum Piernika;
- Cunewalde – największy wiejscki kościół w Niemczech;
- Weißwasser – Miasto serbołuzyckie w pobliżu Bad Muskau;
- Krauschwitz – Miasto serbołuzyckie w pobliżu Bad Muskau; park rozrywkowy Erlebniswelt;
- Hoyerswerda – Miasto serbołuzyckie z zamkiem królewskim Augusta II. Mocnego oraz starym miastem.