Pińczów
Pińczów | |
Pińczów panorama, Ciuchcia-Express Ponidzie; autor zdjęcia w kuszak | |
Herb | |
Mapa | |
Informacje | |
Państwo | Polska |
Region | Województwo świętokrzyskie |
Powierzchnia | 14,33 km² |
Wysokość | 300 m n.p.m. |
Ludność | 10 946 |
Nr kierunkowy | (+48) 41 |
Kod pocztowy | 28-400 |
Strona internetowa |
Pińczów – miasto w Polsce, w południowej części województwa świętokrzyskiego, siedziba powiatu pińczowskiego, jak również miejsko-wiejskiej gminy Pińczów, nad Nidą lewym dopływem Wisły.
Na południe od miasta rozciąga się dolina, dosyć szeroka w tym miejscu, pokryta łąkami, błoniami, oczkami wodnymi z szuwarami i starymi korytami rzeki. Natomiast od północy otaczają miasto niewysokie wzgórza (do 290 m n.p.m.) Garbu Pińczowskiego, z wyraźnie zaznaczoną górą św. Anny (czyli Klasztorną), górą Zamkową (czyli Winicą) i wysuniętą najbardziej na wschód górą Grodzisko. Między rzeką a wzgórzami rozciąga się Pińczów, z dużym, prawie kwadratowym, średniowiecznym rynkiem w środku. Z jego narożników wybiegają po dwie ulice, cztery z nich są kierunkowymi do Kielc, Buska, Krakowa i Jędrzejowa.
Kraina wokół zwana jest Ponidziem.
Charakterystyka
[edytuj]Położenie geograficzne: 50°31′13″N 20°31′34″E
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa kieleckiego.
Miasto od wieków na wapieniu stoi. Rzeźbił w tym kamieniu sam Wit Stwosz. Renoma cennego surowca spowodowała, że do Pińczowa napływały masy rzemieślników, artystów i kupców.
Jedną z najliczniejszych grup stanowili Włosi, którzy na wschodnich obrzeżach miasta założyli własną kolonię. Upamiętnia to istniejąca do dziś nazwa Włochy.
W XVI w. Pińczów był największą manufakturą kamieniarską Rzeczpospolitej. Tworzył tu m.in. nadworny artysta polskich królów, Santi Gucci z Florencji.
Dziś co krok odnajdujemy ślady, jakie pozostawili wielcy artyści. Orientację w układzie miasta i jego najciekawszych obiektach uzyskamy wspinając się na kulminację Garbu Pińczowskiego, gdzie spod kaplicy św. Anny otwiera się piękna panorama miasta i okolicy. Po prawej - wzgórze zamkowe, u podnóża pałac Wielopolskich. Obok - kościół popauliński połączony krytym gankiem z dawnym klasztorem (obecnie muzeum regionalne). Dalej zespół klasztoru oo. Reformatorów, a obok renesansowy dom ariański.
Warta odwiedzenia jest stojąca niedaleko rynku stara synagoga, w której sklepienia pokrywają piękne polichromie.
Dojazd
[edytuj]Samolotem
[edytuj]Pociągiem
[edytuj]W Pińczowie znajduje się stacja kolejowa Pińczów Wąski – część Świętokrzyskiej Kolei Dojazdowej zwanej także "Ciuchcią-Express Ponidzie"
Samochodem
[edytuj]- Przez miasto przebiega droga wojewódzka nr 766 z Morawicy do Węchadłowa.
- Bierze tu początek droga wojewódzka nr 767 prowadząca do Buska-Zdroju
Autobusem
[edytuj]Statkiem
[edytuj]Komunikacja
[edytuj]Warto zobaczyć
[edytuj]- Zespół klasztorny oo. reformatów na Mirowie. Pierwotny kościół ufundował w 1587 r. biskup krakowski Piotr Myszkowski. Jego bratanek Zygmunt w 1605 r. sprowadził do Pińczowa zakon reformatów. Zostali oni zmuszeni do opuszczenia Mirowa, ale wrócili tu w 1683 r. W międzyczasie w 1619 r. ukończono budowę kościoła. W latach 1910-1928 mieścił się tu szpital miejski. W 1928 r. klasztor reaktywowano. Późnorenesansowy klasztorny kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny jest budowlą jednonawową.
- Pałac Wielopolskich z 1789 r. Wzniesiony prawdopodobnie według projektu Franciszka Naxa. Jest to budynek piętrowy, jego fasadę zdobią stiukowe płaskorzeźby przedstawiające sceny z mitologii.
- Kaplica św. Anny – symbol architektoniczny Ponidzia, wzniesiona w stylu manierystycznym w 1600 r. jako pierwsza w Polsce wolnostojąca kaplica kopułowa o przeznaczeniu kultowym. Wybudowana jest tak, aby była widoczna ze wszystkich stron, dominuje nad Pińczowem i Doliną Nidy do dziś. Kaplica zwana niejednokrotnie kościółkiem jest budowlą późnorenesansową, powstała na planie kwadratu, jest przykryta kopułą z latarniami. Zapewne miała konkurować ze stojącym na sąsiednim wzgórzu zamkiem Myszkowskich.
- Dom Ariański (zwany również – choć niesłusznie – Drukarnią Ariańską) na Mirowie z przełomu XVI i XVII w. Obecnie mieści się tu oddział Archiwum Państwowego w Kielcach. Do wnętrza prowadzi ozdobny portal a misterna elewacja wykonana jest z pińczowskiego wapienia.
- Synagoga Stara, wybudowana w latach 1594-1609. Jest jedną z najstarszych zachowanych w Polsce synagog, jej sklepienia pokrywają piękne polichromie.
Najbliższe okolice
[edytuj]- Bogucice. Jest tu niewielki kościół Nawiedzenia NM Panny wzniesiony w XVII w. W murach prezbiterium tkwią gotyckie pozostałości, będące reliktami świątyni ufundowanej przez Kazimierza Wielkiego.
- Włochy. Wioska na Garbie Pińczowskim, tuż przy mieście, obok dużego kompleksu leśnego. Nazwę zawdzięcza Włochom, kamieniarzom i dysydentem religijnym, których osiedlił tu w połowie XVI w. Mikołaj Oleśnicki, dziedzic Pińczowa.
We wsi stoi monumentalny, kamienny pomnik z 1609 r. Ufundował go dworzanin ordynata Zygmunta Myszkowskiego, Walenty Kącki herbu Dołęga, na cześć swojego pana. Na ścianie frontowej umieszczony jest wiersz po polsku i herb Jastrzębiec, zaś we wnękach ścian bocznych płaskorzeźby Ukrzyżowania.
Praca
[edytuj]Nauka
[edytuj]Zakupy
[edytuj]Gastronomia
[edytuj]- Restauracja „Kwadrans” Plac Wolności 4,
- Restauracja „Tawerna” Piłsudskiego 8 tel. 41 357 41 00
- Restauracja „Hamer Lunch” Kościuszki 1, tel. 41 357 7717
- Pizzeria „Max” Sikorskiego 2h, tel. 501 289 507
- Pizzeria „Laguna” Pałęki 24 tel. 500 899 252
- Pizzeria „Piwniczka” Legionistów 20,
Imprezy
[edytuj]Noclegi
[edytuj]Kontakt
[edytuj]Bezpieczeństwo
[edytuj]Informacje turystyczne
[edytuj]Muzeum Regionalne w Pińczowie, ul. Piłsudskiego 2A, czynne w godz. 9-16 (we wtorki i środy), 9-15 (w czwartki i piątki), 10-16 (w soboty i niedziele) od października do kwietnia, W okresie letnim w każdy dzień godzinę dłużej. Bilety: 8 i 5 zł. Przy muzeum punkt informacji turystycznej.