Powiat kościerski
Powiat kościerski (kasz. Kòscersczi krez) - powiat w Polsce, w województwie pomorskim, na terenie krainy historycznej Kaszuby. Siedzibą władz powiatu jest miasto Kościerzyna.
Podział administracyjny
[edytuj]W skład powiatu wchodzą:
- gminy miejskie: Kościerzyna
- gminy wiejskie: Dziemiany, Karsin, Kościerzyna, Liniewo, Lipusz, Nowa Karczma, Stara Kiszewa
- miasta: Kościerzyna
Sąsiednie powiaty
[edytuj]Wszystkie sąsiednie powiaty leżą w województwie pomorskim, a są nimi: powiat bytowski, powiat chojnicki, powiat gdański, powiat kartuski i powiat starogardzki
Dojazd
[edytuj]Przez powiat przebiega krajowa droga krajowa nr 20 ze Stargardu do Gdyni oraz drogi wojewódzkie:
- droga wojewódzka nr 214 (Łeba-Warlubie)
- droga wojewódzka nr 221 (Gdańsk-Kościerzyna)
- droga wojewódzka nr 224 (Wejherowo-Tczew)
- droga wojewódzka nr 226 (Przejazdowo-Horniki Dolne)
- droga wojewódzka nr 235 (Korne-Chojnice)
W powiecie działa także dobrze zorganizowana sieć autobusów PKS i sieć kolejowa. Stanowi ją 14 stacji i przystanków kolejowych oraz 67 kilometrów linii kolejowych.
Historia
[edytuj]Przed I rozbiorem I Rzeczypospolitej w 1772 istniało starostwo niegrodowe kościerskie. W okresie zaboru pruskiego w latach 1818-1919 funkcjonował pruski powiat „Landkreis Berent”. W latach 1920-1939 (II Rzeczpospolita) i 1945-1975 (PRL) istniał powiat ziemski kościerski. W okresie wrzesień 1939 – luty/marzec 1945 obszar powiatu znajdował się pod okupacją niemiecką.
W 1920 przyznany Polsce powiat zajmował obszar 117.698 ha i był mniejszy od swojego pruskiego odpowiednika o 6301 ha, które odeszły do Wolnego Miasta Gdańska (wsie Częstocin, Trzepowo, Gromadzin, Czarna Huta, Borowina, Olszanka, Sucha Huta, Pawłowo).
Główne atrakcje
[edytuj]- Elektrownia wodna w Kornem
- Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie
- Kaszubski Park Etnograficzny we Wdzydzach Kiszewskich
- Kalwaria Wielewska i Muzeum Ziemi Zaborskiej w Wielach
- Kościół parafialny w Karsinie
- Skansen kolejowy, rynek, Muzeum Ziemi Kościerskiej i Kościół Zmartwychwstania Pańskiego w Kościerzynie
- Rezerwat przyrody Krwawe Doły
- Parafia św. Marcina w Starej Kiszewie
W powiecie znajduje się również wiele jezior, nad którymi warto spędzić letnie popołudnie. Do najpopularniejszych należą: Jezioro Wdzydze, Jezioro WIelewskie, Gołuń, Jezioro Słopinko, Jeziora polaszkowskie, Jezioro Radolne, Jezioro Chądzie, Jezioro Będomińskie i Jezioro Barkocińskie.
Szlaki turystyczne
[edytuj]Głównymi szlakami turystycznymi powiatu są:
- Szlak Kamiennych Kręgów
- Szlak Wdzydzki
- Szlak Kaszubski
- Szlak im. Izydora Gulgowskiego
- Szlak wodny Graniczna-Trzebiocha
- Szlak wodny rzeki Wdy
Gastronomia
[edytuj]Warto spróbować
[edytuj]Noclegi
[edytuj]Ciekawostki
[edytuj]- Od czerwca 2009 powiat kościerski ma swoją maskotkę. Jest nią żółto-zielony gryf, o imieniu Pokoś.
- Skansen w Kościerzynie jest jedynym w północnej Polsce skansenem kolei normalnotorowej. Najbliższe skanseny z podobnymi rozstawami lokomotyw znajdują się w Ełku i Gryficach.
- Na terenie powiatu, szczególnie w jego zachodniej części, znajduje się sporo lasów. Lesistość wynosi od 0,4% w Kościerzynie do 76% w gminie Lipusz.