Szlak Zamków Piastowskich

Szlak Zamków Piastowskich – pieszy szlak turystyczny oznakowany kolorem zielonym. Położony jest na Dolnym Śląsku i przebiega od Zamku Grodno do Zamku Grodziec przez Góry Wałbrzyskie, Pogórze Bolkowsko-Wałbrzyskie, Góry Kaczawskie, Rudawy Janowickie, Kotlinę Jeleniogórską i Pogórze Kaczawskie. Został wytyczony przez 15 zamków o piastowskim rodowodzie stąd jego nazwa. Całkowita długość szlaku wynosi 146 km.

Oficjalnie szlak jest wyznaczony jako szlak górski (można na nim zdobywać zarówno odznakę GOT PTTK, jak i GOT PTT), jednakże jego trasa jest akceptowana również jako przejście szlaku nizinnego i pozytywnie weryfikowana przez przodowników turystyki pieszej jako szlak do odznaki dużej srebrnej OTP.

Przebieg szlaku[edytuj]

Szlak został opisany wg stanu na wrzesień 2013

Zamek Grodno – Zagórze Śląskie – Złoty Las – Modliszów – Pogorzała – Witoszów – Lubiechów – Zamek Stary Książ – Zamek Książ – Pełcznica – Zamek Cisy – Chwaliszów – Pietrzyków – Kłaczyna – Zamek w Kłaczynie – Świny – Zamek Świny – Bolków – Zamek Bolków – Pastewnik – Płonina – Zamek Niesytno – Turzec – Janowice Wielkie – Zamek Bolczów – Schronisko PTTK „Szwajcarka” – Zamek Sokolec – Wojanów – Pałac w Wojanowie – Dąbrowica – Strupice – Jelenia Góra – Schronisko PTTK „Perła Zachodu” – Siedlęcin – Wieża Książęca w Siedlęcinie – Zapora wodna na Jeziorze Pilichowickim – Maciejowiec – Dwór i pałac w Maciejowcu – Radomice – Klecza – Zamek Lenno – Bełczyna – Rezerwat „Ostrzyca Proboszczowicka” – Twardocice – Czaple – Grodziec – Zamek Grodziec

Czas przejścia	Odległość w km	Liczba punktów GOT	Punkt	Grupa górska GOT	Liczba punktów GOT	Odległość w km	Czas przejścia
00:00	0,0	0	Zamek Grodno	S10	176	146,1	36:15
00:12	0,8	1	Zagórze Śląskie	S10	174	145,3	36:00
02:20	9,8	11	Modliszów	S10	165	136,3	33:50
04:10	15,6	24	Lubiechów	S10	153	130,5	32:20
04:57	18,3	26	Zamek Stary Książ	S10	151	127,1	31:32
05:25	21,1	29	Cis Bolko	S10	144	125,0	31:05
06:25	26,1	33	Zamek Cisy	S10	148	120,0	30:05
10:10	41,3	50	Zamek Kłaczyna	S10	125	104,8	26:20
12:00	48,2	57	Zamek Świny	S07	119	97,9	24:45
12:35	50,9	60	Zamek w Bolkowie	S07	115	95,2	24:10
14:40	59,6	72	Zamek Niesytno	S05	105	86,5	22:00
18:05	72,5	84	Zamek Bolczów	S05	94	73,6	18:45
19:25	77,4	91	Schronisko PTTK „Szwajcarka”	S05	87	68,7	17:10
19:30	77,8	93	Zamek Sokolec	S05	85	68,3	17:05
20:20	81,4	97	Pałac w Wojanowie	S05	77	64,7	16:05
23:25	93,8	112	Jelenia Góra PKS	S04	61	52,3	12:50
24:25	97,9	117	Schronisko PTTK „Perła Zachodu”	S04	56	48,2	11:50
25:00	100,2	119	Wieża Książęca w Siedlęcinie	S04	54	45,9	11:15
26:25	107,1	127	Zapora wodna na Jeziorze Pilichowickim	S02	46	29,0	09:40
27:40	110,9	132	Dwór i pałac w Maciejowcu	S02	42	35,2	08:40
28:15	113,6	136	Radomice	S02	38	32,5	08:00
29:10	119,5	143	Zamek Lenno	S02	31	26,6	06:38
30:05	120,9	144	Wleń	S02	29	25,2	06:15
32:20	129,9	156	Rezerwat „Ostrzyca Proboszczowicka”	S02	20	16,2	04:10
34:45	140,0	164	Czaple	S02	10	6,1	01:30
36:20	146,1	176	Zamek Grodziec	S02	0	0,0	00:00

Dzień 1: Zamek Grodno – Zamek Książ[edytuj]

Dojazd na początek szlaku jest możliwy transportem publicznym jedynie autobusem do Zagórza Śląskiego (dość liczne kursy ze Świdnicy), a następnie trzeba podejść na górę Choina (450 m n.p.m.), gdzie znajduje się oficjalny początek szlaku.

Świdnica
Zagórze Śląskie
Poniedziałek – Piątek	Sobota	Niedziela
07:00 08:50 11:10 13:00 14:40 15:25* 16:15 17:55 19:30	07:00 08:50 11:10 13:00 14:40 16:15	11:10 13:00 14:40 16:15
* tylko w dni nauki szkolnej

Zagórze Śląskie
Świdnica
Poniedziałek – Piątek	Sobota	Niedziela
05:55 06:50 07:40* 08:30 10:15 12:00 13:00 14:10 15:05 15:50 16:40 17:40 19:15	06:50 08:30 10:15 12:00 14:10 15:05 15:50	12:00 14:10 15:05 15:50 17:40
* tylko w dni nauki szkolnej

Odcinek	Grupa górska GOT	Liczba punktów GOT	Odległość w km	Czas przejścia w minutach
Zamek Grodno – Zagórze Śląskie	S10	2/1	1	10/15
Zagórze Śląskie – Złoty Las	S10	7/7	7	80/85
Złoty Las – Modliszów	S10	3/2	2	45/30
Modliszów – Pogorzała	S10	4/4	4	35/45
Pogorzała – Jeziorko Daisy	S10	4/3	3	40/40
Jeziorko Daisy – Palmiarnia	S10	5/5	5	40/40
Palmiarnia – Stary Książ	S10	2/2	2	35/35
Cis Bolko– Zamek Książ	S10	2/1	1	20/10
Razem		29/25	25	5 godzin

Zamek Grodno (w miesiącach od maja do września: od poniedziałku do piątku od 9:00 do 18:00 (ostatnie wejście o 17:00), w soboty, niedziele i święta od 9:00 do 19:00 (ostatnie wejście o 18:00), w miesiącach od października do kwietnia: od poniedziałku do piątku od 9:00 do 17:00 (ostatnie wejście o 16:00), w soboty, niedziele i święta od 9:00 do 18:00 (ostatnie wejście o 17:00) Muzeum jest nieczynne w Niedzielę Wielkanocną, 1 XI, 24 XII oraz 25 XII.), ☎ 74 845 33 60, fax: 74 845 72 30e-mail: zamek@grodnozamek.pl.

Pierwszy zamek piastowski na trasie (wejście płatne), którego ruiny można obejrzeć zarówno z przewodnikiem, jak i indywidualnie. Na zamku znajduje się kasa biletowa połączona ze sklepikiem (w niej ładna pieczątka), bufet i toaleta (tylko dla bardzo odważnych).

Historia zamku być może zaczyna się w IX wieku, kiedy według legendy zamek miał być wzniesiony przez angielskiego rycerza lub bardziej pewnie pod koniec XII wieku przez księcia Bolesława Wysokiego, przebudowany lub zbudowany w XIII wieku przez księcia świdnickiego Bolka I Surowego i rozbudowany o zamek górny w I połowie XIV wieku przez ostatniego księcia świdnickiego Bolka II Małego. W XV wieku stał się siedzibą rycerzy rabusiów i został nazwany gospodą morderców. W 1545 roku został kupiony i przebudowany na renesansową rezydencję przez Macieja z Łagowa (Matthias von Logau). W dalszych latach zaniedbania spowodowane częstą zmianą właścicieli i zniszczenia podczas wojny trzydziestoletniej doprowadziły do opuszczenia zamku w 1774 roku, który ostatecznie został sprzedany okolicznym włościanom jako źródło materiału budowlanego. Na szczęście został zabezpieczony z inicjatywy pastora Buschinga, który rozpoczął rekonstrukcję, jednakże bez specjalnej dbałości o historyczny kształt. Zakupiony przez hrabiego Fryderyka Von Burghaus, następnie rodzinę von Zeidlitz und Neukirch, którzy zakończyli rekonstrukcję i utworzyli muzeum zamkowe, a na terenie rozgrabione w 1945 roku. W 1947 roku zamek został przekazany Polskiemu Towarzystwu Tatrzańskiemu, a następnie pod opiekę PTTK. W 1965 roku utworzono Muzeum Regionalne PTTK.

Zamek otoczony jest murem, z obecną w wielu miejscach renesansową śląską attyką i dwoma półkolistymi bastejami. W samym zamku warte obejrzenia są przede wszystkim detale architektoniczne. Do zamku wchodzimy przez budynek bramy (służący kiedyś za kaplicę) z renesansowym portalem z herbem rodziny von Zedlitz und Neukirch (ostatnich właścicieli zamku) i sentencją po łacinie „Fortiter et Fideliter” (dzielnie i wiernie), który otaczają barwna dekoracja figuralna z lat 1903–1904 z lwami strzegącymi wejścia do zamku. Wewnątrz budynek bramny ozdobiony jest dekoracjami sgraffitowymi z XVI wieku. Na dziedzińcu zamku dolnego kilkusetletnia lipa sądowa (pomnik przyrody) i działo z 1870 roku z monogramem Napoleona. Portal w przedbramiu na zamku dolnym z około 1570 roku, wykonany z żółtego i czerwonego piaskowca, na którym przedstawione są personifikacje cnót rycerskich: Wierności, Sprawiedliwości, Umiarkowania, Miłosierdzia, Siły, Cierpliwości, Mądrości i Nadziei, powyżej poziomy fryz z herbami ośmiu byłych właścicieli zamku, a nad nim dwugłowy orzeł z mitrą między dwoma gryfami. W sieni zamku górnego dwa krzyże pokutne wraz z interesującą tablicą informacyjną.

Na dziedzińcu zamkowym znajduje się wykuty w skale zbiornik na wodę o głębokości około 5 metrów, który według legendy przez niemal całe swoje życie drążył niewolnik saraceński, dla którego nagrodą miała być wolność.

Wewnątrz ubogie muzeum z atrakcjami, głównie dla dzieci (wystawa narzędzi tortur i znajdujący się kratą przykuty szkielet kobiety z plastiku), obrazami z XVIII wieku, kopiami mebli renesansowych i barokowych z XIX wieku, kolejnymi portalami oraz wartą zobaczenia makietą zamku.

Ostatnim elementem zwiedzania zamku jest wejście na wieżę zamkową (dla lubiących wąskie i strome schody) o wysokości 34 m z panoramą okolicy.

Zamek ma swoją legendę i swojego ducha. Jest nim księżniczka Małgorzata, która nie chcąc wyjść za wybranego przez ojca starca (miał pewnie ze 30 lat) podczas spaceru zepchnęła go ze skał. Za ten czyn zamurowano ją żywcem w niszy w sieni.

Po zwiedzeniu zamku rozpoczynamy wędrówkę szlakiem zielonym (którym można też przyjść na zamek z Zagórza Śląskiego) po wygodnej drodze leśnej przez rezerwat krajobrazowy „Góra Choina”, w którym znajdują się ładne okazy dębów, lip i buków, po lewej mijamy opuszczony zespół pałacowy z drugiej połowy XIX wieku (zaniedbany park z ładną aleją dębową, zamknięty budynek pałacu, stojące pośród zieleni ciekawe ruiny dawnej powozowni) i dochodzimy do centralnego placu Zagórza Śląskiego. Odcinek ten jest bardzo dobrze oznakowany.

Zagórze Śląskie jest dość dużą wsią o wyglądzie małego miasteczka, w której zmęczony podróżnik po zwiedzaniu zamku może napić się zaskakująco dobrej kawy i zjeść niezły posiłek (nawet przygotowania do wesela po południu nie przeszkadzają w podaniu zamówionych potraw i napojów).

Restauracja Borys, ul. Główna 26, 58-321 Zagórze Śląskie (Poniedziałek – Sobota 13:00 – 22:00 Niedziela 13:00 – 22:00 ceny zup 12-16 zł, danie główne 18 20-40 zł), ☎ 74 845 38 67, fax: 74 845 38 09, e-mail: hotel-borys@hotel-borys.pl.

Historia letniskowej (od XIX wieku) wsi jest integralnie związana z zamkiem. Warte uwagi są: znajdujący się 15 minut drogi pieszo od szlaku kościół parafialny Świętego Krzyża z około 1500 roku (we wnętrzu można zobaczyć gotyckie portale i rzeźby z XV wieku) oraz ołtarz z przełomu XVI i XVII wieku (Uwaga! w dni powszednie może być zamknięty), krzyż pokutny znajdujący się na poboczu, około 50 metrów przed kościołem oraz – dla miłośników zabytków techniki – zapora wodna na Jeziorze Lubachowskim (daleko od szlaku, raczej polecam dojazd samochodem) i znajdująca się na szlaku obok nieczynnej stacji kolejowej wieża ciśnień.

Szlak dalej prowadzi początkowo drogą asfaltową, następnie schodzi w las wygodną drogą leśną (Uwaga! oznakowanie szlaku zostało zmienione na odcinku do przełęczy Krzyż i w związku z tym GPS może sugerować inny przebieg trasy. Szlak wraca na swoją starą trasę przy pozbawionym tablicy obelisku Koła Łowieckiego „Ponowa” Wałbrzych w Złotym Lesie), którą dochodzi do drogi asfaltowej prze kompleksie wypoczynkowym z własnym kąpieliskiem.

Restauracja & Hotel „Złoty Las”, Lubachów 27d, Złoty Las, 58-100 Świdnica, ☎ 74 85 09 771, e-mail: biuro@zloty-las.pl.

Dalej szlak prowadzi dość forsownie pod górę przez około 2 kilometry drogą asfaltową o dość dużym nasileniu ruchu samochodów osobowych, którą, początkowo przez las, następnie przez pierwsze domy Modliszowa dochodzimy do skrzyżowania z drogą

Świdnica – Wałbrzych. Odcinek ten jest bardzo dobrze oznakowany.

Modliszów jest starą wsią, po raz pierwszy wzmiankowaną w 1279 roku, która w latach 1324–1810 należała do zakonu cystersów. We wsi przy skrzyżowaniu szlaku z drogą kapliczka pokutna z wykutą siekierą, dalej szlak biegnie w dół do górującego na drogą, na niewielkim wzgórzu, kościoła filialnego św. Bartłomieja. Jest to otoczony murem jednonawowy, wybudowany z kamienia kościół z początku XVI wieku z drewnianą wieżyczką w szczycie nawy (obecnie w remoncie). W szczycie dachów kościoła trzy krzyże pokutne. Wewnątrz kościoła gotyckie freski w końca XIV wieku i renesansowe z XVI wieku, które zostały osłonięte podczas prac konserwatorskich w latach 1963–1966, przestawiające legendę o św. Katarzynie, św. Krzysztofie, Biczowanie, św. Jerzego walczącego ze smokiem oraz biblijne Panny Mądre i Głupie. Najcenniejszym elementem wyposażenia kościoła jest kamienne sakramentarium z XV wieku, pozostałe wyposażenie pochodzi z początku XVIII wieku.

Po wyjściu droga przechodzi z asfaltowej w polną, którą bez większego wysiłku dochodzimy do wsi Pogorzała, przechodząc mostkiem przez potok Witoszówka. Przez wieś idziemy asfaltową i w miejscu odejścia szlaku w lewo drogą polną w górę, niedaleko placu zabaw dla dzieci trafiamy na krzyż pokutny. Drogą tą idziemy przez pola pod górę, aż do granicy Książańskiego Parku Krajobrazowego, gdzie zagłębiamy się w las. Dalej podążamy pod górę, aż do rezerwatu przyrody „Jeziorko Daisy”, którego główną część stanowi jezioro Zielone.

Jeziorko Zielone jest to wypełnione wodą wyrobisko po eksploatacji dewońskich wapieni rafowych, powstałe w 1870 roku. Rezerwat utworzono w 1998 roku celem ochrony, ze względów dydaktycznych i naukowych, odsłoniętej przez prace górnicze kopalnej fauny górnego dewonu: gąbek, jamochłonów, koralowców, małż, ramienionogów, ślimaków, szkarłupni i liliowców oraz otaczający głównie modrzewiowy i bukowy drzewostan. W rezerwacie możemy znaleźć gatunki roślin objętych całkowitą ochroną: wawrzynek wilczełyko, bluszcz pospolity, barwinek pospolity, kruszczyk szerokolistny, buławnik wielokwiatowy, buławnik mleczolistny i gnieźnik leśny oraz objętych częściową ochroną: kopytnik zwyczajny, kruszyna pospolita, przytulia wonna, kalina koralowa i konwalia majowa.

Przy jeziorku ruiny starych wapienników (pieców do wypalania wapna) oraz zaadaptowana z pieca baszta, w której ostatnia Pani na zamku Książ księżna Daisy von Pless, szczególnie lubiąca to miejsce, urządziła zameczek myśliwski.

Tutaj do szlaku dochodzi z prawej pieszy „Szlak Ułanów Legii Nadwiślańskiej”

, idący z Witoszowa Górnego do Lubiechowa, który nam towarzyszy przez około 10 minut. Dalej idziemy przez las aż do niestrzeżonego przejazdu kolejowego z sygnalizacją świetlną (Uwaga! trasa kolejowa czynna, jeżdżą nią szynobusy Kolei Dolnośląskich).

Lubiechów jest to dawna wieś, od 1975 roku dzielnica Wałbrzycha. Na początku wsi zabytkowe zabudowania folwarczne (dla miłośników tego typu architektury). Szlak prowadzi dalej przez wieś, odchodząc na pewnym odcinku od głównej drogi i przez to omijając miejsce, w którym można znaleźć dwa krzyże pokutne. Aby je zobaczyć musimy na chwilę opuścić szlak (a właściwie pójść jego dawnym przebiegiem).

Pierwszy krzyż pokutny znajduje się po lewej stronie, przy dawnej łące, naprzeciw domu przy ul. Wilczej 25 (trwa obecnie jej zabudowa), przy przecinającej ją skosem polnej drodze. Do drugiego krzyża pokutnego prowadzi odchodząca nieco dalej na prawo (lecz nie do góry na łąkę), pomiędzy domami przy ul. Wilczej 25 i 23, częściowo zarośnięta w dalszym odcinku polna droga, którą po przejściu około 200 metrów, prawie pod las docieramy na miejsce (po prawej stronie drogi).

Dalej już bardzo monotonnie przez wieś drogą asfaltową (jeździ nią autobus miejski linii 13 można nim podjechać bez żadnej straty), dochodzimy do skrzyżowania z drogą krajową

z Wałbrzycha do Palmiarni. Odcinek ten jest bardzo dobrze oznakowany.

Skrzyżowanie jest dobrym punktem dojazdowym do szlaku, niedaleko niego jest przystanek autobusów miejskich z Wałbrzycha, autobusów i busów do Świebodzic, Świdnicy i Wrocławia (ale rozkłady dostępne na przystanku – poza miejskimi autobusami – są dość tajemnicze i podają tylko godziny bez kierunków, a i to nie wszystkich autobusów). Najbezpieczniejszym kierunkiem wydaje się być Świdnica, skąd odjeżdżają autobusy w wielu kierunkach (do Wrocławia w zasadzie co pół godziny codziennie do późnych godzin wieczornych).

Palmiarnia Wałbrzyska (godziny otwarcia kas biletowych: w miesiącach od kwietnia do września: od poniedziałku do piątku od 10:00 do 17:00, w soboty, niedziele od 10:00 do 18:00, w miesiącach od października do marca: w poniedziałek nieczynne od wtorku do piątku od 10:00 do 15:00, w soboty, niedziele od 10:00 do 16:00 Palmiarnia jest nieczynna w Niedzielę Wielkanocną, 1 XI, 25 XII i Nowy Rok. ceny biletów normalny – 8 zł, ulgowy – 5 zł), ☎ 74 66 43 834, fax: (+4874) 66 43 862e-mail: zwiedzanie@ksiaz.walbrzych.pl.

Palmiarnia została zbudowana przez Henryka XV von Pless dla najpiękniejszej kobiety w ówczesnej Europie (a zarazem jego żony) Marii Teresie Oliwii Cornwallis-West znanej jako Daisy (stokrotka). Wnętrze obiektu wyłożono lawą pochodzącą z sycylijskiego wulkanu Etna. Kopuła budynku wznosiła się na wysokość 15 m. Przy palmiarni usytuowano ogród japoński, rosarium, ogród owocowo-warzywny i obszar do uprawy krzewów. Po ukończeniu budowy sprowadzono ok. 80 gatunków egzotycznych roślin. Kosztowne przedsięwzięcie pochłonęło 7 mln marek i walnie przyczyniło się do bankructwa rodziny Hochbergów.

W Palmiarni są liczne rośliny interesujące miłośników przyrody oraz dzieci, a dla pozostałych kawiarnia z niezłą kawą z ekspresu (parzoną po turecku też zresztą podają) oraz poprawne jedzenie zarówno dla dzieci, jak i dorosłych.

Kawiarnia Pod Tropikiem, Palmiarnia 58-306 Wałbrzych ul. Wrocławska 158 (= Deser Daisy, maliny na gorąco z lodami waniliowymi), ☎ 74 666 33 15.

Po zwiedzeniu Palmiarni przechodzimy drogę krajową

i schodzimy ścieżką przez łąkę, a następnie las do Zamku Stary Książ, przy którym ponownie spotykamy „Szlak Ułanów Legii Nadwiślańskiej”

. Odcinek ten jest bardzo dobrze oznakowany.

Zamek Stary Książ (dostępny całą dobę, wstęp wolny), .

Autentyczne ruiny sztucznych ruin z końca XVIII wieku. Budowla została zaprojektowana na wzór znajdującego się w tym miejscu zamku księcia świdnickiego Bolka I, a do jej budowy wykorzystano fragmenty tego piastowskiego zamku. W czasach jego ponownej świetności miał on fosę i mury, a do zamku wjeżdżało się przez bramę z wieżyczkami. Wnętrze zostało urządzone „średniowiecznie” – sale, zbrojownia, lochy ze starą bronią, meblami i obrazami. W 1945 roku żołnierze sowieccy podpalili zamek niszcząc go nieomal całkowicie.

Z zamku Stary Książ po krótkim odcinku drogi przez las, zaczynamy schodzić dość łagodnie (ale w drugą stronę jest dość nieprzyjemne podejście) po zbudowanej na zboczu Wąwozu Książ szerokiej ścieżce. Następnie wzdłuż malowniczo płynącej w dole Pełcznicy dochodzimy do skrzyżowania szlaków pod Cisem Bolko. Odcinek ten jest dobrze oznakowany.

Cis Bolko (dostępny całą dobę, wstęp wolny), .

Cis pospolity o imieniu Bolko, o obwodzie pnia 285 cm, którego wiek szacuje się na co najmniej 400 lat, rosnący nad rzeką Pełcznicą (Świebodzice), w rezerwacie przyrody „Przełomy pod Książem” w Książańskim Parku Krajobrazowym. Jest to prawdopodobnie najstarszy cis w Sudetach.

Ze skrzyżowania szlaków, pod Cisem Bolko, podchodzimy krótko do Zamku Książ. Odcinek ten jest dobrze oznakowany.

Dziewięć tysięcy ludzi pracowało na nasz dom, w tym pięć tysięcy górników (…). Jeden milion marek kosztuje rocznie samo utrzymanie 5-osobowej rodziny w Książu. Pamiętniki księżnej Marii Teresy Oliwii Hochberg von Pless (Daisy)

Zamek Książ (godziny otwarcia kas biletowych: w miesiącach od kwietnia do września: od poniedziałku do piątku od 10:00 do 17:00, w soboty, niedziele od 10:00 do 18:00, w miesiącach od października do marca: w poniedziałek nieczynne od wtorku do piątku od 10:00 do 15:00, w soboty, niedziele od 10:00 do 16:00 Tarasy nieczynne od października do marca. Nieczynne w Niedzielę Wielkanocną, 1 XI, 25 XII i Nowy Rok. Ceny biletów: zamek + tarasy + palmiarnia normalny – 23,00 zł, ulgowy – 16,00 zł zamek + tarasy + palmiarnia + stajnie zamkowe normalny – 28,00 zł, ulgowy – 19,00 zł tarasy + palmiarnia normalny – 15,00 zł, ulgowy – 10,00 zł), ☎ 74 66 43 834, fax: (+4874) 66 43 862e-mail: zwiedzanie@ksiaz.walbrzych.pl.

Hotel Książ, 58-306 Wałbrzych ul. Piastów Śląskich 1 (zameldowanie 14:00 wymeldowanie 12:00 ceny póki: 1-osobowy z łazienką – 150 zł, pokój 2-osobowy z łazienką – 240,00 zł, pokój 3-osobowy z łazienką – 280,00 zł, suite – 340,00 zł, apartament – 460 zł, dostawka – 70,00 zł), ☎ 74 66 43 890, fax: 74 66 43 892, e-mail: hotel@ksiaz.walbrzych.pl.

Hotel Zamkowy, 58-306 Wałbrzych ul. Piastów Śląskich 1 (pokój 1-osobowy – 170 zł, pokój 2-osobowy – 250,00 zł, apartament – 560 zł, dostawka – 90,00 zł w weekendy pokój 1-osobowy – 150 zł, pokój 2-osobowy – 220,00 zł, apartament – 500 zł, dostawka – 70,00), ☎ 74 665 41 44, e-mail: recepcja@hotelzamkowy.pl.

Restauracja Książęca, 58-306 Wałbrzych ul. Piastów Śląskich 1 (rosół podawany z makaronem własnej produkcji – 15 zł, żurek podawany w chlebie – 19 zł, sycylijska zupa rybna – 21 zł, dorsz duszony w porach podawany z ziemniakami z koperkiem – 39 zł, tradycyjny schabowy z kością z kapustą zasmażaną i ziemniakami gotowanymi 29 zł, strudel jabłkowy – 14 zł, menu dziecięce paluszki rybne z frytkami z mizerią 21,00), ☎ 74 664 38 76, e-mail: restauracja@zamekksiaz.pl.

Zbudowany w 1292 jako kamienny zamek z wysokim stołbem przez Bolka I Surowego. Wielokrotnie przebudowywany, od 1509 roku w rękach rodziny Hochberg. Po bankructwie rodziny w latach 30. XX wieku, przeszedł w zarząd państwowy, następnie przejęty na cele militarne przez wojsko niemieckie, podczas II wojny światowej został przebudowany z prawie całkowitym zniszczeniem pierwotnego wystroju, splądrowany przez żołnierzy sowieckich w 1945.

Zamek o powierzchni 146 000 m² jest trzecim pod względem wielkości zamkiem w Polsce, po Malborku i Wawelu. Warto go zwiedzić nie tylko wewnątrz, a nawet przede wszystkim na zewnątrz. Przepiękne ogrody i tarasy są warte zobaczenia od wczesnej wiosny do późnej jesieni.

Dzień 2: Zamek Książ – Bolków[edytuj]

Dojazd na początek odcinka jest możliwy transportem publicznym pociągiem na Dworzec Wałbrzych Miasto, a następnie autobusem miejskim linii 13 do Zamku Książ lub busem do skrzyżowania przy Palmiarni Wałbrzyskiej, a następnie trzeba dojść na około 1 km do Zamku Książ.

Wałbrzych Miasto
Wrocław Główny
Poniedziałek – Niedziela
05:57 06:46 08:33 09:13 10:54 12:41 14:07 15:01 16:56 18:54 20:48 21:38

13
Żeromskiego Dworzec Wałbrzych Miasto
Poniedziałek – Piątek	Sobota	Niedziela
04:44 05:54 06:37* 07:19 08:24 09:24 10:24 11:24 12:24 13:24 14:24 15:24 16:24 17:24 18:24 20:02* 21:02* 22:02*	05:49 06:49 07:49 08:54 09:24 10:24 11:24 12:24 13:24 14:24 15:24 16:24 17:37* 18:04* 19:02* 20:02* 21:02* 22:02*	05:49 06:49 07:49 08:54 09:54 10:24 11:24 12:24 13:24 14:24 15:37* 16:37* 17:37* 18:04* 19:02* 20:02* 21:02* 22:02*
* kurs przez Lubiechów do Zamku Książ

Odcinek	Grupa górska GOT	Liczba punktów GOT	Odległość w km	Czas przejścia w minutach
Zamek Książ – Cis Bolko	S10	1/2	1	10/20
Cis Bolko – Zamek Cisy	S10	4/4	6	60/60
Zamek Cisy – Pietrzyków	S10	9/10	9	140/140
Pietrzyków – Twardota	S10	5/5	5	120/120
Twardota – Kłaczyna	S10	3/4	3	120/120
Kłaczyna – Świny	S07	7/6	6	150/130
Świny – Bolków	S07	3/4	3	45/45
Razem		32/35	33	9 godzin

Zamek Cisy (zamek w trwałej ruinie, dostępny całą dobę, wstęp wolny), .

Historia tego zamku rozpoczyna się w końcu XIII wieku, kiedy to budowę rozpoczął książę świdnicko-jaworski Bolko I Surowy, zamek rozbudował Bolko II Mały. Zamek rozbudowywano ponownie w XV i XVI wieku. Poważnie zniszczony podczas wojny trzydziestoletniej, powoli popadał w ruinę i ostatecznie został opuszczony około 1800 roku. Zamek po raz pierwszy zabezpieczono w 1927 roku, ostatnio na początku XXI wieku. Okres największej świetności zamku przypadł na II połowę XIV wieku, kiedy był rezydencją kasztelana strzegomskiego Nickela Bolcze, a bywała na nim Agnieszka Habsburg żona Bolka II Małego.

Szlak wchodzi do zamku przez drewniany mostek, nad suchą (obecnie!) fosą Uwaga! Niektóre deski są spróchniałe, niektórych brakuje, ale mostek w całości sprawia solidne wrażenie. Na samym zamku znajduje się miejsce na ognisko, jednakże usiąść można jedynie na resztkach murów. Dla wszystkich imponująca wieża oraz pozostałości murów, a dla dzieci niewielkie podziemia, do których można wejść (niezbędna latarka).

Z zamku schodzimy ostro w dół (szlak oficjalnie prowadzi przez stare odrzwia z różnicą poziomu powyżej 1 metra, bez schodów, ale można obejść to miejsce wygodną ścieżką) dalej stromo, ale krótko w dół do doliny rzeki Czyżynki na leśną drogę. Do tego momentu szlak jest bardzo dobrze oznakowany, potem aż do wsi oznakowany jest – jak na szlak górski – słabo, natomiast jak na szlak nizinny – przeciętnie (znaki umieszczone są dość rzadko i często trzeba się konsultować z mapą, ale zgubić się trudno). Dalej razem ze „Szlakiem Ułanów Legii Nadwiślańskiej”

przez las dochodzimy asfaltowej drogi, którą w lewo po około 1,5 km dochodzimy do wsi Chwaliszów, gdzie skręcamy w prawo w drogę

w kierunku Dobromierza. Idziemy przez całą wieś (w której nie ma nic do zobaczenia) drogą asfaltową, następnie w prawo, przez mostek na Strzegomce, dalej asfaltem. Na końcu wsi przechodzimy ponownie Strzegomkę przez mostek, który wygląda jak mostek na prywatną posesję, w lewo i dalej wzdłuż Strzegomki jej brzegiem. TUTAJ! gwałtownie zarówno pogarsza się oznakowanie, jak i szlak, który jest nieomal całkowicie zarośnięty. Szlakiem tym wychodzimy w las, gdzie oznakowanie znowu się poprawia do poziomu dobrego i po około 30 minutach dochodzimy ponownie do drogi

. Skręcamy w lewo i po około 600 m schodzimy z niej na drogę do Pietrzykowa.

Pietrzyków – historia wsi jest związana z majątkiem znajdującym się we wsi i pomimo, że była wzmiankowana 1369, mogła zostać całkowicie zniszczona w czasie wojen husyckich lub wojny trzydziestoletniej i po raz kolejny wzmiankowana dopiero w 1658. W Pietrzykowie, wg rejestru zabytków, możemy znaleźć zespół dworski z parkiem krajobrazowym i znajdujący się poza szlakiem, nieużytkowany (ale zabezpieczony) wiatrak holender z końca XVIII wieku. Zespół dworski pomimo, że został wyremontowany w okresie PRL, nosi zaledwie ślady dawnej świetności, jednakże warty jest obejrzenia, po parku natomiast pozostało niewiele.

Bronówek
Bolków	Świdnica
06:20 08:35 11:25 14:35 16:45	06:35 09:18 12:18 15:18
tylko w dni robocze

Idziemy dalej drogą asfaltową, aż do drogi

nad wsią Bronówek. W prawo we wsi bar przydrożny i przystanek autobusowy, natomiast szlak skręca w lewo, przez kilkadziesiąt metrów wzdłuż drogi

, z której, jak sugerują znaki, schodzimy w prawo drogą do kamieniołomu, gdzie bezpośrednio przed nim skręcamy w prawo drogą dookoła kamieniołomu, jednakże wydaje się, że prawidłowy przebieg szlaku jest następną drogą polną odchodzącą od drogi

, jednakże za kamieniołomem te dwie drogi się spotykają.

Zamek Kłaczyna (zamek w trwałej ruinie, dostępny całą dobę, wstęp wolny), .

Historia tego zamku rozpoczyna się na przełomie XIV i XV wieku. Po gruntownym przebudowaniu przez rodzinę Rybniców (Reibnitzów), zamek został zniszczony w czasie wojny trzydziestoletniej, gdy opanowali go Szwedzi. Zamek udało się odbudować, jednak obiekt w 1850 r. spłonął. Dzieła zniszczenia dokonały pioruny które w 1877 i 1891 – dwa razy trafiały w budynek. Niewiele później miejscowi chłopi rozebrali resztki budowli, zabierając na swoje potrzeby łupek i kamień ciosany, z którego zamek był zbudowany. Dzisiejsze ruiny to drobne fragmenty murów, pozostałość narożnej baszty oraz rozsypane pośród traw kamienie z murów, leżące w pobliżu południowego brzegu Nysy.

Uwaga! Oznakowanie szlaku zostało zmienione i chwili obecnej omija Zamek Kłaczyna. Oby go zobaczyć w Kłaczynie, po przejściu szlakiem mostku przez Nysę Szaloną, należy pójść w prawo asfaltową ulicą wzdłuż rzeki (o rozmiarach większego potoku) i po przejściu około 1 km widzimy niebieski mostek przez rzekę. Nie dochodząc do niego skręcamy w drogą polną na teren PGR, gdzie po 50 metrach, za pierwszym domem po lewej, widać w głębi (kolejne 50 metrów) kępę zarośli, a w niej niewyraźnie ruiny tego co kiedyś było całkiem malowniczym zamkiem.

Zamek Świny (maj – październik 12:00–18:00 po sezonie na życzenie Klucznik: Bogdan Śmichowski, Świny 34 ceny: normalny 5,00 zł, młodzież szkolna oraz wycieczki 2,00 zł od osoby), ☎ 75 7414864, 601429666e-mail: dwor@chotynia.pl.

Camping Pod Lasem, Świny 17 (zameldowanie 14:00 wymeldowanie 12:00 ceny: osoba dorosła 14 zł, dziecko 6–12 6 zł, dziecko 0–6 bezpłatnie, namiot 8–10 zł, zimna woda i prysznic bezpłatnie), ☎ 75 7414378, 508 677 106, e-mail: info@campingpodlasem.pl.

Historia tego zamku rozpoczyna się w 1108, kiedy to zostaje wymieniony w kronice Komasa pod nazwą Zvini in Polonia. Około 1470 decyzją Bolka I Srogiego Zamek Świny utracił status kasztelanii na rzecz nowocześniejszego Bolkowa i został przekazany rycerskiemu rodowi Świnków (von Schweinichen), który zamieszkiwał go aż do XVIII wieku. W połowie XIV wieku zamek przebudowano z drewnianego na czterokondygnacyjną wieżę mieszkalno-obronną z łamanego kamienia o bardzo masywnych 2,5-metrowych murach wraz z murem obwodowym (do dziś zachował się w jej ścianie gotycki portal wejściowy). W połowie XV wieku dobudowano do wieży dwuszczytowy budynek mieszkalny i nowe fortyfikacje obwodowe, w latach 1614–1660 przebudowany w renesansową rezydencję – dobudowano prostokątny pałac, a kompleks otoczono obwarowaniami przystosowanymi do użycia broni palnej.

W 1762 roku podczas, wojny siedmioletniej, zamek został zdewastowany przez wojska rosyjskie, od tego czasu pozostawał niezamieszkany i niszczał. W 1941 roku urządzono w zamku magazyn części do samolotów. Pierwsze próby zabezpieczenia rozpadającej się budowli podjęto w latach 30. XX wieku. Zamek Świny według legendy jest połączony podziemnym przejściem ze znajdującym się kilka kilometrów dalej zamkiem w Bolkowie.

Bolków był wzmiankowany po raz pierwszy w 1195, powstał na skrzyżowaniu dróg handlowych z Wrocławia i Legnicy do Czech, w księstwie jaworskim i świdnicko-jaworskim. Prawa miejskie otrzymał w 1241 (albo 1249, ale na pewno nie później niż w 1276) pod nazwą Hain (pol. Gaj), w 1295 Bernard Świdnicki zmienia nazwę miasta na Bolkenhain, aby uczcić ojca Bolka I Surowego. Miasto, które było siedzibą książąt, straciło na znaczeniu po przejęciu księstwa przez Czechy, stając się siedzibą namiestnika, a następnie miastem prywatnym. Bolków został zniszczony całkowicie podczas wojen husyckich, odbudowany po otrzymaniu przywilejów przez króla Władysława Jagiellończyka w połowie XVI wieku liczył 120 domów. Ponownie zniszczony podczas wojny trzydziestoletniej, po której w mieście pozostało tylko 71 domów i 100 mieszkańców. Przez kolejne lata zyskiwał na znaczeniu i podupadał, obecnie jest to nieco senne małe miasteczko, jedno z trzech na Szlaku Zamków Piastowskich.

TAXI, ul. Niepodległości (taksówki raczej nie stoją na postoju), ☎ 693295488; 75 7414729; 75 7413036.

Supermarket Biedronka, ul. Sienkiewicza 16 (Poniedziałek – Sobota 07:00 – 21:00; Niedziela 09:00 – 20:00), .

Apteka Zamkowa, ul. Jagiellońska 19 (Poniedziałek – Piątek 08:00 – 18:00; Sobota 09:00 – 14:00; Niedziela 09:00 – 13:00), ☎ 75 74 13 444.

Hotel Panorama, ul. Mickiewicza 6, ☎ 75 7413444; 75 8018425; 609331938, fax: 75 7413444.

Pokoje Gościnne „Pod Lipami”, ul. Sienkiewicza 40, ☎ 75 7413678.

Dzień 3: Bolków – Schronisko PTTK „Szwajcarka”[edytuj]

Dojazd na początek odcinka jest możliwy transportem publicznym, autobusem z Dworca Autobusowego we Wrocławiu oraz Jeleniej Góry liniami autobusowymi PKS.

Odcinek	Grupa górska GOT	Liczba punktów GOT	Odległość w km	Czas przejścia w minutach
Bolków – Pastewnik	S06	8/6	6	110/90
Pastewnik – Płonina	S06	3/5	2	30/40
Płonina – Turzec	S06	5/3	10	160/190
Turzec – Janowice Wielkie	S06	6/6	10	160/190
Janowice Wielkie – „Szwajcarka”	S05	7/5	9	180/165
Razem		29/25	27	8 godzin

Zamek Bolków, 59-420 Bolków ul. Zamkowa 1 (Poniedziałek roboczy 09:00–15:00 (sale wystawowe zamknięte) Wtorek – Piątek od 1 maja do 30 września 09:00 – 16:30 od 1 października do 30 kwietnia 09:00 – 15:30 Sobota, Niedziela i Święta od 1 maja do 30 września 09:00 – 17:30 w kwietniu i październiku 09:00 – 16:30 od 1 listopada do 31 marca 09:00 – 15:30 ceny: normalny – 7,00 zł, ulgowy – 4,00 zł), ☎ 699994256, fax: 75 7413297, e-mail: kustosz@zamek-bolkow.info.pl.

Castle Party, 59-420 Bolków ul. Zamkowa 1 (Jeden z największych w Europie festiwali muzyki w klimacie rocka gotyckiego odbywający się w zamku Bolków najbliższy termin: 17 – 20 lipca 2014), ☎ 501 556 048, fax: 75 732 52 97, e-mail: castleparty@castleparty.com.

Zamek Niesytno (zamek w trakcie odbudowy/zabezpieczenia, w 2013 roku nieczynny brak informacji o terminie otwarcia), .

Historia tego zamku rozpoczyna od lat 30. XV wieku, natomiast pierwsza wzmianka pochodzi z 5 listopada 1432 roku, kiedy właścicielem zamku był Hayn von Czirn, husyta oraz raubritter. Po zdobyciu zamku przez wojska świdnickie, zamek przeszedł w ręce Hetnschela von Zedlitz. W latach 70. XV wieku prawdopodobnie oblegany był przez wojska króla węgierskiego Macieja Korwina, które nie zdobyły zamku. W 1545 roku, poniżej zamku, Georg III Zedlitz-Nimmersath zbudował renesansowy pałac i tym samym zamek przestał być siedzibą rodu. Zamek w stanie nieuszkodzonym, użytkowany najprawdopodobniej na cele magazynowe, przetrwał do 1945 roku. W okresie PRL-u wykorzystywany jako dom kolonijny. W 1984 został sprzedany prywatnemu właścicielowi, spłonął 2 lipca 1992 roku. Dzisiejsze ruiny to wieża główna do wysokości 4. kondygnacji, znaczne fragmenty murów skrzydeł mieszkalnych, niewielkie pozostałości XVII-wiecznych murów bastionowych oraz ruina pałacu. Aktualnie zamek jest ponownie własnością prywatną i jest od 2012 roku w remoncie. Nie ma możliwości zwiedzania, a teren jest pilnowany, natomiast nikt nie utrudnia oglądania ani zamku z zewnątrz, ani pozostałości fortyfikacji znajdujących się poza terenem zabudowy.

Zamek Bolczów (dostępny całą dobę, wstęp wolny), .

Historia tego zamku rozpoczyna przed 1375 rokiem, kiedy to zamek został zbudowany przez Clericusa Bolze, późniejszego husytę oraz raubrittera. W 1433 zamek został zdobyty i zniszczony przez wojska wrocławskich i świdnickich mieszczan. Odbudowany w latach 1517–1518, jednym z kolejnych właścicieli był w latach 1537–1543 Justus Decjusz z Krakowa, dworzanin i sekretarz króla Zygmunta Starego, wtedy rozbudowany o barbakan w kształcie podkowy. Ponownie rozbudowany w latach 1520–1550 i przystosowany do potrzeb artylerii. Zamek został spalony w 1645 roku przez wojska szwedzie podczas wojny trzydziestoletniej i od tego czasu pozostaje w ruinie. Częściowo zrekonstruowany w 1848 roku, zbudowano wtedy na terenie zamku gospodę w stylu szwajcarskim. W okresie PRL-u gospoda początkowo użytkowana jako schronisko, z czasem uległa całkowitej dewastacji. Dzisiejsze ruiny to mury bramy z barbakanem i basteją, praktycznie kompletny ciąg murów obronnych, cysterna na wodę oraz fragmenty domu mieszkalnego na zamku wysokim.

Schronisko PTTK „Szwajcarka“, ul. Janowicka 7 58-533 Karpniki (pokój 3-4 osobowy – 27 zł od osoby; pokój 19 osobowy – 22 zł od osoby; domek 25 zł od osoby, prysznic płatny 5 zł z ograniczeniem czasowym – 5 minut (w przypadku niedoboru wody ograniczenie czasowe – 3 min)), ☎ 75 753 52 83; 781 482 993, e-mail: szwajcarkakarpniki@wp.pl.

Dzień 4: Schronisko PTTK „Szwajcarka” – Schronisko PTTK „Perła Zachodu”[edytuj]

Odcinek	Grupa górska GOT	Liczba punktów GOT	Odległość w km	Czas przejścia w minutach
„Szwajcarka” – Przełączka	S06	2/2	6	60/70
Przełączka – Wojanów	S06	4/6	6	60/70
Wojanów – Wojanów PKP	S04	3/2	2	35/35
Wojanów PKP – Koziniec	S04	4/3	6	70/70
Koziniec – Grabary	S04	2/3	6	70/70
Grabary – Jelenia Góra PKS	S04	6/6	6	80/80
Jelenia Góra PKS – „Perła Zachodu”	S04	4/4	4	45/45
Razem		23/26	24	5 godzin

Pałac Wojanów, Wojanów 9 (wyłącznie grupy powyżej 20 osób po wcześniejszej rezerwacji ceny: normalny – 15,00 zł, ulgowy – 10,00 zł), ☎ 75 754 5300, fax: 75 754 5303, e-mail: rezerwacja@palac-wojanow.pl.

Historia pałacu zbudowanego jako renesansowy dwór w 1607 r, wiąże się ze wzmiankowanymi po raz pierwszy w 1281 dobrami rodziny von Zedlitz. Pałac został spalony przez wojska szwedzie podczas wojny trzydziestoletniej. Odbudowany w stylu barokowym w 1667 przez Christopha von Zedlitz. W 1831, po okresie, kiedy pałac często zmieniał właścicieli, został kupiony przez radcę sądowego Królestwa Pruskiego Karla Albrechta Ike, który przebudował pałac w klasycystycznej odmianie neogotyku i założył park krajobrazowy. W 1839 pałac zakupił król pruski Fryderyk Wilhelm III dla swojej córki Luizy Niderlandzkiej, która dokonała ostatniej przebudowy pałacu w stylu romantycznym oraz przekształcono park krajobrazowy, zgodnie z projektem dyrektora pruskich ogrodów królewskich Petera Josepha Lenne. W 1908 został sprzedany przez jej córkę Marię zu Wied. Kilkakrotnie zmieniał właścicieli, podczas II wojny światowej służył za obóz dla jeńców wojennych. W okresie PRL-u użytkowany jako budynek administracyjny, nieremontowany, popadł w ruinę. W okresie III Rzeczpospolitej sprzedany włoskiej spółce, w 2002 spalił się, w latach 2005–2007 odbudowany przez nowego właściciela na kompleks hotelowo-konferencyjny.

W dniu 20 września 2011 zespół 11 siedzib arystokratycznych i fabrykanckich z założeniami parkowymi pod nazwą „Pałace i parki krajobrazowe Kotliny Jeleniogórskiej” (w tym pałac w Wojanowie) zostały uznane przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej za Pomnik Historii, Uwaga! „Pałace i parki krajobrazowe Kotliny Jeleniogórskiej” są jedynym Pomnikiem Historii, który nie jest zaliczany jako obiekt do odznaki „Znawca Polskich Pomników Historii”.

Uwaga! Za stacją PKP Wojanów droga początkowo biegnie ścieżką polną, następnie drogą polną, która po przejściu pod linią kolejową przechodzi w drogę brukowaną i bezpośrednio za samotnie stojącym budynkiem kolejowym rozdziela się na dwa warianty szlaku zielonego (oba oznakowane!).

Dla miłośników przyrody i według GPS – skręcamy w prawo drogą polną i przez las pod górę dochodzimy do pierwszych zabudowań wsi Dąbrowica, i nie wchodząc do wsi skręcamy w prawo, pod ostrym kątem (droga po kilkunastu metrach przechodzi w polną) w las.
Dla miłośników architektury i według mapy – idziemy dalej prosto drogą brukowaną, dochodzimy do wsi koło przejścia kolejowego i w prawo, przez wieś koło sanktuarium, a następnie za sklepem wielobranżowym (bardzo mili właściciele z bardzo miłym psem, który nie pogryzie, ale nie wykluczone że zaliże na śmierć) skręcamy w prawo przez most i po kilkudziesięciu metrach dochodzimy do pierwszej wersji szlaku koło domu nr 9.

Po zejściu ze szczytu Zamkowej Góry (449 m n.p.m.) wchodzimy na asfaltową wąską drogę leśną, która przechodzi w ulicę Batalionów Chłopskich w Jeleniej Górze. Przekraczamy obwodnicę Jeleniej Góry (nie przechodząc mostem przez Bóbr) i dalej w prawo dołem asfaltową ścieżką rowerowo-pieszą wzdłuż ul. Konstytucji 3 Maja, po jej lewej stronie dochodząc do ulicy Wiejskiej, cały czas wzdłuż wałów rzeki Bóbr. Po drodze mijamy kilka bardzo osiedlowych sklepików i podobnej klasy bar. Na końcu ulicy Polnej wchodzimy po schodkach na ulicę i w lewo mostem przez Bóbr. Następnie ulicą Złotniczą do końca i w lewo ulicą Wincentego Pola, za skrzyżowaniem przejściem dla pieszych na drugą stronę, przejściem podziemnym pod torami i nie dochodząc do dworca PKP idziemy od razu w lewo. Po drugiej stronie ulicy widzimy tabliczki znakowe. Dalej ulicą 1-go Maja wzdłuż zabytkowych kamienic. Szlak dochodzi do cerkwi śś. Piotr i Pawła w której ściany wmurowane są dwa krzyże pokutne (cerkiewki nie udało się nam zobaczyć, niestety nie ma informacji o godzinach otwarcia).

Dwa krzyże pokutne w Jeleniej Górze, cerkiew śś. Piotr i Pawła (Krzyże z rytami broni - łuku i miecza), .

Dalej szlak z niejasnych powodów omija Rynek. Przy dworcu autobusowym rozpoczyna się szlak żółty do Sobięcina Najpierw, który niedługo odchodzi w lewo w Jana III Sobieskiego, a my dalej tą samą ulicą wprost i po około 100 metrach w lewo w Obrońców Pokoju, którą do idziemy do jej końca. Dalej w prawo za rzeczką Kamienna ulicą Zielną, która wyprowadza nas z terenu zabudowanego. Podchodzimy niezbyt forsownie na wzgórze Krzywoustego.

Wzgórze Krzywoustego (na szczycie znajdują się resztki grodziska z XI–XII wieku w postaci suchej fosy i wału ziemnego o wysokości około 4 metrów oraz wieża widokowa), .

Schronisko PTTK „Perła Zachodu“, 58-522 Siedlęcin 1 (zameldowanie 14:00 wymeldowanie 11:00 ceny: bez śniadania – 40 zł od osoby; ze śniadaniem – 50 zł od osoby), ☎ 75 75 230 49; 510 200 030; 509 841 000, e-mail: schronisko@perlazachodu.eu.

Dzień 5: Schronisko PTTK „Perła Zachodu” – Wleń[edytuj]

Odcinek	Grupa górska GOT	Liczba punktów GOT	Odległość w km	Czas przejścia w minutach
„Perła Zachodu” – Siedlęcin	S04	2/2	2	35/35
Siedlęcin – Strzyżowiec	S04	6/5	5	60/60
Strzyżowiec – PKP Pilchowice	S04	2/3	2	40/40
PKP Pilchowice – Maciejowiec	S02	5/4	4	75/75
Maciejowiec – Radomice	S02	4/4	4	35/35
Radomice – Wietrznik	S02	2/3	6	55/55
Wietrznik – Wileński Gródek	S02	5/4	6	55/55
Wileński Gródek – Wleń	S02	2/1	1	15/15
Razem		27/26	24	5,5 godziny

Ze schroniska razem ze szlakiem

, prosto drogą asfaltową do Siedlęcina, na początku którego odchodzi szlak

, dalej zaraz po przejściu rzeki Bóbr (interesujący metalowy most budowy kratownicowej nieco zaniedbany ale solidny), skręcamy w lewo, a następnie po 50 metrach na skos przez łąkę pomiędzy zabudowaniami dochodzimy do Wieży Rycerskiej z bardzo interesującymi freskami z XIV wieku na ścianach.

Wieża książęca w Siedlęcinie, 58-508 Siedlęcin ul. Długa 21 (9:00-18:00 maj – październik, 10:00-16:00 listopad – kwiecień ceny: normalny – 7,00 zł, ulgowy – 5,00 zł), ☎ 882 964 805, 75 7137597, e-mail: wieza@wiezasiedlecin.pl.

Historia tej wieży jest datowana na rok 1315 i została zbudowana przez księcia jaworskiego Henryka I jako podpiwniczona trzypiętrowa konstrukcja na planie kwadratu o wymiarach 22,2 × 14,35 m, otoczona fosą i zwieńczona krenelarzem. Od połowy XV wieku wieża była we władaniu rodziny von Ziedlitz. Została podwyższona w drugiej połowie XVI wieku o jedną kondygnację i nakryta dachem. W 1732 przeszła w ręce rodu Schaffgotschów, przebudowana na spichlerz. W 1840 roku rozebrano mury obronne. W latach 1880–1890 zostały odkryte unikalne polichromie o powierzchni 33 m², pochodzące z lat 1320–1340, przedstawiające sceny związane z ówczesnym życiem dworskim i rycerskim (symboliczne – przedstawienia życia i śmierci, legendarne – przedstawiający dzieje rycerza okrągłego stołu Lancelota z Jeziora oraz sakralne – św. Krzysztof, apostołowie i prorocy). W okresie PRL bez opieki, od 2001 jest własnością fundacji „Zamek Chudów”.

Krzyż pokutny w Siedlęcinie, Siedlęcin ul. Krótka (Nieopodal szlaku na ulicy Krótkiej (przy skrzyżowaniu ulicy Długiej i Kościelnej) krzyż pokutny z rytem siekiery zlokalizowany na przeciw znaku wymalowanego na drewnianym słupie elektrycznym w murze oporowym tuż nad ziemią.), .

Po zwiedzenie wieży ruszamy obok dwóch interesujących kościołów Matki Boskiej Niestającej Pomocy oraz św. Mikołaja (warto zobaczyć, niestety były zamknięte). Za kościołem Matki Boskiej Niestającej Pomocy i starym cmentarzem ewangelickim w lewo polną drogą (słabe oznakowanie), na skrzyżowaniu polnych dróg najbardziej prawą w kierunku asfaltowej drogi równolegle do wsi. Po wejściu na asfalt w lewo następnie wiaduktem nad torami. Dalej szlak niestety prowadzi asfaltem, z którego schodzi tylko raz na krótko ścinając zakręt drogi (łatwo przeoczyć). Przed dojściem do zabudowań wsi Strzyżowiec dochodzi szlak

z którym w lewo drogą w kierunku stacji PKP Pilichowice–Zapora, od której jeszcze 25 minut do Zapory Pilichowice, gdzie odchodzi szlak

.

Za Zaporą Pilichowice wchodzimy na polną drogę wzdłuż rzeki Bóbr. Po około 15 minutach szlak obchodzi Agroturystykę, która najwyraźniej przegrodziła stary przebieg szlaku, najpierw betonową uliczką. potem bardzo słabą ścieżką niebezpiecznie i ślisko w dół. Dalej wzdłuż brzegów Bobru (liczne zwalone drzewa w poprzek ścieżki) i po około 300 m wracamy na wygodna ścieżkę w starym przebiegu szlaku, która przechodzi w polną drogę, którą dochodzi do strumyka płynącego w jej poprzek. Łatwa przeprawa w bród i dalej w lewo wzdłuż strumyka Dzikim Wąwozem ścieżką za wsią Pokrzywnik, gdzie w lewo razem z dochodzącym z prawej szlakiem asfaltową drogą do wsi Maciejowiec. Na skrzyżowaniu we wsi w prawo. Następnie w prawo droga do niedalekiego kaplicy Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, a w lewo początkowo ze szlakiem , który dalej idzie wprost a my w lewo polnymi drogami (bardzo słabe oznakowanie, ale trudno się zgubić) do wsi Radomice, przed którą wchodzimy znowu na asfalt. Asfaltem idziemy ok 2,5 km (30 min) i do skrzyżowania dróg z krzyżem pokutnym

Krzyż pokutny w Kleczy (Prawdopodobnie został stawiony w 1562 roku jako zadośćuczynienie za mord popełniony na bracie. Zimą 2010 roku został uszkodzony przez nieznanego sprawcę, a następnie po niefachowo naprawiony przez pracowników przedsiębiorstwa komunalnego we Wleniu.), .

Ze skrzyżowania idziemy prosto polną drogą przez las i pod górę i następnie w dół omijając z lewej wierzchołek wzgórza Gniazdo. Dalej asfaltową ulicą przez Wileński Gródek, którą dochodzimy do zrujnowanego pałacu w Łupkach, a zaraz później do kościoła św. Jadwigi Śląskiej.

Kawiarnia Pałac Lenno (11-18 piątek, sobotę i niedzielę, święta i długie weekendy, 11-20 codzienne w wakacje, ferie oraz w czerwcu i wrześniu.), .

Dalej w lewo i dochodzimy do szczytu wzgórza, gdzie przed zamkiem spotykamy żółty szlak

Łupki–Wleń.

Zamek Lenno (Wileński Gródek) (zamek w trwałej ruinie, dostępny całą dobę, wstęp wolny), .

Historia tego zamku rozpoczyna się pomiędzy II połową XI, a okresem po 1201 roku i może to być najstarszy zamek w Polsce (najprawdopodobniej jednak najstarszy zamek znajduje się w Legnicy). Zamek został wzniesiony albo przez wojska cesarskie wspierające księcia Bolesława Wysokiego i Mieszka Plątonogiego (synów Władysława Wygnańca) albo też przez Henryka Brodatego. Zamek został zbudowany w miejscu drewniej kasztelanii Bolesława III Krzywoustego nazywanej Castrum Valan. Bolesław II Rogatka więził na zamku porwanego przez siebie biskupa wrocławskiego Tomasza oraz, w późniejszym okresie, Henryka IV Probusa. W 1368 roku zamek przeszedł w ręce roku von Ziedlitz. W 1465 zamek zakupił Hans von Zedlitz, husyta oraz raubritter, który po zakończeniu wojny zbiegł do Czech pod opiekę Władysława Jagiellończyka. W latach 1567–1574 podwyższono mury i wieżę oraz doprowadzono wodociąg z Wietrznicy (2 km). Podczas wojny trzydziestoletniej kilkakrotnie zdobywany przez wojska szwedzkie, cesarskie oraz Janusza Radziwiłła i w 1646 wysadzony na polecenie cesarskiego generała Montecuculi. Następnie niezamieszkany służył okolicznym włościanom jako źródło materiału budowlanego. W 2006 roku na skutek prac archeologicznych runęła część murów. Dzisiejsze ruiny to wieża główna oraz fragmenty muru kurtynowego.

Z zamku schodzimy ścieżką z resztkami schodów i słupkami które kiedyś łączyła lina lub łańcuch. Przy szlaku mijamy krzyż pokutny. Dochodzimy do ulicy Batorego i przechodzimy przez torowisko za którym w lewo krótko ulicą Lipową i zaraz w prawo w ulicę Dworcową. Przechodzimy przy kościele św. Mikołaja przy którym stoi figura św. Nepomucena i dochodzimy do rynku, który nosi nazwę placu Bohaterów Nysy.

Dzień 6: Wleń – Zamek Grodziec[edytuj]

Dojazd na początek odcinka szlaku jest możliwy transportem publicznym pociągiem do Stacji Wleń ze stacji Jelenia Góra.

Wleń
Jelenia Góra
Poniedziałek – Niedziela
07:30 13:18 16:08

Odcinek	Grupa górska GOT	Liczba punktów GOT	Odległość w km	Czas przejścia w minutach
Wleń – „Ostrzyca Proboszczowicka”	S02	12/9	9	135/125
„Ostrzyca Proboszczowicka” – Rochów	S02	4/6	10	145/160
Rochów – Czaple	S02	6/6	10	145/160
Czaple – Nowa Wieś Grodziska	S02	4/4	8	95/90
Nowa Wieś Grodziska – Grodziec Kościół	S02	4/3
Grodziec Kościół – Grodziec	S02	2/1
Grodziec – Raciborowice	S02	6/7	6	120/125
Razem		36/36	33	8 godzin

Od Wlenia oznakowanie przechodzi na standard nizinny czyli znaki są rzadko właściwie tylko w miejscach wątpliwych (wg znakującego).

Z rynku ruszamy ulicą Kościuszki przechodzimy mostkiem przez rzekę Bóbr, dalej prosto ulicą Kasprowicza (brak oznakowania). Za znakiem oznaczającym koniec terenu zabudowanego odbijamy w lewo skosem do góry w polną drogę (dwa znaki). Tą drogą prosto po niezbyt długim podejściu, dalej płasko przez 2 km (z jednym niezbyt widocznym znakiem) dochodzimy do asfaltowej drogi w górze Bystrzycy (jeden znak w przeciwna stronę), którą przecinamy podchodząc dalej polną drogą na Księżą Górę, z której łagodnie w dół do górnej części Bełczyny przy pasiece prowadzącej sprzedaż miodu z ula. Szlak (liczne znaki) omija wieś, zostawiając ja z prawej. W tej mocno opuszczonej wsi w której nie ma nawet sklepu można znaleźć tylko ruiny dworu i resztki parku pałacowego. Za wsią skręcamy w prawo w drugą drogę polną za tablicą z nazwą miejscowości (brak oznakowania) i tą drogą wchodzimy w las i idziemy do skrzyżowania leśnych (bardzo słabe oznakowanie), skąd w prawo w skos drugą drogą leśną (od tego miejsca dobre oznakowanie), obchodzimy Ostrzycę dookoła, aż do spotkania ze szlakiem czerwonym i rozpoczynającym sie w tym miejscu szlakiem żółtym .

Ostrzyca Proboszczowicka (dostępna całą dobę, wstęp wolny), .

Rezerwat w Kanonie Krajoznawczym Polski obejmujący szczyt bazaltowego wzgórza o wysokości 501 m. W rezerwacie oprócz chronionych form przyrody nieożywionej znajduje się wiele interesujących roślin jak czosnek sztywny (jedyne stanowisko na Dolnym Śląsku), przylaszczka, kosmatki gajowa, naparstnik zwyczajny i kopytnik oraz krzewów irga zwyczajna oraz dzika róża.

Można podejść na Ostrzycę schodami (wejście jest również oznakowane białymi trojkątami) 10 minut ostrego podejścia. Na górze ładny widok na okoliczne wsie.

Dalej w dół początkowo razem ze szlakiem żółtym i czerwonym (oznakowanie poprawne zielone znaki wyglądają jak nienamalowane w rzeczywistości zielona farba odeszła), następnie szlak czerwony odchodzi w prawo, a kolejnym kilometrze pośród pól żółty idzie wprost a my w lewo (informuje o tym znak na drzewie około 50m za zakrętem). Następnie prosto przez pola aż do wsi Rochów szlak idzie w lewo natomiast w prawo w odległości około 500 metrów zlokalizowany jest sklep.

Rochów (W Rochowie można znaleźć ruiny pałacu z którego tak naprawdę zachowała się jedynie aleja wysadzana pięknymi drzewami.), .

Sklep spożywczy Rabat, Rochów (Godziny otwarcia poniedziałek – piątek 7:00-20:00, sobota 7:00–20:00, niedziela 11:30-18:00).

Na skrzyżowaniu we wsi przy przystanku autobusowym w prawo droga która płynnie przechodzi w drogę polną i z niej na ścieżkę przez las.

Wchodzimy do wsi Czaple na drodze 364 ktora przekraczamy i skręcamy w prawo w asfaltową lokalną drogę, ktora dalej 200m i w prawo skos w górę na leśną drogę (2 znaki), którą idziemy wzdłuż skraju lasu i po ledwo widocznym znaku skręcamy w lewo skos w kierunku dalszej części wsi.

W razie przeoczenia tego mało widocznego odejścia można pójść dalej drogą, aż do kolejnej leśnej drogi przecinającej ją w poprzek, którą biegnie szlak żółty. Szlaki łączą się przy domu Czaple nr 35.

Droga na początku wsi przechodzi w asfaltową. Szlak żółty i zielony biegną dalej razem przez wieś i przez nieczynna linie kolejową wychodzą na wprost w kierunku kamieniołomu, do którego dochodzi droga z kamiennych głazów częściowo przykryta piaskiem. Kamienną bramę do kamieniołomu zostawiamy po lewej i stromo w górę wchodzimy leśną drogą 50 metrów do nowej części kamieniołomów. Tam od razu w prawo wzdłuż krawędzi lasu początkowo przez zwałowiska kamieni. Dochodzi do pól uprawnych po 100 metrach i następnie w lewo po kątem prostym mijamy zwałowiska po lewej stronie. Dalej idziemy tą droga aż do Nowej Wsi Grodziskiej (całkowity brak znaków ). We wsi szlak skręca w lewo natomiast w prawo jest kościół św. Franciszka.

Nowa Wieś Grodziska (Niedaleko od szlaku, drogą w głąb wsi dochodzimy do krzyża pokutnego zlokalizowanego naprzeciw domu nr 35.), .

Artykuły Spozywcze Owoce, Nowa Wieś Grodziska 38a (Sklep zlokalizowany jest przy kościele poniedziałek – piątek 7:00-15:00, sobota 7:00–14:00, niedziela 13:00-14:00), .

Po około 100 metrach przy remizie Ochotniczej Straży Pożarnej szlak skręca w prawo (znak dopiero w głębi na ogrodzeniu cmentarza). Na skrzyżowaniu dróg my dalej prosto najpierw wzdłuż ogrodzenia cmentarza, potem dalej przez pola cały czas mając przed oczami zamek Grodziec dochodzimy do wsi Grodziec. Przez wieś i dalej do zamku drogą asfaltową aż do zamku gdzie kończy się szlak zamków piastowskich.

Zamek Grodziec, 59-516 Zagrodno Grodziec 111 (10:00–16:00 od listopada do stycznia; 10:00–17:00 od lutego do marca; 10:00 – 18:00 od kwietnia do października), ☎ 76 300 10 20, e-mail: grodziec@grodziec.com.

Zamek jest po raz pierwszy wzmiankowany 23 kwietnia 1155 w bulli papieża Hadriana IV. W 1175 był własnością księcia Bolesława I Wysokiego. W XIII wieku, drewniany jeszcze zamek, został najprawdopodobniej siedzibą raubritterów i został zniszczony przez wojska mieszczan Bolesławca i Złotoryi. W 1320 zamek najprawdopodobniej pozostawał w ruinie. W 1470 zamek przeszedł w ręce księcia legnicko-brzeskiego Fryderyka I legnickiego, który rozbudował zamek w formie okazałej, obronnej rezydencji z zachowaną, do chwili obecnej, kwadratową wieżą. W 1490 burgrabią został Konrad Hochberg, przodek rodu Hochbergów z Książa i Pszczyny. W 1515 na zamku odbył się ślub księcia Fryderyka II legnickiego z córką króla polskiego Kazimierza IV Jagiellończyka Elżbietą Jagiellonką (która zmarła kilkanaście miesięcy później przy porodzie ich pierwszego dziecka – Jadwigi). W okresie 1522–1524 zamek został rozbudowany w stylu renesansowym, na wzór praskich Hradczan. W dniu 27 maja 1523, po ceremonii przejścia Fryderyka na luteranizm, zamek spłonął. Podczas odbudowy został przystosowany do potrzeb broni palnej. Za panowania księcia Joachima Fryderyka legnicko-brzeskiego służył za więzienie dla skazanych za herezję szwenkfeldystów. W dniu 15 czerwca 1549 roku na zamku rozpoczął się trwający 4 dni turniej rycerski, w którym uczestniczyło 102 wspaniałych rycerzy, 128 dam i 99 knechtów i heroldów, a który wygrał Otto von Zedlitz z Prochowic. Podczas wojny trzydziestoletniej zamek został zdobyty i spalony przez wojska cesarskie dowodzone przez hrabiego Albrechta Wallensteina. W 1643 roku okoliczni mieszkańcy częściowo rozebrali zamek. W 1728 roku u stóp góry został zbudowany pałac i tym samym zamek przestał pełnić rolę siedziby rodowej. Zamek częściowo zawalił się w wyniku burzy w 1766 roku. Na początku XVIII wieku zamek zakupił Jan Henryk VI von Hochberg, który przeprowadził wierną, częściową rekonstrukcję zamku. Na początki XIX wieku ponownie zrekonstruowano zamek, po pożarze podczas wojen napoleońskich, bez dbania o wierność historyczną nadano mu bajkową formę. W 1945 zamek częściowo spłonął i został rozszabrowany przez żołnierzy sowieckich. W 1959 rozpoczęto zabezpieczanie zamku, później w okresie PRL miał wielu zarządców, w tym wrocławski Instytut Aktora Teatru Laboratorium Grotowskiego. Od 2002 roku pod opieką gminy Zagrodno.

Noclegi Zamek Grodziec, 59-516 Zagrodno Grodziec 111 (Nocleg od kwietnia do października: pokój 2 osobowy – 40-50 zł od osoby; pokój 4 osobowy – 40 zł od osoby; pokój 10-12 osobowy – 25 zł od osoby; śniadanie i obiadokolacja: od 25,00 zł od os. po uprzednim uzgodnieniu), ☎ 76 300 10 20, 76 87 74 452, e-mail: grodziec@grodziec.com.

Niezbędne wyposażenie[edytuj]

Mapa Sudety Środkowe
Mapa Sudety Zachodnie
Mapa Powiat Lwówecki