Czorsztyn
| Czorsztyn | |
 Zamek w Czorsztynie | |
| Informacje | |
| Państwo | Polska |
| Region | województwo małopolskie |
| Ludność | 365 |
| Strona internetowa | |
Czorsztyn wieś w południowej Polsce, w województwie małopolskim. Jest siedzibą gminy Czorsztyn w powiecie nowotarskim. Znajduje się na brzegu Zbiornika Czorsztyńskiego. Główną atrakcją są ruiny zamku z XIV wieku.
Historia
[edytuj]Według historii spisanej przez Długosza zamek miał być w 1246 roku własnością Piotra Wydżgi, który posiadał również zamki w Rytrze, Łącku oraz Lemiaszu. Historycy nie zgadzają się z tą wersją i łączą początki zamku z warownią Wronin, która została wymieniona po raz pierwszy w 1320 roku. Najstarsze pozostałości po drewnianej konstrukcji oraz wał ziemny datowane są na 3. ćwierć XIII wieku.
Zamek został znacznie rozbudowany w czasach Kazimierza Wielkiego. Wzniesiono wtedy m.in. mury obronne, a twierdza stała się częścią istotnych założeń obronnych ze względu na swoje położenie przy drodze na Węgry. Wzmianki historyczne potwierdzają że zamek odwiedzali m.in. Kazimierz Wielki, Ludwik Węgierski, św. Jadwiga Królowa i Władysław Warneńczyk. Budowla pełniła też funkcję komory celnej, a później siedziby starostów. W latach 1629–43 nastąpiła duża przebudowa zamku za starostwa Jana Baranowskiego. Czworoboczna baszta wybudowana w jej ramach nosi dziś nazwę baszty Baranowskiego.
W 1651 roku Aleksander Kostka-Napierski usiłował wzniecić antypolskie powstanie chłopskie na Podhalu. Jak się później okazało było ono finansowane przez Bohdana Chmielnickiego, który chciał w ten sposób odwrócić uwagę od powstania kozackiego na Ukrainie. Powstańcy opanowali nieobsadzony zamek w Czorsztynie, który jednak został odbity po dwudniowym oblężeniu. Przywódców rebelii stracono w Krakowie: Kostka-Napierski został wbity na pal, Stanisław Łętowski poćwiartowany, a Marcin Radocki ścięty.
Zamek zaczął upadać po zdewastowaniu przez wojska kozackie w latach 1734–35. W 1790 część dachów twierdzy spłonęła w wyniku uderzenia pioruna. W 1819, gdy Czorsztyn wraz z okolicą kupiła rodzina Drohojowskich, zamek był już w ruinie. W latach 1951–57 przeprowadzono prace zabezpieczające ruiny. Dalsze prace rozpoczęto w 1992 roku i trwają one do dziś. Od 1996 roku zamek jest udostępniony do zwiedzania.
Zamek
[edytuj]1 Obecny stan zamku to częściowo utrwalona ruina. Rozmieszczone są w nim dość lakoniczne tablice pokazujące poszczególne elementy na planie pomieszczenia. W baszcie Baranowskiego znajduje się również wystawa kart pocztowych z Pienin i okolic. Na terenie zamku znajduje się też sklep z pamiątkami.
Godziny zwiedzania
[edytuj]- od 1 października do 30 kwietnia: 10:00 – 15:00 z wyjątkiem poniedziałków
- od 1 maja do 30 września: codziennie 9:00 – 18:00
Bilety
[edytuj]- normalny: 6 zł
- ulgowy: 3 zł
Dojazd
[edytuj]Samochodem
[edytuj]Aby dostać się do Czorsztyna należy zjechać z drogi wojewódzkiej 969 łączącej Nowy Targ z Krościenkiem nad Dunajcem we wsi Krośnica. W pobliżu zamku znajduje się parking zarządzany przez Pieniński Park Narodowy, na którym parkowanie jest bezpłatne do 2 godzin pod warunkiem zakupienia biletu na zamek. Wcześniej znajdują się parkingi prywatne (10 zł(stan na: sie.2018)).
Autobusem
[edytuj]Kilka razy dziennie przez Czorsztyn przejeżdżają busy łączące Szczawnicę ze Sromowcami Niżnymi. 1 Przystanek znajduje się w centralnej części wsi.
Gdzie dalej
[edytuj]- U podnóża zamku znajduje się 2 przystań, z której można popłynąć statkiem lub gondolą do zamku w Niedzicy (koszt 6 lub 7 zł(stan na: sie.2018)).
Przez Czorsztyn przebiega niebieski szlak turystyczny, którym w jedną stronę można dojść m.in. na górę Lubań i dalej do Limanowej, a w drugą do Szczawnicy lub, korzystając w dalszej części z krzyżujących się innych szlaków, do Krościenka lub Sromowców Wyżnych.
 |