Szlak imienia Bernarda Chrzanowskiego

Szlak pieszy nr 3591 (wg oznaczenia PTTK), szlak im. Bernarda Chrzanowskiego

Informacje

Zlokalizowany we wschodnie części Wielkopolskiego Parku Narodowego szlak pieszy długości 11,8 km, oznaczony standardowym znakiem żółtego szlaku pieszego o przebiegu zbliżonym do pętli. Zaczyna się na przystanku kolejowym „Puszczykowo” w północnym Puszczykowie i przez północne przedmieścia Puszczykowa i tereny leśne prowadzi za zachód do Jarosławca nad Jeziorem Jarosławieckim. Tam łukiem zawraca na wschód i brzegiem rynny polodowcowej i południowymi przedmieściami Puszczykowa prowadzi do stacji kolejowej „Puszczykówko” w Puszczykowie-Puszczykówku. Szlak wypełnia standardową funkcję żółtego szlaku pieszego umożliwiając wykonanie pętli przez atrakcyjne miejsca w WPN.

Szlak w systemie szlaków turystycznych WPN

Szlak należy do uczęszczanych tras turystycznych w WPN, jest szczególnie popularny w okolicach Jeziora Jarosławieckiego.

Początek i koniec szlaku alternatywną trasą łączy oznaczony standardowym zielonym kolorem Szlak im. Fiedlera, przebiegający przez las wzdłuż Warty, można też dojść przez miasto Puszczykowo nieoznaczonym w terenie szlakiem letniska Puszczykowo lub przejechać pociągiem albo autobusem. W połączeniu ze szlakiem czerwonym nr 186 (im. Kosynierów) umożliwia także dojście ciekawą przyrodniczo trasą z Puszczykowa nad Jezioro Góreckie bądź dojście alternatywną drogą w pobliżu grobów powstańców z okresu Wiosny Ludów do stacji kolejowej Puszczykówko.

Dojazd

Dla zmotoryzowanych

Do Puszczykowa można dojechać DW nr 430 z węzła A2 Poznań-Luboń ok. 20-25 min, z węzła S5 „Mosina” ok. 25 min. Koło stacji kolejowej „Puszczykowo” jest kilka bezpłatnych miejsc parkingowych przy restauracji, w północnym Puszczykowie można łatwo znaleźć miejsce przy szlaku przy ul. Lipowej.

Koło stacji kolejowej „Puszczykówko” łatwo można zaparkować przy kościele św. Józefa.

Wjazd do Jarosławca jest dozwolony jedynie dla mieszkańców osady, płatne miejsce parkingowe można znaleźć przy Greisserówce (drodze Szreniawa - Jeziory), parking znajduje się także przy Głazie Leśników oba ok. 25 min od węzła A2 Poznań-Komorniki.

Komunikacją publiczną:

Stacje „Puszczykowo” i „Puszczykówko” to kolejne przystanki na trasie kolejowej nr 271 Poznań Główny-Wrocław Główny. Duża częstotliwość pociągów Poznańskiej Kolei Metropolitarnej (szynobusy Kolei Wielkopolskich) oraz Przewozów Regionalnych umożliwia zaplanowanie zakończenia wycieczki na każdej z tych stacji, a także przejechania pomiędzy nimi. Szynobusy umożliwiają transport rowerów za dodatkową opłatą.

Na stacji „Puszczykowo” nie ma kasy ani biletomatu – bilety dostępne w biletomacie w pociągu Kolei Wielkopolskich lub u konduktora. Na stacji „Puszczykówko” kasa biletowa działa w ograniczonych godzinach.

Pomiędzy stacjami kursuje tez autobus nr 651 ZTM Poznań (relacji Poznań Dębiec PKM – Mosina Dworzec Kolejowy PKM)

Dojście i dojazd rowerem

Dojście i dojazd rowerem do szlaku ze Stęszewa, Szreniawy, Lubonia i Mosiny umożliwiają trasy i szlaki turystyczne w WPN.

Przez stację kolejową „Puszczykówko” prowadzi także szlak pieszy nr 186 oznaczony standardowym znakiem koloru czerwonego Osowa Góra-Sulęcinek (Mosina-Puszczykowo Niwka), a obie stacje łączy alternatywną trasą oznaczony standardowym znakiem koloru zielonego Szlak im. Fiedlera.

Opis

Szlak w północnej części przebiega ulicami Puszczykowa, a następnie ścieżkami leśnymi i drogami gruntowymi przez ciekawe przyrodniczo obszary ochrony ścisłej i tereny leśne do Jarosławca nad ładne polodowcowe Jezioro Jarosławieckie. Dalej szlak prowadzi drogami i ścieżkami leśnymi brzegiem malowniczej doliny polodowcowej do stromej skarpy, a ostatni fragment wytyczony jest gruntowymi ulicami południowego Puszczykówka.

Jazda rowerem poza dogami ogólnodostępnymi jest ogólnie zakazana jako poruszanie się poza wyznaczonymi dla rowerów trasami i zakazana na terenie obszarów ochrony ścisłej „Puszczykowskie Góry” i „Las Mieszany na Morenie”, a na terenie obszaru ochrony ścisłej „Pojniki” dodatkowo zabroniona znakami „zakaz poruszania się rowerem”. Możliwy jest objazd odcinków wyłączonych z ruchu rowerowego: Puszczykowski Gór przez Stare Puszczykowo i powrót na szlak ul. Dębową, a Pojników Greisserówką przez Jeziory i dalej oznaczonym szlakiem rowerowym „Nad Jezioro Góreckie” (Jezioro-Puszczykowo) do Puszczykowa-Puszczykówka.

Szlak jest bardzo dobrze oznaczony na terenach leśnych standardowymi znakami szlaku pieszego, a na węźle szlaków turystycznych w Jarosławcu – drogowskazem obok którego znajduje się instalacja z mapą szlaków turystycznych w WPN. Koło stacji kolejowej Puszczykowo znajduje się instalacja z mapą szlaków turystycznych w WPN. W obszarze miejscowości szlak oznaczony jest dostatecznie, a jego początek ani koniec nie są w ogóle oznaczone na stacjach kolejowych (2021 r.).

Przy węźle szlaków turystycznych w Jarosławcu znajduje się duży teren rekreacyjny z małą gastronomią, wiatami, ławkami, toaletą i koszami na śmieci, a nad Jeziorem Jarosławieckim (ok. 100 m obok szlaku) – strzeżone kąpielisko z sanitariatem i koszami na śmieci.

Koło stacji kolejowej w Puszczykówku znajduje się polecana przez miejski portal kawiarnia-lodziarnia, klucz do toalety dostępny w barze.

Przebieg

Ze stacji kolejowej Puszczykowo szlak żółty prowadzi na południe ulicą Poznańską koło pomnika, przez las i przez historyczne zabudowania północnego Puszczykowa. Na pierwszym skrzyżowaniu wśród zabudowań szlak skręca w ulicę Lipową (uwaga na słabe oznakowanie), którą prowadzi do szosy DW nr 430 (Poznań-Mosina). Uwaga na niebezpieczne przejście i złe oznaczenie szlaku - trzeba przejść lekko w prawo do wejścia na teren WPN – oznaczony Obszar Ochrony Ścisłej „Puszczykowskie Góry” przez który szlak prowadzi płytkim oznaczonym wąwozem z dobrym widokiem na różnorodne formy przyrodnicze.

Na północny-zachód od „Puszczykowskich Gór” znajduje się rezerwat „Las Mieszany na Morenie” – obejrzenie ładnego naturalnego lasu porastającego polodowcową równinę wymaga zejście ze szlaku nieoznaczoną leśną ścieżką i przejścia 150-200 m.

Od „Puszczykowskich Gór” szlak żółty obchodzi nużącymi dobrze oznaczonymi leśnymi ścieżkami i drogami od północnego-zachodu Stare Puszczykowo, mijając kilka pomnikowych drzew. Po przejściu lasu szlak wychodzi na Greisserówkę i po jej przekroczeniu wytyczony jest wybetonowanym fragmentem wspólnym ze szlakiem rowerowym im. Jana Pawła II do Jezior, będących od 2021 r. turystycznym centrum WPN, z jedyną wewnątrz Parku małą gastronomią i strzeżonym kąpieliskiem nad jeziorem. Z Jezior szlakiem zielonym nr 3589 (im. Smoluchowskiego) można pójść brzegami Jeziora Jarosławieckiego na północ do Szreniawy lub za zachód do Rosnówka, a szlak żółty zawraca w lewo w kierunku Puszczykowa.

Dobrze oznaczoną drogą gruntową przez pola i las szlak wytyczony jest pagórkowatym malowniczym terenem do Greisserówki koło pomnikowego Głazu Leśników. Za parkingiem szlak krzyżuje się ze szlakiem czerwonym Ossowa Góra-Puszczykowo Niwka (im. Kosynierów), a kilkadziesiąt metrów później wkracza na obszar Rezerwatu Pojniki. Powrót do Puszczykowa wytyczony jest brzegiem doliny polodowcowej ok. 2 km wzdłuż malowniczego rezerwatu, a następnie stromym zejściem ze skarpy do DW nr 430 (Poznań-Mosina). Po przejściu szosy przejściem dla pieszych ze światłami trzeba uważać lub skorzystać z mapy, gdyż oznaczenie szlaku praktycznie zanika – przy pierwszych zabudowaniach Puszczykowa szlak skręca w prawo w ul. Kopernika i ul. Wodną (gdzie znów jest oznaczony) i prowadzi do niewielkiego lasku przy ul. Wspólnej. Stąd chodnikiem prowadzi do skrzyżowania przy stacji kolejowej Puszczykówko gdzie łączy się ze szlakiem czerwonym im. Kosynierów oraz zielonym im. Fiedlera. Na stacji szlak kończy się.

Miejsca warte zobaczenie

Walory przyrodnicze

Atrakcją przyrodniczą szlaku są głównie rezerwaty (obszary ochrony ścisłej) położone na stromej skarpie nad szosą - DW nr 430. Z Puszczykowa szlak prowadzi płytkim wąwozem w górę przez ciekawy Rezerwat Puszczykowskie Góry - las porastający różnorodne formy polodowcowe. Obejrzenie leżącego na północny-zachód malowniczego Rezerwatu Las Mieszany na Morenie wymaga zejścia ok. 100 m ze szlaku.

Znajdujące się na zachodnim krańcu szlaku Jezioro Jarosławieckie to przykład ładnego dużego jeziora polodowcowego. Trasa powrotna do Puszczykowa wytyczona jest koło wielkiego głazu narzutowego „Głazu Leśników”, jedynego tego typu pomnika przyrody w WPN i następnie wzdłuż bardzo ładnej doliny polodowcowej wypełnionej okresowo przez płytkie zbiorniki wodne, chronione obszarem ochrony ścisłej "Pojniki" - spacer z Jarosławca do Puszczykowa-Puszczykówka jest szczególnie atrakcyjny zimą i wczesną wiosną gdy zbiorniki wypełnia woda roztopowa.

Dziedzictwo kulturowe

Szlak im. Chrzanowskiego należy do dwóch najstarszych nizinnych szlaków turystycznych w Polsce - wyznaczony w zasadniczym przebiegu został na początku XX w. przez niemieckie organizacje turystyczne.

Budynki stacji kolejowych Puszczykowo i Puszczykówko to przykłady budynków dworców w miejscowościach letniskowych, popularnych na przełomie XIX i XX wieku w Niemczech. Ciekawy jest zwłaszcza budynek Dworca Puszczykowo zbudowany w stylu szwajcarskim, z wieżą zegarową i podziemnym przejściem. Obok znajduje się restauracja.

W północnym Puszczykowie przy ul. Poznańskiej i ul. Lipowej, którymi biegnie szlak,  obejrzeć można fronty zachowanych budynków letniskowych i infrastruktury wypoczynkowej z początków rozwoju turystyki w mieście.

W Jarosławcu przy szlaku znajduje się głaz upamiętniający popularyzatora turystyki Franciszka Jaśkowiaka, koło dworca Puszczykowo duży pomnik Poległych za Ojczyznę, a koło szlaku na skarpie nad Puszczykówkiem – oznaczone miejsce pamięci zbrodni komunistycznej.