Kysuce
| Kysuce | |
| |
| Główne informacje | |
| Waluta | euro |
| Język | słowacki |
| Religia | katolicyzm |
| Domena internetowa | .sk |
Kysuce – region w północno-zachodniej Słowacji, obejmujący dorzecze Kisucy oraz górne części dorzeczy Varinki i Zazrivki. Na północnym zachodzie graniczy z Czechami, na północnym wschodzie – z Polską.
Charakterystyka
[edytuj]Geografia
[edytuj]Granicę na zachodzie wyznaczają Jaworniki z Wielkim Jawornikiem (1071 m n.p.m.), na północy – Beskid Śląsko-Morawski z Wielkim Połomem (1067 m n.p.m.) i w niewielkim fragmencie Beskid Śląski, na wschodzie – Beskid Żywiecki (w nomenklaturze słowackiej: Kysucké Beskydy) z najwyższym szczytem regionu Wielką Raczą (1236 m n.p.m.). Południową część regionu zajmują niższe pasma górskie, tzw. Góry Kisuckie (słow. Kysucká vrchovina) z najwyższym szczytem Ľadonhorą (999 m n.p.m.).
Klimat
[edytuj]Zbliżony do tatrzańskiego, ale łagodniejszy. W okolicy Kysuckiego Nowego Miasta zdecydowanie cieplejszy niż w okolicznych miejscowościach na podobnych szerokościach geograficznych. Ze względu na praktycznie brak terenów płaskich częste są wiatry halne, opady śniegu nierzadko dochodzą do 0,5 m. Średnia roczna temperatura wynosi 8 °C.
Historia
[edytuj]Nazwa regionu pochodzi od nazwy rzeki Kisucy i jest nazwą zwyczajową, związaną bardziej z regionem geograficznym i etnograficznym, niż historycznym. Nie ma ona bezpośredniego odniesienia do jakiejkolwiek dawnej jednostki administracyjnej państwa węgierskiego. Teren Kysuc obejmuje północny skrawek dawnej żupy trenczyńskiej, mniej więcej w granicach dzisiejszych powiatów czadeckiego i Kysucké Nové Mesto w kraju żylińskim.
Najstarszym punktem osadniczym na Kysucach jest dzisiejsze Kysucké Nové Mesto, leżące w dolinie Kisucy, przy dawnym szlaku wiodącym z doliny Wagu przez Przełęcz Jabłonkowską na Śląsk i do Krakowa. Wieki od XIII do XV to czas intensywnego handlu węgierskimi winami, pasterstwa i rolnictwa. Później wraz z rozwojem technologicznym zaczęto wytwarzać odzież, w miasteczkach powstawały odlewnie metali. W 1526 roku wraz z rozpadem unii Chorwacji i Królestwa Węgier, ziemie nad Kisucą włączono do Monarchii Habsburgów. XVI i XVII wiek to czas intensywnego osadnictwa (lokacja wsi m.in. w rejonie Czadcy). W XIX wieku obszar ten stał się pograniczem Związku Niemieckiego, a w czasie II wojny światowej należał do Pierwszej Republiki Słowackiej (państwa marionetkowego III Rzeszy). Po zakończeniu działań wojennych w Czechosłowacji, a od 31 grudnia 1992 w niezależnej Słowacji.