Czersk (województwo mazowieckie)

Czersk (województwo mazowieckie)
Czersk riuny zamku i miejscowość
Informacje
Państwo	Polska
Region	Województwo mazowieckie
Ludność	767
Nr kierunkowy	(+48) 22
Kod pocztowy	05-530
Strona internetowa

Czersk – wieś w Polsce, w województwie mazowieckim, w powiecie piaseczyńskim, w gminie Góra Kalwaria, nad Jeziorem Czerskim, starorzeczem wiślanym. Kilkaset metrów dalej płynie Wisła.

Herb Księstwa Czerskiego

Czersk zamek panorama

to też był kandydat do topbanneru

Czersk widok z Baszty Południowej

Czersk, zamek, wieża bramna

Czersk, zamek

Czersk, kościół

Charakterystyka

Położenie geograficzne: 51°57′31″N 21°13′55″E

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa warszawskiego.

Jedno z najstarszych miast na Mazowszu i stolica jednego z księstw dzielnicowych. Miasto królewskie Korony Królestwa Polskiego w województwie mazowieckim.

Obecnie Czersk znany jest głównie z ruin średniowiecznego zamku książąt mazowieckich, które są główną atrakcją turystyczną tej małej miejscowości (prawa miejskie w 1869 r. zostały Czerskowi odebrane przez władze rosyjskie) i równocześnie jednym z najcenniejszych zabytków na Mazowszu.

Czersk znajduje się w odległości kilku kilometrów od Góry Kalwarii.

Prawa miejskie uzyskał Czersk w 1350 roku, a w 1386 roku został lokowany na prawie chełmińskim. Na przełomie XIV i XV w. książę Janusz I Starszy zbudował w Czersku wieloboczny zamek z dwiema wieżami oraz wieżą bramną (później dobudowano arkadowy most w miejsce zwodzonego). W 1413 r. Janusz I przeniósł swoją główną siedzibę z podupadającego Czerska do nowego prężnie rozwijającego się ośrodka – Warszawy. Powodem upadku Czerska miało być przesunięcie się koryta Wisły na wschód w XIV w.

Ponowny okres rozkwitu przeżył Czersk, gdy rządziła nim królowa Bona, żona Zygmunta Starego. Otrzymała ona Czersk jako odprawę wdowią po śmierci Zygmunta Starego. Królowa chętnie przebywała w tym mieście i z jej inicjatywy powstał wtedy browar i produkujący słynne czerskie piwo, rozwinął się handel. I zaprowadziła włoskie porządki. Na stokach zamkowego wzgórza kazała uprawiać winorośl i produkować doskonałe wina. Z Włoch sprowadziła marchewki, pietruszki, pory - nazwano je potem włoszczyzną. Kazała uprawiać chmiel i jęczmień, aby browary miały miejscowy surowiec. Do dziś okolica słynie z uprawy warzyw oraz z sadownictwa.

Legenda mówi, że po zamkowych murach snuje się stara kobieta w sukni do ziemi. Ma groźną minę. To królowa Bona. Szuka rozsypanych pereł... Przed wiekami, przez 8 lat była tu gospodynią. Dobrą gospodynią. Czersk, dawna stolica Mazowsza, gród potężniejszy kiedyś niż leżąca 30 km na północ wioska Warszawa. Po śmierci Zygmunta Starego porzuciła stołeczny Kraków i osiadła na mazowieckiej prowincji. Ponure gotyckie zamczysko przebudowała na renesansową rezydencję, stawiając między wieżami wygodny pałac.

Musiała wyjechać, bo nie była lubiana. Skonfliktowana z synem, Zygmuntem Augustem i królewskim otoczeniem, czuła się obca i izolowana. Miano jej za złe majątek i...sprawne gospodarowanie. Dybali na jej życie Habsburgowie, których nienawidziła. Porzuciła więc zimną Polskę i wróciła na południe Włoch. Nie wiadomo, czy zabrała skarby, czy ukryła je gdzieś na zamkowym wzgórzu. Pakowała się tak szybko, że gdy pękł sznur jej pereł nie pozwoliła ich pozbierać. To prawie pewne, że uciekająca z Polski Bona nie zdążyła zabrać z Polski skarbów. Czy są tutaj?

W czasie potopu szwedzkiego Czersk doznał bardzo poważnego uszczerbku. Wojska szwedzkie po doznaniu klęski od Stefana Czarnieckiego (w Bitwie pod Warką) wycofując się opanowały twierdzę czerską i doszczętnie ją zdewastowały.

Dojazd

Samochodem

Przez Czersk prowadzi droga wojewódzka nr 739 (łącząca Coniew z Osieckiem, składająca się z 2 odcinków przedzielonych Wisłą), która łączy wieś z drogą krajową nr 79.

Warto zobaczyć

• Najważniejszym zabytkiem w Czersku jest zamek. Prezentuje się on szczególnie imponująco od strony Wisły, zaś z jego wież roztacza się widok na okolicę. Zamek wpisany jest do rejestru zabytków.
• W Czersku znajduje się również kościół pw. Przemienienia Pańskiego. Wzniesiony został w latach 1805-1806, jako zadośćuczynienie rządu pruskiego za konfiskatę parafii wsi Linin. Następnie był przebudowywany w 1900 r. Ołtarz główny został wykonany w 1901 r. Cały obiekt jest wpisany do rejestru zabytków wraz z cmentarzem kościelnym (nr rej. 1010/690/62 z 12.04.1962).
• Ciekawostką turystyczną jest fakt, że obecny Czersk położony jest niezmiennie na średniowiecznym planie miasta. Niewiele jest tak małych miejscowości, które mogłyby się poszczycić targiem o średniowiecznym rodowodzie (obecnie plac Tysiąclecia). Średniowieczny układ urbanistyczny miasta również wpisany jest do rejestru zabytków pod nr A-1601 z 15.09.1999.
• W 2009 r. w pobliżu zamku, na dnie pogłębianego stawu odnaleziono 500-letnią szkutę.

Informacje turystyczne

Senne do niedawna ruiny zamku coraz częściej ożywają. Są rycerskie turnieje, jest zabawa. Nie ma miejsca na nudę. Podczas sezonowych festynów można też poznać tajniki życia w tamtych czasach. I czegoś się nauczyć…

Zobacz też

Informacja o miejscowości znajduje się też w wikidane i wikipedia. Więcej ilustracji znajduje się w zasobach commons w kategorii Masovian Dukes Castle in Czersk. Strona internetowa zamku w Czersku: http://www.zamekczersk.pl/