Czarnylas (województwo wielkopolskie)

Czarnylas to duża wieś licząca około 1000 mieszkańców, położona w województwie wielkopolskim, w południowej części powiatu ostrowskiego oraz na południowym zachodzie gminy Przygodzice. Znajduje się w odległości około 18 km na południe od Ostrowa Wielkopolskiego i położona jest przy drodze wojewódzkiej nr 444 Odolanów - Ostrzeszów. Miejscowość otoczona jest z trzech stron lasami, a w jej zachodniej części przepływa strumień Złotnica.

Historia

Wieś została założona przez protestantów w XVI wieku. W przeszłości znana z występowania kilku wyznań religijnych, w tym odłamów ewangelickich, co związane było z silnym osadnictwem niemieckim. W I połowie XIX wieku istniała tu huta szkła, wytapianego z piasku ze śródleśnych wydm. W 1848 roku w pobliżu został rozbity przez Prusaków oddział powstańczy Macieja Kotowskiego. W osadzie Zawidzyn na zachód od wsi istniał w latach 1941-44 hitlerowski obóz pracy.

Warto zobaczyć

• W centrum eklektyczny, poewangelicki kościół Najświętszej Marii Panny Niepokalanie Poczętej z lat 1844-50. Zbudowany został między innymi z cegieł wypalanych z darniowej rudy żelaza. Posiada kwadratową wieżę oraz neogotyckie wyposażenie - w tle głównego ołtarza znajduje się okno z witrażem przedstawiającym herb Hohenzolernów.

• W pobliżu dawna kaplica baptystów z okresu międzywojennego, po wojnie między innymi kino wiejskie (ślad napisu).

• W części zachodniej kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa z 1925 roku, z neobarokową wieżyczką.

• W części wschodniej neogotycki kościół ewangelicki z lat 1889-90, z wieżą o strzelistym hełmie. Obok dawna pastorówka z około 1900 roku.

---