Powiat jaworski

Powiat jaworski – powiat w Polsce, w województwie dolnośląskim, utworzony w 1999 r. w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest Jawor.

Podział administracyjny

W skład powiatu wchodzą:

   gminy miejskie: Jawor
   gminy miejsko-wiejskie: Bolków
   gminy wiejskie: Męcinka, Mściwojów, Paszowice, Wądroże Wielkie
   miasta: Jawor, Bolków

Sąsiednie powiaty

   powiat złotoryjski
   powiat legnicki
   powiat średzki
   powiat świdnicki
   powiat wałbrzyski
   powiat kamiennogórski
   powiat jeleniogórski

Warto zobaczyć

w Jaworze

Zabytki Jawor – ewangelicki Kościół Pokoju zaliczony do światowego dziedzictwa zabytków kultury UNESCO Kościół Pokoju – wnętrze Ratusz Domy przy ul. Chrobrego 4, 7, 14 (d.41), (z XVI w. i XVIII-XX w.)

    Osobny artykuł: Zabytki w Jaworze.

Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są obiekty[26]:

   ośrodek historyczny miasta
   kościół parafialny pw. św. Marcina – gotycki kościół z XIII wieku-XIX wieku ze wspaniałym manierystycznym portalem z lat 1615–1617, pl. Kościelny
   cmentarz kościelny
   szkoła parafialna, obecnie plebania, z XVI w., XIX/XX w., ul. Marcina 1
   kościół pomocniczy pw. św. Barbary, ul. Lipowa 2, z XV w., XVIII w.
   kaplica pw. św. Wojciecha, dawniej jaworska synagoga, ul. Czarnieckiego, z XIV w., k. XIX w.
   zespół kościoła „Pokoju”, ul. Limanowskiego 40:
       ewangelicki Kościół Pokoju szachulcowy, z lat 1654–1656, 1709 r., wpisany w 2001 na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO z racji dużego znaczenia dla kultury i dziedzictwa ludzkości
       dawny cmentarz przy kościele, obecnie miejski „Park Pokoju”, z drugiej połowy XVII w., 1867 r., 1970 r.
       pastorówka, szachulcowa, ul. Park Pokoju 2, z połowy XVII w.
   kościół klasztorny beginek, obecnie zbór zielonoświątkowców, ul. Żeromskiego 11, z połowy XVIII w.
   zespół klasztorny oo. bernardynów, obecnie muzeum, ul. Klasztorna 2:
       kościół pw. NMP, z końca XV w., 1520 r.
       klasztor, z XV w., 1820 r. obecnie Muzeum Regionalne
   cmentarz parafialny św. Marcina, ul. Kuziennicza, z końca XVIII w.
   dawny cmentarz żydowski, z początku XIX w.
   zamek piastowski wzniesiony około 1224 r. przez Radosława z Bolesławca, uznawanego przez część historyków za kasztelana jaworskiego. Od połowy XIII wieku zamek był siedzibą książąt jaworskich a później świdnicko-jaworskich. W 1392 r. po śmierci księżnej Agnieszki, żony Bolka II Małego, zamek przejęli starostowie królów czeskich. W 1490 r. gościł tutaj król czeski Władysław Jagiellończyk, a niespełna 200 lat później Marysieńka Sobieska. Od 1742 r. wraz z przejęciem Śląska przez Prusy zamek stał się zakładem pracy przymusowej oraz więzieniem (do 1956 r.). Kompleks zamkowy ma powierzchnię użytkową 6072 m kw. i kubaturę 18 500 m sześciennych
   mury obronne – miejskie, z XIV-XV w.
   basteja Anioła przy kościele parafialnym z 1540 r.
   baszta
   wieża baszty – bramy strzegomskiej, z XIV-XV w.
   ratusz z wieżą – pierwsze wzmianki o Jaworskim ratuszu pochodzą już z 1373 roku – drugiej poł. XIV w., wielokrotnie przebudowywany, modernizowany, obecny gmach w stylu neorenesansu niderlandzkiego wybudowany został w latach 1895–1897. Średniowieczna 61-metrowa wieża posiada przy szczycie osiem posągów książąt i rycerzy umieszczonych tamże w XIV wieku. W budynku mieści się Kawiarnia „Ratuszowa”, Rynek
   teatr miejski, z XVIII w., 1874 r., 1925 r., Rynek
   willa z ogrodem, dawna loża wolnomularska, ul. Armii Krajowej 7, z lat 1869–1871, 1898 r.
   dom, ul. Barbary 8, z początku XIX w.
   domy, ul. Chopina 3, 12, z XVIII-XX w.
   domy, ul. Chrobrego 4, 7, 14 (d.41), z XVI w., XVIII-XX w.
   dom, Czarnieckiego 10, z XVI w.
   dom, ul. Kościelna 10, z 1564 r., XVIII w., XX w.
   domy, ul. Legnicka nr 2 (d. 4) z 1600 r., XX w.; nr 12 z 1800 r., XX w.
   domy, ul. Lipowa 4 i 5, z 1800, XX w.
   domy, Rynek 3, 7, 11,12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 21, 22, 23, 24, 33, 34, 35, 36, 37, z XVI-XIX/XX w.
   dom, ul. Staszica 1, 4, z XVII-XX w.
   dworzec PKP, ul. Dworcowa, z drugiej połowy XIX w.
   zespół cukrowni „Jawor”, ul. Starojaworska 104, z k. XIX w., 1927 r.

inne zabytki:

   Monolitowe krzyże kamienne na dziedzińcu banku PKO BP[potrzebny przypis],

   kamienica przy ul. Legnickiej 3 z portalem z lat 1617–1619 autorstwa głogowskiego rzeźbiarza Johanna Pola[potrzebny przypis].

poza Jaworem