Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy

Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy – park krajobrazowy w Polsce na terenie 3 województw: warmińsko-mazurskiego, kujawsko-pomorskiego i mazowieckiego. Cały obszar Górznieńsko-Lidzbarskiego Parku Krajobrazowego znajduje się w granicach obszaru funkcjonalnego „Zielone Płuca Polski”.

Logo Górznieńsko-Lidzbarskiego Parku Krajobrazowego

Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy, rezerwat przyrody Jar Brynicy

Charakterystyka

Położenie geograficzne: 53°09′07,2″N 19°45′46,8″E

Historia

Park krajobrazowy utworzony w 1990 r. w Polsce na pograniczu ówczesnych województw toruńskiego i ciechanowskiego. Założono go, aby ochronić unikatowe wartości przyrodnicze, krajobrazowe i kulturowe. Szczególnym celem powstania Parku było zapewnienie warunków dla aktywnych form ochrony naturalnego krajobrazu, kształtowania środowiska i rozwoju turystyki krajoznawczej.

Geografia

Obecnie leży na terenie 3 województw: warmińsko-mazurskiego, kujawsko-pomorskiego i mazowieckiego. Łączna powierzchnia 27764,3 ha, w poszczególnych województwach: 8632,7 ha, 13901,5 ha i 5230,1 ha. Najniżej położonym punktem w Parku jest dno rzeki Brynicy - 73 m n.p.m., natomiast najwyższym – wzgórze Sarnia Góra - ponad 190 m n.p.m. Cały Park znajduje się w granicach Zielonych Płuc Polski - najczystszej i najbogatszej przyrodniczo części kraju. Stał się on naturalną osłoną dla utworzonych tu 7 rezerwatów: Czarny Bryńsk, Jar Brynicy, Jar Brynicy II, Klonowe, Mszar Ptociczno, Ostrowy nad Brynicą i Szumny Zdrój. W granicach Parku znajduje się wiele pomników przyrody - pojedyncze drzewa/ skupiska drzew oraz jeden głaz narzutowy. Występują tu strome jary i jeziora rynnowe (Jeziora Bryńskie, Jezioro Górznieńskie). Osią hydrograficzną Parku jest (częściowo w głębokich jarach) bardzo czysta rzeka Brynica (lewy dopływ Drwęcy) zasilana z wielu źródeł tu występujących.

Fauna i flora

Na terenie parku znajduje się 7 rezerwatów przyrody i 48 pomników przyrody (w tym 45 drzew). Występuje ok. 130 zespołów roślinnych (w tym ok. 200 gatunków rzadkich) oraz ok. 250 gatunków zwierząt (ponad 160 gatunków ptaków). To m.in. rośliny: rosiczka okrągłolistna, czosnek niedźwiedzi oraz zwierzęta: bóbr (gatunek reintrodukowany), bażant, królik dziki (gatunki introdukowane), łosie, jelenie, sarny, dziki, wydry i liczne gatunki ptaków, w tym bieliki, orliki krzykliwe, bociany czarne oraz żurawie, które są symbolem GLPK.

Warto zobaczyć

Najcenniejszymi skarbami Górznieńsko-Lidzbarskiego Parku Krajobrazowego są rezerwaty przyrody. Mszar Płociczno chroni największy w tym regionie kompleks torfowisk z zanikającym jeziorkiem. Występuje tu wiele rzadkich i chronionych gatunków roślin, w tym rosiczka okrągłolistna. Rezerwat Czarny Bryńsk chroni kłóć wiechowatą, tworzącą szuwary nad jeziorem Czarny Bryńsk. W jeziorze występują ponadto rzadkie glony - ramienice. Natomiast rezerwat Klonowe ochrania ponad 190-letni las mieszany. Ciekawym miejscem jest też obszar występowania czosnku niedźwiedziego. Zbudowano tu drewniany pomost, z którego można podziwiać kwitnący w maju czosnek. W Parku wiele drzew uznano za pomniki przyrody. Najbardziej znany jest Dąb Rzeczypospolitej. Jest to drzewo o obwodzie 665 cm i wysokości 33 m. Rośnie na terenie leśnictwa Borek. Drzewo w dolnej części ma pusty w środku pień. Przed II wojną światową miejsce wokół tego okazałego drzewa było punktem spotkań i pikników miejscowej ludności. Dzisiaj Dąb Rzeczypospolitej rośnie na terenie rezerwatu Jar Brynicy II i nadal przyciąga turystów oraz wycieczki szkolne. Około 100 m od dębu znajduje się punkt widokowy na skraju jaru, który utworzyła płynąca kilkadziesiąt metrów niżej rzeka Brynica.

Miejscowości leżące na terenie parku: Lidzbark i Górzno są znanymi ośrodkami turystyczno-wypoczynkowymi z dobrą infrastrukturą i bazą noclegową.

Centralnym ośrodkiem administracyjnym tego terenu jest Górzno. Liczące niewiele ponad 1300 mieszkańców miasto jest jednym z najmniejszych w Polsce. Najważniejszy zabytek Górzna to kościół Podwyższenia Krzyża Świętego z przełomu XVIII i XIX wieku, związany z działalnością zakonu bożogrobców. Charakterystyczna jest jego dwuwieżowa fasada z krzyżem miechowskim nad wejściem. Wnętrze kościoła zdobią 3 ołtarze rokokowe, pochodzące z drugiej połowy XVIII w. Warte uwagi są też zabytkowe domy drewniane, drewniano-murowane oraz murowane z przełomu XVIII i XIX wieku.

Noclegi

W Górznie znajduje się ośrodek wypoczynkowy i kilka pensjonatów. W najbliższej okolicy dostępne są gospodarstwa agroturystyczne, dysponujące miejscami noclegowymi w dobrym standardzie. Oferują one także regionalną kuchnię, opartą między innymi na grzybach, dziczyźnie i rybach.

Wyjazd