Beskid Śląski

Region w Polsce i Czechach. Beskid Śląski składa się z dwóch rozciągniętych południkowo pasm górskich, rozdzielonych doliną rzeki Wisły. Na zachodzie znajduje się Pasmo Czantorii, natomiast na wschodzie Pasmo Baraniej Góry, zwane też czasem Pasmem Wiślańskim. Najwyższymi szczytami Beskidu Śląskiego są Skrzyczne (1257 m n.p.m.) i Barania Góra (1220 m n.p.m.), natomiast dla części czeskiej Czantoria Wielka (995 m n.p.m.).

Charakterystyka

Charakterystyczne dla Beskidu Śląskiego jest występowanie stosunkowo licznych i miejscami dość rozbudowanych wychodni skalnych, a także największa na terenie polskich Beskidów koncentracja jaskiń, wśród których znajdują się m.in. dwie największe jaskinie polskiego fliszu karpackiego (Jaskinia Wiślańska – długość korytarzy 2275 m oraz Jaskinia Miecharska – długość korytarzy 1838 m). Według stanu na 31 sierpnia 2014 r. w Beskidzie Śląskim było 415 jaskiń i schronisk skalnych o łącznej długości korytarzy 12275,6 m.

Beskid Śląski zbudowany jest z masywnych piaskowców godulskich: godulskie środkowe wydobywane w dwóch kamieniołomach w Brennej) oraz godulskie dolne (wydobywane w kamieniołomie w Wiśle) i istebniańskich. W części południowej góry zbudowane są z fliszu magurskiego.

Występują tu złoża mineralne: piaskowce, wapienie i kruszywa naturalne.

Znajdują się tu również źródła wód mineralnych.

Zabytki

kościół parafialny w Górkach Wielkich z XV-XVIII w., wystrój z XIX w.;
ruina dworu w Górkach Wielkich;
kościół parafialny z XVIII wieku w Brennej (centrum);
chałupa Kawuloków z końca XIX w. (ob. Izba Regionalna); kilkadziesiąt innych drewnianych chałup i budynków gospodarczych w Istebnej;
chałupy z XVIII-XIX wieku w Brennej (zabytki zanikające w wyniku rozbiórek);
kościół drewniany z XVIII w. w Szczyrku;
cmentarz z XIX w. w Szczyrku;
wieża kościelna z XVI w. w Wiśle Łabajowie, przeniesiona w 1983 r. z Połomi k. Wodzisławia Śląskiego;
pałacyk myśliwski Habsburgów z XIX w. w Wiśle, przeniesiony w 1985 r. z polany Przysłop pod Baranią Górą;
chałupy drewniane i budynek Muzeum Regionalnego w Wiśle;
kościół drewniany z XVIII w. w Ustroniu Nierodzimiu;
kościół katolicki św. Klemensa z XVIII w. i kościół ewangelicki z XIX w. w Ustroniu;
Zameczek Prezydencki z l. 1927-31 i kaplica z 1909 r. na Zadnim Groniu w Wiśle;
Zamek Sułkowskich w Bielsku-Białej z II poł. XIV w., rozbudowany w XV – XVIII w.;
katedra św. Mikołaja w Bielsku-Białej z XV w., gruntownie przebudowana na pocz. XX w.;
kościół drewniany św. Barbary z XVII w. w Bielsku-Białej;
Ratusz w Bielsku-Białej z XIX w.;
dworzec PKP w Bielsku-Białej z XIX w.;
zabytkowy układ urbanistyczny Starego Miasta w Bielsku-Białej
Kościół Opatrzności Bożej w Bielsku-Białej
Wille fabrykanckie w Bielsku-Białej
Hotel President w Bielsku-Białej
Ulica 11 Listopada w Bielsku-Białej
Teatr Polski w Bielsku-Białej z XIX w.;
Dom Tkacza, drewniany dom z XVIII w. w Bielsku-Białej;
Willa Juliana Fałata w Bystrej;
zamek z XVI w. w Grodźcu, obok park zamkowy i ruina kościoła;
kościół z XVIII w. w Jasienicy;
drewniany, XVI-wieczny kościół św. Mikołaja w Nydku;

i inne.

Turystyka

Znajduje się tu wiele miejscowości turystycznych m.in. Istebna, Szczyrk, Ustroń, Wisła.

Przez Beskid Śląski przebiegają liczne szlaki turystyczne. Turyści znajdą schronienie w ponad 25 schroniskach turystycznych m.in.

Schronisko PTTK na Klimczoku, 1034 m n.p.m.

Schronisko PTTK Przysłop pod Baranią Górą 900 m n.p.m.

Schronisko PTTK na Skrzycznem 1250 m n.p.m.

Schronisko PTTK na Szyndzielni 1001 m n.p.m.

Opady i temperatura

Beskid Śląski, podobnie jak całe Beskidy Zachodnie charakteryzuje się opadami wynoszącymi od 800 do 1200 mm rocznie i dużym zaśnieżeniem zimą. Największy wpływ na kształtowanie się pogody wywierają masy powietrza polarno-morskiego z przeważającym wiatrem zachodnim.

Temperatura powietrza obniża się wraz ze wzrostem wysokości stopniowo ku południowemu wschodowi. Średnia roczna temperatura waha się od 5,4 st C w partiach grzbietowych do 8,5 st C w dolinie rzeki Olzy. Najchłodniejszym miesiącem jest styczeń, natomiast najcieplejszym jest lipiec. Istotnym czynnikiem klimatycznym są silne wiatry, łagodzone przez otaczające góry.

W porze wiosny i jesieni wieje tu wiatr halny. W partiach szczytowych Baraniej Góry, Równicy i Czantorii przeważają wiatry zachodnie i północno-zachodnie.

Natura 2000

Beskid Śląski należy do Obszarów Natura 2000 w województwie śląskim.