Fertőrákos
| Fertőrákos | |
| |
| Herb | |
| |
| Informacje | |
| Państwo | Węgry |
| Powierzchnia | 21,89 km² |
| Ludność | 2 401 |
| Kod pocztowy | 9421 |
| Strona internetowa | |
Fertőrákos (niem. Kroisbach) - miejscowość położona jest na Węgrzech, przy granicy z Austrią. Znajduje się w komitacie Győr-Moson-Sopron, a ze względu na bliskość Jeziora Nezyderskiego zalicza się do obszaru objętego ochroną i wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Dojazd[edytuj]
Samochodem[edytuj]
Fertőrákos znajduje się po drodze z Sankt Margarethen w Burgenlandzie do Fertőd. Teren w okolicy jeziora jest płaski, natomiast im bliżej Sopronu tym bardziej górzysty on się staje.
Planując podróż z Polski droga E75 (oznaczana jako D1) przez Słowację prowadzi najszybciej i najwygodniej do stolicy kraju, gdzie po pokonaniu węzła Petržalka-Pečina i drugiego w Bratysławie-Jarovcach austriacki Autobahn A6 kieruje prosto na południe w stronę Węgier. Od okolic Parndorfu i Neusiedl droga wygląda jak typowa krajówka w Polsce, skąd do celu dzieli nas około 40 km.
Koleją[edytuj]
Z Gdyni Głównej i Warszawy kursują pociągi Intercity do Wiednia. Stamtąd do Sopronu można udać się pociągami austriackiego przewoźnika ÖBB z postojem w Wiener Neustadt.
Warto zobaczyć[edytuj]
Jezioro Nezyderskie - choć wioska oddalona jest od brzegów jeziora o kilka km, przy brzegach od strony Fertőrákos znajduje się plaża i ośrodek sportów wodnych. Administrowany jest przez władze Sopronu. Budowę zakładu wodnego rozpoczęto już w okresie międzywojennym, kiedy to na palach wśród trzcinowisk wznoszono konstrukcje do oglądania ptactwa, rekreacji i połowu w tych dość mulistych wodach. Dawniej transport wodny przez jezioro skracał również podróże na jego drugi brzeg o wiele godzin wędrówki. Baza dla łódek należąca do Fertő-Tavi Hajózási Kft. znajduje się przy ulicy Strand útca, biegnącej wzdłuż potoku Rákos-patak. Warto zaznaczyć, że łąki, pastwiska i niewielkie gaje na wschód, zaraz za linią zabudowy wsi leżą w Parku Narodowym Fertő-Hanság (dosłownie: Park Narodowy Jeziora Nezyderskiego), dlatego nie należy tam rozpalać ognisk, hałasować czy straszyć zwierząt.
Kamieniołom (Fertőrákosi kőfejtő) - ta wyjątkowa atrakcja przyciąga do miasteczka 200 tysięcy turystów rocznie. Wg geologów wydobywane tu wyjątkowe białe wapienie pochodzą z miocenu, a ich pozyskiwaniem zainteresowani byli już starożytni Rzymianie, których posiadłości rozciągały się do granic obecnych Węgier. W XIX wieku produkcja tutejszych kopalni została powiększona, a ich zasoby wykorzystywało m.in. Wiedeńskie Towarzystwo Budowlane. Niedługo po II wojnie światowej kamieniołom i jego oddziały zamknięto, a wkrótce uznano go za zabytek. Oprócz ekspozycji i podziwiania wyrobionych ścian na przyjezdnych czeka teatr pod gołym niebem, restauracja, podziemne kino i przestronny parking. [na mapie oznaczony trójkątem]
Kaplica Mitry - jedną z pozostałości po panowaniu Rzymu oprócz czasem znajdywanych monet, ruin czy cmentarzy jest wykuta w skale grota. Powstała ona około 2000 lat temu i położona jest na północ od wsi, przy miejscowości Mörbisch. Strażnicy graniczni wznieśli ołtarz ku czci Mitry, boga zrodzonego ze skały, a kult ten przyjęty został z Bliskiego Wschodu i rozpowszechnił się nawet tutaj. Jedyną pamiątką po obecności legionistów w tej okolicy jest wzniesiony na miejscu jaskini budynek mający przypominać rzymską świątynię. Dojazd do Mithraeum (Mithras-szentély) umożliwia ulica Meggyesi utca, która biegnie na północny-wschód (zjazd lekko w lewo) z głównego skrzyżowania na początku wsi.
Kościół - wzmiankowany jeszcze w średniowieczu, pod wezwaniem Wniebowstąpienia Pańskiego. Otoczony ciekawymi kolumnami i tablicami kamiennymi, służył przez wieki lokalnej niemieckojęzycznej społeczności. Bryła budynku jest dość masywna, wykończenie natomiast wskazuje na barokowy charakter budowli. Przy wznoszeniu użyto gnejsowych bloków i jasnej zaprawy, które od ponad 500 lat pozostają nienaruszone.
Pałac biskupi (püspöki kastély) - ten parterowy, rokokowy gmach wznosi się przy głównej ulicy, trochę poniżej poczty i kościoła. Dawniej w jego miejscu stała warownia z panowania Arpadów, czyli pierwszej dynastii władającej Węgrami. Obecny pałac posiada wewnętrzny dziedziniec, ogród, bogato zdobione sale bankietowe, drobne dekoracje i XVIII wieczny ołtarz. W czasie okupacji osmańskiej kapłani z Győr urządzili tutaj swoją letnią rezydencję. Pomimo naprawdę eleganckiego wystroju i fasady dostęp do środka jest kłopotliwy. Najlepiej konsultować się z urzędem gminy (Polgármesteri Hivatal Fertőrákos - adres: Fertőrákos, Fő utca 139). Naprzeciw pałacu zlokalizowana jest zajezdnia autobusowa Fertőrákos kastély.
Plac 1989 (1989-es emlékmű) - niewielki skwer umiejscowiony przy sklepie tytoniowym na południu miejscowości. W rogu placu pod zadaszeniem umiejscowiony jest stary wóz strażacki sprzed ponad stu lat. W centrum ku pamięci upadku komunizmu i obrad Trójkątnego Stołu mieszkańcy postawili monument z bardzo wymownym przekazem rozerwanego drutu kolczastego, czyli wyzwolenia i flagą Węgier. Nieopodal stoi stary kamienny pręgierz (Pellengér), służący do publicznych kar fizycznych i wykonywania wyroków jeszcze kilkaset lat temu. Jest on prawdopodobnie najstarszym w tej części kraju, a wśród ludności stanowił obraz niesprawiedliwej oraz zamordystycznej władzy zaborczej Turków, a później Austriaków.
Pomnik Paneuropejski (Paneuropa emlékmű)
Komunikacja[edytuj]
Głównym operatorem połączeń autobusowych na Węgrzech jest firma Volánbusz. W okolicy zarówno po Sopronie jak i mniejszych miejscowościach busy tego przewoźnika kursują przede wszystkim. W Fertőrákos zatrzymują się one na przystanku Fertőrákos sziklasor, Fertőrákos kőfejtő, Fertőrákos tűzoltószertár, Fertőrákos kastély oraz Fertőrákos iskola. Nazwy tych postojów można przetłumaczyć dosłownie jako skalista linia (Sziklasor to nazwa ścieżki rowerowej), kamieniołom, remiza, zamek, szkoła.
Autobusy linii 7205 przyjeżdżają tu średnio co godzinę. Rano, w południe i około 14 co pół godziny. Ceny za przejazd liczone są zależnie od dystansu i np. dojazd do Sopronu czy Kópházy wyniósłby około 400-500 forintów.
Gastronomia[edytuj]
- Kovács kocsma - Fertőrákos, Fő utca 98 - ☎ +36 99 355 217 - restauracja serwuje zarówno dania obiadowe jak i popularne fast-foody. Porcje są duże, obsługa miła, a jedzenie serwowane na miejscu i na wynos. Do miejscówki prowadzi podwórze w cieniu winorośli obok ławki na wiejskim skwerze.
- Pathé Kávézó és Étterem - Fertőrákos, Fő utca 196 - ☎ +36 30 542 5260 - lokal oferuje głównie proste obiady, desery, śniadania i różnorodne napoje (szczególnie świeże soki, wina).
Warto szukając noclegu upewnić się czy na miejscu gospodyni nie oferuje swojego własnego wyżywienia czy też jest konieczność korzystania z lokalnej gastronomii lub sklepów w Sopronie.
Noclegi[edytuj]
Imprezy[edytuj]
Piknik Paneuropejski (Páneurópai piknik) to wydarzenie mające upamiętniać dążenia Węgier do wyzwolenia się spod okupacji sowieckiej oraz wspólny cel do jakiego dążą narody Europy, czyli zacieśnianie więzi, jedność w różnorodności oraz wzajemne wsparcie na różnych płaszczyznach. Podobnie jak pomnik na skwerze 1989 roku tak położony nad kamieniołomem Pomnik Paneuropejski (autorstwa Gabrieli von Habsburg) oddawać ma znaczenie idei Richarda Coudenhove-Kalergiego bliską autriackim i węgierskim środowiskom demokratycznym lat 80. minionego wieku. W trakcie imprezy organizowana jest msza przy dzwonie pamiątkowym z Debreczyna oraz wspomnienie wielotysięcznych postojów i czasowych otwarć granic kiedy to oddzielona od Austrii ludność niemiecka wraz z Węgrami dostawała możliwość zobaczenia życia za żelazną kurtyną, spotkania z bliskimi czy wymiany informacji. Części z mieszkańców Sopronu udało się uciec do Sankt Margarethen co propaganda tamtych czasów uważała za klęskę straży granicznej, a historia odnotowała jako pierwsze zaraz za polskimi Solidarnościowcami przerwanie granic bloku wschodniego i kapitalistycznego zachodu.
Bezpieczeństwo[edytuj]
Miejscowość należy do bardzo spokojnych. Odradza się zapytywania o drogę czy szukania innej pomocy wśród zbierających się przy barach wieczorami pijanych mężczyzn. Romowie czy kieszonkowcy nie stanowią tutaj problemu, ale na ogół pozostawione na krótki czas rzeczy nie znikają szybko. Drogocenne przedmioty warto mieć zabezpieczone, a duże ciepło szczególnie późnym latem może przysporzyć problemów w postaci udaru.