Lubiąż

Lubiąż
Widok na kościół klasztorny w Lubiążu z kaplicą loretańską z północy. Autorzy zdjęcia Ewa i Marek Wojciechowscy
Herb
Informacje
Państwo	Polska
Region	Województwo dolnośląskie
Nr kierunkowy	(+48) 71
Kod pocztowy	56-110
Strona internetowa

Lubiąż – wieś (w latach 1249–1844 miasto) w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wołowskim, w gminie Wołów, przy przeprawie przez Odrę, w odległości 54 km od Wrocławia.

Lubiąż. Fasada bazyliki Wniebowzięcia NMP. Autor zdjęcia Tobiii

Lubiąż. Detal fasady bazyliki Wniebowzięcia NMP. Autor zdjęcia Tobiii

Lubiąż. Budynek bramny opactwa Autor zdjęcia The Boss

Lubiąż. Strona zachodnia Sali Książęcej z emporą Autorzy zdjęcia Marek i Ewa Wojciechowscy

Charakterystyka

Położenie geograficzne: 51°16′02″ N 16°28′32″E

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa wrocławskiego.

W 1163 r. książę śląski Bolesław I Wysoki osadził tu po raz pierwszy na Śląsku zakon cystersów. W roku 1212, położona 2 km na północ od klasztoru osada Lubiąż, uzyskała prawo zbytu produktów klasztornych i ostatecznie w 1249 r. została miastem. Jednocześnie wokół klasztoru rozwinęło się oddzielne osiedle o charakterze wiejskim.

Do Lubiąża przyjeżdża się aby zwiedzić ogromne zabudowania klasztorne istniejące do dziś, to m. in. 2 kościoły: bazylika Wniebowzięcia NMP, której podwaliny stanowią fragmenty XII-wiecznego romańskiego kościoła i XVII-wieczny kościół św. Jakuba. Jest oczywiście sam klasztor, Pałac Opatów i zabudowania gospodarcze - browar, domki rzemieślników itp. Fasada głównego budynku klasztoru ma 223 m i jest najdłuższą fasadą barokową na świecie. Jest to jeden z najcenniejszych i największy klasztor cysterski w świecie.

Cystersi to zakon szczególny, słynący z gospodarności, roznoszący nowinki po świecie, wprowadzający nowatorskie metody uprawy roli, hodowli czy produkcji wszędzie tam, gdzie zawitał. Kwitła kultura i piśmiennictwo. Tak było i w Lubiążu, gdzie wokół klasztoru wyrosło miasteczko. Sam klasztor stał się największym opac¬twem cystersów na świecie.

Czasy wojenne i powojenne nie oszczędziły zabytku, jego stan z roku na rok się poprawia. Można zwiedzać część pomieszczeń które zrekonstruowano. Spacer z przewodnikiem prowadzi przez jadalnię opata, salę książęcą, kościół NMP i refektarz (jadalnię mnichów). W krypcie bazyliki znajdują się groby Piastów, w tym fundatora klasztoru, oraz blisko 100 mumii dawnych opatów i zakonników.

Świetnie zachowane wejście do ogromnego kompleksu klasztornego robi ogromna wrażenie, to brama do innego świata.

Imponująca sala książęca to jeden z najokazalszych przykładów baroku śląskiego.

Już odrestaurowane pomieszczenia robią ogromne wrażenie na zwiedzających. Przepych tego miejsca trudno oddać słowami. To trzeba zobaczyć na własne oczy.

Ponoć Michael Jackson, zachwycił się niezwykłą budowlą i chciał ją kupić, by przekształcić ją w swą europejską rezydencję albo... park rozrywki Może to dobrze, że nie powiodły się te plany.

Dojazd

Warto zobaczyć

• Kościół parafialny pw. św. Walentego, barokowy z lat 1734–1735 – XVIII w.
• Zespół opactwa oo. cysterów – monumentalne założenie barokowe z lat 1649–1739, jedne z największych i najcenniejszych tego typu w Europie; sekularyzowane w 1810 r., zdewastowane po 1945 r., wraz z otoczeniem w zakolu Odry i Brzeźnicy:
  • kościół klasztorny – bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, zbudowana na pozostałościach kościoła romańskiego z XII wieku, w latach: 1270-1340, 1307–1340, 1649-1715
  • pałac opatów z lat: 1681-1699, 1734-1738 – przełomu XVII/XVIII wieku
  • klasztor z lat 1692–1710
  • kościół pomocniczy pw. św. Jakuba, pobenedyktyński z 1150 r., przebudowany około 1700 r.,
  • budynek bramny, z 1601 r., 1710 r.
  • szpital klasztorny z początku XVIII w. i in.
• Most z początku XVI w.
• Kaplica pw. św. Jana Nepomucena, z 1727 r. – XVIII w.
• Zespół szpitala dla nerwowo i psychicznie chorych, ul. Mickiewicza 1, z lat 1902–1915:
• Wiatrak paltrak z końca XVIII w.

Imprezy

• Historyczne mury są sceną wielu imprez. 1 września „Oblężenie klasztoru". Widowisko nawiąże do najazdu husytów, którzy zaatakowali klasztor i splądrowali cysterskie miasteczko. Czy łubiąscy cystersi obronią swój dobytek? Historia uczy, że tak. W przerwach między potyczkami można zwiedzić obóz rekonstruktorów, popróbować ich jadła, zatańczyć średniowieczne tańce a nawet postrzelać z łuku.
• Zupełnie inny charakter ma odbywający się co roku w lipcu Slot Art Festival, jeden z największych festiwali kultury alternatywnej w Polsce. Przez 5 dni uczestnicy koczują wśród klasztornych zabudowań i biorą udział w różnorodnych koncertach, warsztatach, imprezach i projekcjach filmowych.

Informacje turystyczne

• Na Placu Klasztornym, przy wejściu do Pałacu Opatów, bierze początek ścieżka dydaktyczna, która pomaga poznać okolicę, obejrzeć starą XIX-wieczną zabudowę wsi nad Odrą. Szczególną uwagę warto zwrócić na drewniany wiatrak i zbudowany w systemie szachulcowym (niekiedy nazywany „murem pruskim”) dom łużycki.
• Zwiedzać można codziennie; od kwietnia do października w godz. 9-18, w pozostałych miesiącach w godz. 10-15. Wejście o każdej pełnej godzinie. Bilety kosztują 15 zł i 10 zł (ulgowy). Od czasu do czasu jest rozszerzone zwiedzanie „Poznaj Lubiąża tajemnice, od strychu po piwnice”. Do wyboru są trzy trasy:
• główna rozszerzona - przejście przez cały kom¬pleks: Pałac Opatów, klasztor, kościół NMP; jadalnia opatów, sala książęca, refektarz letni, biblioteka, kaplica książęca;
• piwnice, pierwszy poziom pod pałacem;
• strych nad klasztorem.

Na każdą trasę jest osobne wejście i bilet. Trasa główna: 20 zł i 15 zł; piwnice 5 zł; strych - 5 zł. Terminy warto sprawdzać na stronie www.fundacjalubiaz.org.pl.

Zobacz też