Rozmówki azerbejdżańskie
Język azerbejdżański jest głównym językiem w Azerbejdżanie. Mówi nim także 25% mniejszość azerska w Iranie oraz we wschodniej Turcji i Gruzji. Ponad 2 mln Azerbejdżan mieszka także i pracuje w Rosji. Łącznie może się nim posługiwać od 30 do 40 mln ludzi.
Wymowa
[edytuj]Alfabet
[edytuj]- A B C Ç D E Ə F G Ğ H X I İ J K Q L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z
- a b c ç d e ə f g ğ h x ı i j k q l m n o ö p r s ş t u ü v y z
Powyżej wytłuszczono wszystkie znaki nie występujące w alfabecie polskim; w azerbejdżańskim nie występuje litera ‘Ww’. Ze względu na przyjętą po czasach sowieckich manierę transkrybowania słów pochodzenia obcego, zapis takich wyrazów jak np. „weekend” czy „whiskey”, może wyglądać dość zaskakująco: „uikend” i „uiski” lub też „vikend” i „viski”.
Samogłoski
[edytuj]- a
- brzmi jak w języku polskim
- e
- miękko, bardziej jak rosyjskie 'e'
- ə
- dźwięk pomiędzy ‘a’ i ‘e’, jak ‘a’ w angielskim słowie „bad”
- i
- jak w języku polskim
- ı
- jak polskie 'y'
- o
- jak polskie ‘o’, ale gdy nieakcentowane, wymawiane jak krótkie ‘a’ – patrz język rosyjski
- ö
- ‘o’ zbliżające się do ‘y’, podobne do niemieckiego 'o-umlaut'
- u
- jak polskie 'u'
- ü
- ‘u’ zbliżające się do ‘i’, podobne do niemieckiego 'u-umlaut'
- v
- jak polskie 'w'
Należy zwrócić uwagę na następujący podział samogłosek:
- miękkie: e ə i ö ü
- twarde: a ı o u
Spółgłoski
[edytuj]- c
- jak 'dż'
- ç
- jak ‘ć’ lub ‘cz’ (w niektórych regionach kraju wymawiane jak ‘c’)
- g
- bardzo miękkie ‘g’, przypominające polskie 'dź'
- ğ
- gardłowe 'h'
- h
- bezdźwięczne 'h'
- x
- dźwięczne 'h'
- k
- bardzo miękkie ‘k’, przypominające polskie 'ć'
- j
- jak 'ż'
- ş
- jak ‘ś’ lub 'sz'
Akcent
[edytuj]Akcent pada na ostatnią sylabę wyrazu.
Intonacja
[edytuj]Azerbejdżański jest bardzo melodyjnym językiem, wręcz śpiewnym z charakterystycznym przeciąganiem końcówek zdań szczególnie w stolicy.
Wyrażenia
[edytuj]Podstawowe
[edytuj]
Często spotykane napisy
|
- Cześć (nieoficjalne, potoczne powitanie)
- Salam
- Dzień dobry (oficjalne, grzeczne powitanie)
- Salam
- Co słychać? Jak się masz <pan(i) ma>?
- Necəsən? <Necəsiniz?>
- Dobrze
- Mən yaxşıyam.
- Jak masz <ma pan(i)>na imię?
- Sənin adın nədir? <Sizin adınız nədir?>
- Mam na imię _____.
- Mənim adım _____.
- Bardzo mi miło.
- Tanışlığımıza şadam.
- Proszę
- Zəhmət olmasa
- Dziękuję
- Çox sağol, Təşəkkür edirəm
- Tak
- Bəli, Hə
- Nie
- Xeyr, Yox
- Przepraszam
- Bağışlayın, Üzr istəyirəm
- Do widzenia
- Sağol(un)
- Nie rozumiem.
- Mən başa düşmürəm.
- Nie mówię po azerbejdżańsku.
- Mən Azərbaycanca danışa bilmirəm.
- Mówisz <Mówi pan(i)>po angielsku?
- Sən İngiliscə danışırsan? <Siz İngiliscə danışırsınız?>
- Czy ktoś tu mówi po angielsku?
- Burada İngiliscə danışan var?
- Pomocy!
- Kömək edin!
- Uważaj!
- Ehtiyyatlı ol(un)!
- Dzień dobry (rano)
- Sabahın xeyir.
- Dzień dobry (po południu)
- Hər vaxtınız xeyir.
- Dobry wieczór
- Axşamın xeyir.
- Dobranoc
- Gecən xeyrə qalsın.
- Gdzie jest toaleta?
- Tualet haradadır?
- dobrze
- yaxşı
- źle
- pis
- Kim pan jest?
- Siz kimsiniz?
- Jestem Polakiem.
- Mən polyakam.
- Jestem studentem.
- Mən tələbəyəm.
- ja
- mən
- ty
- sən
- on/ona/ono
- o
- my
- biz
- wy/pan/pani/państwo
- siz
- oni/one
- onlar
Sytuacje problemowe
[edytuj]Liczebniki
[edytuj]- 0
- sıfır
- 1
- bir
- 2
- iki
- 3
- üç
- 4
- dörd
- 5
- beş
- 6
- altı
- 7
- yeddi
- 8
- səkkiz
- 9
- doqquz
- 10
- on
- 11
- on bir
- 12
- on iki
- 20
- iyirmi
- 30
- otuz
- 40
- qırx
- 50
- əlli
- 60
- altmış
- 70
- yetmiş
- 80
- səksən, həştat
- 90
- doxsan
- 100
- yüz
- 200
- iki yüz
- 1000
- min
- 2000
- iki min
- 1 000 000
- milyon
Czas
[edytuj]- teraz
- indi
- później
- sonra
- wcześniej
- əvvəl
- rano
- sabah
- po południu
- günortadan sonra
- wieczorem
- axşam
- w nocy
- gecə
Godziny
[edytuj]- Która jest godzina?
- Saat neçədir?
- Jest _____.
- Saat _____.
- ...szósta rano
- ...altıdır.
- ...siódma rano
- ...yeddidir.
- ...pierwsza po południu
- ...birdir.
- ...trzecia po południu
- ...üçdür.
- ...wpół do pierwszej
- ...birin yarısıdır.
- ...wpół do dziesiątej
- ...onun yarısıdır.
Trwanie
[edytuj]- _____ minut
- _____ dəqiqə
- _____ godzin
- _____ saat
- _____ dni
- _____ gün
- _____ tygodni
- _____ həftə
- _____ miesięcy
- _____ ay
- _____ lat
- _____ il
Dni tygodnia
[edytuj]- dzisiaj, dziś
- bu gün
- wczoraj
- dünən
- jutro
- sabah
- w tym tygodniu
- bu həftə
- w zeszłym tygodniu
- bir həftə əvvəl
- w przyszłym tygodniu
- bir həftə sonra
- poniedziałek
- bazar ertəsi
- wtorek
- çərşənbə axşamı
- środa
- çərşənbə
- czwartek
- cümə axşamı
- piątek
- cümə
- sobota
- şənbə
- niedziela
- bazar
Miesiące
[edytuj]- styczeń
- yanvar
- luty
- fevral
- marzec
- mart
- kwiecień
- aprel
- maj
- may
- czerwiec
- iyun
- lipiec
- iyul
- sierpień
- avqust
- wrzesień
- sentyabr
- październik
- oktyabr
- listopad
- noyabr
- grudzień
- dekabr
Zapis daty i czasu
[edytuj]Kolory
[edytuj]- czarny
- qara
- biały
- ağ
- szary
- boz
- czerwony
- qırmızı
- niebieski
- göy
- żółty
- sarı
- zielony
- yaşıl
- brązowy
- qəhvəyi
Języki
[edytuj]- azerbejdżański
- azərbaycan dili, azərbaycanca
- angielski
- ingilis dili, ingiliscə
- niemiecki
- alman dili, almanca
- polski
- polyak dili, polyakca
- rosyjski
- rus dili, rusca
- francuski
- fransız dili, fransızca
- hiszpański
- ispan dili, ispanca
- włoski
- italyan dili, italyanca
Transport
[edytuj]- Gdzie jest _____?
- _____ haradadır?
- Gdzie jest ulica _____?
- _____ küçəsi haradadır?
- ulica
- küçə
- aleja
- prospekt, xiyaban
- plac
- meydan
- rondo
- kruq
- most
- körpü
- przystanek
- ostanovka
- stacja
- stansiya
- dworzec
- vağzal
- port
- dəniz limanı
- lotnisko
- hava limanı
- rozkład jazdy
- odjazd, odlot
- przyjazd, przylot
- trasa
- marşrut, yol
- z
- -dən/-dan (przyrostek)
- do
- -ə/-a (przyrostek)
- przesiadka
- dəyişmə
- bilet
- bilet
- krajowy
- daxili
- międzynarodowy
- beynəlxalq
- peron
- platform
- miejsce
- yer
- miejsce sypialne
- kupe
Pociąg i autobus
[edytuj]Kierunki
[edytuj]- północ (Pn.)
- şimal
- południe (Pd.)
- cənub
- wschód (Wsch.)
- şərq
- zachód (Zach.)
- qərb
Taksówka
[edytuj]Nocleg
[edytuj]- Czy są wolne pokoje?
- Boş yer var?
- Ile kosztuje pokój dla jednej osoby/dwóch osób?
- Bir nəfərli/İki nəfərli otağ neçəyədir?
- Czy ten pokój jest z _____?
- Bu otağda _____ var?
- ...łazienką?
- ...hamam
- ...wanną?
- ...vanna
- ...prysznicem?
- ...duş
- ...telefonem?
- ...telefon
- ...telewizorem?
- ...televizor
- ...klimatyzacją?
- ...kondisyoner
- Czy mogę zobaczyć pokój?
- Otağa baxmaq olar?
- Czy jest jakiś cichszy?
- Daha sakit otağ var?
- ...większy?
- Böyük...
- ...czystszy?
- Daha təmiz...
- ...tańszy?
- Daha ucuz...
- Dobrze, wezmę go.
- Zostanę na _____ noc(e/y).
Pieniądze
[edytuj]Jedzenie
[edytuj]- Smacznego!
- Nuş olsun!
- Czy mogę prosić menu?
- Bizə menu gətir.
- Co tu można zjeść?
- Yeməyə nəyiniz var?
- Było pyszne.
- Dadlıdır./Ləzzətlidir.
- Proszę rachunek.
- Bizim hesabımız nədir?
- śniadanie
- səhər yeməyi
- obiad
- yemək
- kolacja
- şam yeməyi
- herbata
- çay
- kawa
- qəhvə
- woda
- su
- mleko
- süd
- chleb
- çörək
- mięso
- ət
- baranina
- qoyun əti
- jagnięcina
- quzu əti
- wołowina
- mal əti
- kurczak
- toyuq
- ryba
- balıq
Bary
[edytuj]- Czy podajecie alkohol?
- Alkoqol var?
- Piwo/Dwa piwa proszę.
- Bir/iki dənə pivə, zəhmət olmasa.
- Poproszę jedno duże.
- Bir dənə böyük pivə, zəhmət olmasa.
- wino
- şərab