Czarnogóra

Czarnogóra Црна Гора
Flaga
Lokalizacja
Informacje
Stolica	Podgorica
Ustrój	republika
Waluta	euro
Strefa czasowa	+1:00
Powierzchnia	13 812 km²
Liczba ludności	617 213
Język urzędowy	czarnogórski
Religia dominująca	prawosławie
Kod telefoniczny	+382
Napięcie elektryczne	220V/50Hz
Typ gniazdka	europejskie
Kod samochodowy	MNE
Ruch samochodowy	prawostronny
Domena internetowa	.me

Czarnogóra (czarnogórski Црна Гора / Crna Gora, języki niesłowiańskie: Montenegro) – państwo na Bałkanach w Europie Południowej.

Charakterystyka

Leży na wybrzeżu Morza Adriatyckiego (ok. 150 km wybrzeża). Od północy graniczy z Chorwacją i Bośnią i Hercegowiną, od północnego wschodu z Serbią, od wschodu z Kosowem, a od południa z Albanią.

Klimat

Czarnogóra leży w rejonie trzech stref klimatycznych, na północy i wschodzie jest strefa kontynentalna, nad Adriatykiem – śródziemnomorska, a na terenach obejmujących góry – strefa górska.

Najlepsza pora na wyjazd do Czarnogóry to miesiące wiosenne, w okresie od maja do czerwca na wybrzeżu panują idealne temperatury zarówno powietrza, jak i wody, natomiast latem robi się bardzo gorąco i jeśli ciężko znosimy wysokie temperatury zdecydowanie nie powinniśmy planować urlopu w lipcu czy sierpniu.

Historia

Ok. 1200 roku przed naszą erą Ilirowie zasiedlali tereny Jeziora Szkoderskiego. W II wieku p.n.e. tereny dzisiejszej Czarnogóry weszły w skład Cesarstwa Rzymskiego. W 1459 roku Czarnogóra została wcielona do Imperium Osmańskiego, miała jednak autonomię. Od XV do XVIII wieku tereny te były pod rządami Wenecjan. W 1878 roku na kongresie berlińskim Czarnogóra została uznana za niepodległe i suwerenne państwo, pierwszym i jedynym królem Czarnogóry został Mikołaj I Petrović-Niegosz. Po przegranej w I wojnie światowej została wcielona do nowego Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców. W 1941 roku zaczęła się okupacja terenów dzisiejszej Czarnogóry, lecz w 1944 nastąpiło wyzwolenie Czarnogóry. Rok później Czarnogóra stała się najmniejszą republiką Socjalistycznej Federalnej Republiki Jugosławii. W 1992 roku po oderwaniu się Chorwacji, Słowenii, Bośni i Hercegowiny oraz Macedonii Czarnogórcy w 80% wypowiedzieli się za pozostaniem w związku z Serbią tworząc nową Federalną Republikę Jugosławii. W 2002 roku walutą Czarnogóry została euro zastępując markę niemiecką. W roku 2003 została utworzona Serbia i Czarnogóra oraz ustalono, że po trzech latach miało odbyć się referendum w sprawie niepodległości. 21 maja 2006 zgodnie z zapowiedzią odbyło się referendum. Za niezależnością od Serbii wypowiedziało się 55,5% głosujących (próg 55%) co podobno było zasługą Czarnogórców mieszkających za granicą. Dwa dni później Serbowie i wiele innych państw uznali niepodległość Czarnogóry. 3 czerwca 2006 parlament kraju proklamował niepodległość. Rok potem Czarnogóra została 47 państwem Rady Europy. Stosunki z Serbią pozostawały dobre aż do 2008 roku gdy Czarnogórcy uznali niepodległość Kosowa. Dochodziło do zamieszek w Belgradzie - został wydalony ambasador czarnogórski. Teraz Czarnogóra kandyduje do Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego i Unii Europejskiej.

Polityka

Czarnogóra jest członkiem Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego i kandyduje do Unii Europejskiej.

Gospodarka

Gospodarka jest jednym z minusów wejścia Czarnogóry do Unii Europejskiej, ponieważ prawdopodobnie nie wytrzymałaby konkurencji wolnego, jednolitego rynku.

Społeczeństwo

Przez wiele lat ośrodek w przeważającej części religii staroprawosławnej.

Przygotowania

Wybór czasu podróży

Ze względu na wysokie temperatury panujące latem, warto rozważyć przyjazd do Czarnogóry poza sezonem. Wprawdzie uboższa jest wtedy oferta turystyczna, ale aura doskwiera mniej.

Wizy

Obywatele Polski nie potrzebują wiz na pobyt krótszy niż 30-dniowy i do przekroczenia granicy wystarczy dowód osobisty.

Pobyt dłuższy niż 30 dni, ale krótszy niż 90 nie wymaga posiadania wizy i jest możliwy na podstawie ważnego paszportu.

Dopiero pobyt planowany na ponad 90 dni jest objęty obowiązkiem wizowym.

Przepisy celne

• Strona MSZ. Polak za granicą

Wymiana waluty

Walutą Czarnogóry jest euro, więc nie powinno być problemów z pozyskaniem tamtejszych pieniędzy.

Ubezpieczenia

Dla kierowców niezbędna Zielona Karta, najlepiej zabrać ją z Polski (nieraz trzeba poprosić o jej wydanie swojego ubezpieczyciela). Skrupulatnie sprawdzana na granicy.

Dojazd

Samolotem

W Czarnogórze są 2 międzynarodowe porty lotnicze:

• Port lotniczy Podgorica znajduje się 12 km na południe od stolicy i jest głównym międzynarodowym węzłem lotniczym kraju.
• Port lotniczy Tivat znajduje się na wybrzeżu niedaleko miasta Tivat.

Lotniskiem, do którego można się dostać lotami z Krakowa i Warszawy w sezonie wakacyjnym jest Dubrownik (ok. 40 km od granicy z Czarnogórą).

Pociągiem

Do Czarnogóry można dojechać pociągiem pospiesznym z Suboticy, przez Novi Sad i Belgrad. Pociąg zatrzymuje się w Bijelo Polje, Kolašin, Podgoricy, Sutomore a jedzie aż do Baru, głównego portu morskiego. Podróż z Belgradu do Baru wg Železnice Srbije wynosi 8 godzin, lecz pociągi często się spóźniają. Z Belgradu kursują 2 połączenia, jedno dzienne i jedno nocne.

W pociągu możliwa jest rezerwacja miejscówek. Dostępne są wagony pierwszej i drugiej klasy. Kolejami podróżuje bardzo dużo osób i może się zdarzyć, że zabraknie miejsc siedzących. W zależności od wagonu warunki podróży drugą klasą nie odpowiadają polskim realiom. W starszych po-austriackich wagonach fotele często są obdrapane i podarte, szyby brudne i podrapane, a na korytarzu panuje bałagan, zaś w nowszych wagonach na korytarzach jest czysto, a szyby i fotele są zadbane.

Pociągi nocne ciągną także wagony sypialne i kuszetki, zaś pociągi w sezonie ciągną wagony do przewozu samochodów. Koszt podróży pociągiem nie jest bardzo wysoki – podróż w jedną stronę kosztuje 24 euro.

Dużą niedogodnością jest fakt, że biletów do Czarnogóry nie można zakupić w Polsce. Zakup ich dostępny jest dopiero w Serbii, a opłata winna być w dinarach (RSD; 1 zł = ok. 30 RSD, stan na 2014). Strony internetowe PKP nie znajdują tego połączenia, a na dworcach kasjerki nie są w stanie udzielić niemal żadnej informacji na ten temat.

Samochodem

Ten górzysty kraj ma coraz lepsze drogi. Nie są one szerokie i raczej nie ma co marzyć o autostradach. Wijące się w górach serpentyny czasem otrzymują dodatkowy, trzeci pas ruchu dla ciężarówek. Odległości do pokonania na terytorium Czarnogóry są pozornie niewielkie, gdyż zawsze dochodzi jeszcze czynnik wspinania się lub zjeżdżania, co wymaga dużej koncentracji i wpływa na zmęczenie kierowcy.

Ograniczenia prędkości:

• 50 km/h w obszarze zabudowanym
• 80 km/h w obszarze niezabudowanym

Przy wjeździe należy uiścić jednoroczną opłatę ekologiczną w wysokości 10 EUR dla samochodów osobowych.

Ceny paliw są stałe i wynoszą średnio tyle, co w Polsce (1 litr diesla po 1,23 EUR).

Statkiem

Do Czarnogóry kursują regularne połączenia z Bari i Ankony we Włoszech do Baru. Statki kursują prawie codziennie przez cały rok, a w sezonie letnim nawet kilka razy dziennie.

Podział administracyjny

Podział administracyjny Czarnogóry

Czarnogóra dzieli się na 21 gmin (czarn. општина/opština). W ramach gminy stołecznej Podgorica wydzielono dodatkowo dwie gminy miejskie (градска општина/gradska opština).

Miasta

Według danych oficjalnych pochodzących z 2011 roku Czarnogóra posiadała ponad 20 miast o ludności przekraczającej 2 tys. mieszkańców. Stolica kraju Podgorica jako jedyne miasto liczyło ponad 100 tys. mieszkańców; 1 miasto z ludnością 50÷100 tys., 8 miast z ludnością 10÷25 tys. oraz reszta miast poniżej 10 tys. mieszkańców.

• Podgorica
• Budva
• Kotor
• Bar
• Cetynia (Cetinje)

Ciekawe miejsca

• Stari Bar
• wyspa Św. Stefan – przerobiona na luksusowy hotel, da się na nią wejść za opłatą ok. 10 euro (chyba że wykupimy nocleg)
• starówka Budwy
• Perast
• Herceg-Novi
• monastyr Moraca
• monastyr Ostrog
• Park Narodowy Lovcen
• kanion Tary
• dolina Moraca
• Ulcinj
• góry Prokletije
• Jezioro Pivsko

Obiekty z listy światowego dziedzictwa UNESCO

• Kotor – region przyrodniczy i kulturowo-historyczny
• Park Narodowy Durmitor

Transport

Wzdłuż wybrzeża od Herceg-Novi do Baru często i punktualnie jeżdżą autobusy. Dalej na południe jest bardzo mało połączeń. Często autobus kończy bieg w Barze, mimo że według rozkładu powinien jechać do Ulcinja. W głąb kraju autobusem dojechać można z Budwy i Baru. Płaci się za korzystanie z dworca autobusowego. Ceny biletów autobusowych, jak i taksówek są niskie. Bilet z Baru do Herceg-Novi wynosi 7 EUR, a podróż trwa około 3 godzin.

Wyjazd

Czarnogóra może służyć jako punkt wypadowy do Albanii – okolice krasowego Jeziora Szkoderskiego.

Droga wybrzeżem na północ wiedzie do Dubrownika, skąd można kierować się na chorwackie wyspy lub do Bośni i Hercegowiny.

Są też opcje popłynięcia promem do Włoch, albo wyjazdu w kierunku na Serbię.

Język

Status języka urzędowego kraju ma czarnogórski standard języka serbsko-chorwackiego, lecz duża część mieszkańców za swój język ojczysty uznaje odmianę serbską. Oba standardy są wzajemnie zrozumiałe. Młodsze pokolenie mieszkańców kraju posługuje się angielskim w stopniu komunikatywnym, zaś starsze jeśli już zna jakiś język, to jest to niemiecki.

Zakupy

W górach można nabyć wytwory domowej produkcji:

• sir – ser najczęściej kozi
• kajmak – coś pomiędzy śmietaną a serem – doskonałe.
• pršut – szynka wędzona lub suszona na słońcu i wietrze
• wino
• rakija – samogon w kilku odmianach:
  • loza – z winogron
  • šljivovica – ze śliwek

• Czerwone wino Vranac wiele odmian – szczególnie polecane Pro Corde
• Białe wino Krstac

Gastronomia

Restauracje w cenach zbliżonych cenowo i standardem do Polski. Doskonałe potrawy z jagnięciny oraz przysmaki z rusztu.

Noclegi

Nocleg na wybrzeżu można znaleźć bez problemu. Na dworcach autobusowych i kolejowych stoją ludzie i oferują pokoje. Poza tym w każdym większym mieście jest jakiś hotel. Wiele prywatnych kwater można znaleźć i zarezerwować przez internet. Na wybrzeżu również dość dobrze rozwinięta jest sieć pól namiotowych. Bez problemu można znaleźć kemping w większości nadmorskich miejscowości. Kempingi przeważnie o niezbyt wysokim standardzie, toteż noclegi na dziko są opłacalną opcją. Obozowanie na dziko nie jest zabronione.

Standardem na kempingach jest brak ciepłej wody. Warto przy biwakowaniu zapewnić sobie prysznic turystyczny, lub przystosować się do zimnej wody.

Bez problemu można legalnie spać w Parku Narodowym Lovcen, po uiszczeniu opłaty 2 Euro od osoby.

Bezpieczeństwo

Czarnogóra jest zupełnie bezpieczna. W nadmorskich kurortach należałoby zachować typowe środki ostrożności, gdyż takie miejsca są naturalnie podatne na działanie kieszonkowców i innych drobnych przestępców.

Zdrowie

O leczeniu obywateli polskich w Czarnogórze mówi polsko-jugosłowiańska umowa o ubezpieczeniu społecznym z 1958 roku. Turystom zagranicznym w nagłych przypadkach udziela się bezpłatnej pomocy medycznej. Alarmowy numer pogotowia ratunkowego to 124. Poziom pomocy medycznej jest niski, ale apteki są dobrze zaopatrzone. Mimo to zaleca się wziąć z Polski podstawowe lekarstwa. Opłata za prywatną wizytę wynosi aż ok. 50 euro.

Kontakt

Telefon

Numer kierunkowy to +382.

W ofercie są bardzo tanie zestawy startowe u lokalnych telefonii komórkowych.

Internet

Czarnogórskie strony internetowe mogą znajdować się w domenie .me, ale powszechne jest korzystanie również z .cg i.yu.

Nietrudno znaleźć kawiarenkę internetową, albo poprosić o kod dostępu do lokalnej bezprzewodowej sieci WiFi w hostelu.

Poczta

Okienka pocztowe oznakowane na żółto, widoczne są dość często. Ceny przesyłek na europejskim poziomie.

Informacje turystyczne

• Montenegro Travel and Tourism GUIDE
• Sveti Stefan
• Montenegro Travel
• Podróż do Czarnogóry
• Zakwaterowanie turystyczne w Czarnogórze
• Praktyczne porady turystyczne o Czarnogórze

Przedstawicielstwa dyplomatyczne

Ambasada RP w Podgoricy

ul. Kozaračka 79

81 000 Podgorica

Czarnogóra

Nr telefonu: +382 20 608 320

Nr faksu: +382 20 658 581

Strona www: https://podgorica.msz.gov.pl/pl/

E-mail: podgorica.amb.sekretariat@msz.gov.pl

Ambasada Czarnogóry w Warszawie

Al. Ujazdowskie 41

00-540 Warszawa

Telefon: +48 22 319 56 70

Fax: +48 22 319 56 74

E-mail: poland@mfa.gov.me

---