Podziemne miasto Osówka

Podziemne Miasto Osówka (koło Głuszycy w Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie wałbrzyskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Głuszyca, nad rzeką Bystrzycą,) to jeden z najciekawszych podziemnych kompleksów, wybudowanych przez III Rzeszę w Górach Sowich w ramach projektu RIESE (Olbrzym), udostępnionych dziś do zwiedzania. To wyjątkowy obiekt turystyczny.

Położenie geograficzne: 50° 40′ 17″ N, 16° 24′ 53″ E

Osówka Tunel/korytarz w podziemnym mieście Hitlera

Osówka Arsenał broni w podziemnym mieście Hitlera

https://www.atrakcyjne-wakacje-z-dzieckiem.pl/2018/06/podziemne-miasto-osowka.html?m=1

Geneza projektu[edytuj]

Państwa walczące z hitlerowskimi Niemcami („alianci”) pod koniec 1942 r. nasiliły naloty, bombardując niemieckie fabryki zbrojeniowe i ośrodki doświadczalne na terenie III Rzeszy. Kilka miesięcy później wojska niemieckie zaczęły odwrót na froncie wschodnim.

Po tych zdarzeniach przywódca nazistowskiej III Rzeszy Adolf Hitler w swojej siedzibie w Berghof podjął decyzję o rozpoczęciu gigantycznej podziemnej budowy na bezpiecznym, nie bombardowanym terenie Gór Sowich i regionu Wałbrzycha. Pracowali tu więźniowie z obozu Gross-Rosen i jeńcy wojenni, a także wysokiej klasy specjaliści z całej Europy.

Realizacja[edytuj]

Do placu budowy doprowadzono drogi oraz linie kolejowe. Drążono sztolnie, na powierzchni budowano bunkry. W wybetonowanych, ogrzewanych, strzeżonych przez wartowników podziemiach miało znaleźć schronienie do 20 000 uzbrojonych żołnierzy niemieckich, czyli średniej wielkości miasto, ale podziemne. Żołnierze, oprócz wykonywania swoich obowiązków, mieli wewnątrz podziemi chronić naukowców z zakresu fizyki i chemii, prowadzących prace prawdopodobnie związane z uranem i ciężką wodą, a zatem być może prace nad bombą atomową (?) czy reaktorem jądrowym (?).

Przerwanie prac[edytuj]

Na początku 1945 r., z powodu zbliżającej się ofensywy Armii Czerwonej i wojsk polskich, nacierających na Dolny Śląsk, przerwano trwające już półtora roku prace.

Niemcy wywieźli więźniów, pracowników i niektóre maszyny oraz zamaskowali podziemia (pozostawiając plac budowy na potrzeby ewentualnego powrotu) z ukrytymi depozytami z banków i wg niektórych informacji z tzw. „złotem wrocławskim”.

Po wojnie, w latach 1945-1947 Armia Czerwona, przedsiębiorstwa terenowe oraz okoliczna ludność wywieźli wszystko, co nadawało się do zagospodarowania.

Współczesne zagospodarowanie podziemi[edytuj]

Puste sztolnie straszyły, ale jednocześnie stały się miejscem wypraw dla odważnych, młodych ludzi. To oni szukali skarbów, złota oraz „bursztynowej komnaty”. Tych cennych rzeczy nie znaleziono, ale o niebezpiecznych wyprawach i tajemniczych eksploratorach podziemi wiele opowiadano.

W połowie lat 90. XX w. podziemia zabezpieczono i zagospodarowano, odtąd można je zwiedzać, ucząc się historii II wojny światowej. W jednej z komór umieszczono tablicę pamiątkową z nazwiskami osób, które przygotowały i udostępniły obiekt do zwiedzania.

Można oglądać podziemne wyrobiska o różnym stopniu zaawansowania budowy, wartownie z okienkami strzelniczymi, wyrzutniami granatów, lutniami górniczymi (rurami wentylacyjnymi), chodniki komunikacyjne z górnymi kanałami technologicznymi, zalane chodniki z podświetleniem wody, narzędzia i urządzenia, resztki broni z okresu wojny.

Zwiedza się podziemia oraz część naziemną.

W jednej z hal znajduje się wystawa uzbrojenia różnych armii na frontach II wojny światowej.

Zobaczyć można także wyjątkowy obiekt w Górach Sowich - wyżłobiona 50 metrów pod skałami gnejsowymi góry Osówka (716 m n.p.m) hala o wysokości 10 m, z oryginalnymi szalunkami, założonymi pod koniec 1944 r.

W środku lasu usytuowany jest żelbetonowy budynek prawdopodobnie naziemny centralny punkt dowodzenia, rampa kolejowa, składowisko materiałów budowlanych (w tym skamieniałe worki z cementem) oraz podziemny tunel prowadzący w kierunku szybu. W szybie miała jeździć winda towarowo-osobowa.

W tym samym lesie znajduje się betonowy monolit z piwnicami, różnego typu rurami, będący ponoć prototypem elektrowni jądrowej(?).

Zwiedzanie[edytuj]

Obecnie obiekt jest dostępny dla turystów w różnym wieku i o różnej kondycji. W celu poznania historii utworzono różne trasy turystyczne pod ziemią i na powierzchni ziemi: historyczna (czas zwiedzania ok. 1 godz.), ekstremalna (ok. 1,5 godz.), edukacyjna (szczególnie dla dzieci, ok. 2 godz.), „ekspedycja Riesie”, naziemna.

Podziemia można zwiedzać cały rok dzięki nowoczesnemu zapleczu turystycznemu.

W budynku centrum obsługi turystycznej znajduje się restauracja, serwująca dania „domowe”, desery: ciasta, kawę, lody i napoje.

Turystów z innych krajów oprowadzą przewodnicy mówiący w ich języku.

Będąc w okolicy z całą pewnością warto przeznaczyć kilka godzin na odkrycie tajemnic tego niecodziennego podziemnego miasta.

Informacje turystyczne[edytuj]

Podziemne miasto OSÓWKA Centrum Obsługi Turystycznej Świerkowa 29 d, Sierpnica, 58-340 Głuszyca biuro@osowka.pl tel. 74 84 56 220 www.osowka.pl (tam również cennik i godziny zwiedzania)

Więcej zdjęć znajdziemy w commons w kategorii „Podziemne Miasto Hitlera”.