Żukowo

Żukowo (kaszb. Żukòwò) to miasto o 800-letniej tradycji, położone na Kaszubach, nad rzeką Radunią w powiecie kartuskim. Miejscowość wchodzi w skład Metropolitalnego Związku Komunikacyjnego Zatoki Gdańskiej, oddalona jest o ok. 15 km od Portu Lotniczego w Gdańsku, 27 km od Gdyni i 12 km od Kartuz. Prawa miejskie zostały nadane miejscowości w roku 1989.

Charakterystyka

Historia Żukowa nierozerwalnie związana jest z żeńskim zakonem norbertanek, sprowadzonych ok. 1212 przez Mściwoja I gdańskiego i jego żonę Zwinisławę, ze Strzelna na Kujawach. Klasztor był kilkukrotnie najeżdżany i niszczony, przetrwał jednak aż do 1834 roku, kiedy to władze pruskie zadecydowały o kasacie zakonu. Żukowo jest kolebką haftu kaszubskiego. Zakonnice, prowadząc szkołę żeńską od XIII w, uczyły swoje podopieczne haftowania szat liturgicznych. Sztuka ta dotarła do domów kaszubskich, została adaptowana do celów świeckich, a następnie stała się istotnym elementem kaszubskiej tradycji.

Dojazd

Żukowo znajduje się w obrębie Metropolitalnego Związku Komunikacyjnego Zatoki Gdańskiej. Połączenie na trasie Żukowo – Gdańsk obsługuje linia 126, natomiast Żukowo – Gdynia linia Z. Do Gdańska można dojechać również autobusem PKS – linia 450. Ponadto przez Żukowo wyznaczone są trasy prywatnego przewoźnika – Gryf. Bezpośrednie połączenie z Gdynią za pomocą kolei zapewniają Przewozy Regionalne ze stacji Żukowo Wschodnie.

Zobacz też

Kościół Wniebowzięcia NMP wraz z zespołem poklasztornym – początkowo Kościół służył celom liturgicznym wyłącznie zakonu. Od roku 1836, czyli dwa lata po oficjalnej decyzji o kasacie zakonu, przekazany został miejscowej ludności. Kościół jest świątynią orientowaną, o gotyckiej architekturze. Najstarszym zabytkiem jest gotycka rzeźba ukrzyżowanego Chrystusa z 1360 roku. Największą wartość ma natomiast tryptyk antwerpski – późnogotycki ołtarz pasyjny z początku XVI wieku. Odznacza się wysokim bogactwem rzeźbionych figurek, przedstawiających najważniejsze sceny życia Chrystusa. Na uwagę zasługuje również późnorenesansowy ołtarz główny, datowany na pierwszą połowę XVII wieku, głównie ze względu na obraz Wniebowzięcia NMP autorstwa Hermana Hana. Warto wspomnieć również o zegarze kolebnikowym, który w roku 1999 został odnaleziony na chórze zakonnic. Zupełnie zapomniany zegar okazał się być unikatem na skalę światową, o niebagatelnej wartości. Poddany renowacji zegar powrócił do Żukowa z okazji obchodów 800-lecia miejscowości a obecnie stanowi część eksponatów w Muzeum Zegarów Wieżowych w Gdańsku.

Muzeum Parafialne – klasztor norbertanek od początku działalności w XIII wieku, zajmował się oświatą, początkowo prowadzono nowicjat dziewcząt, następnie również szkoły świeckie żeńskie i męskie. Zasługi klasztoru dla edukacji, zwłaszcza kobiet na Kaszubach są nieocenione. Jedną z ważniejszych umiejętności, jakich siostry zakonne nauczały swoje podopieczne, była sztuka haftu, którym ozdabiano szaty liturgiczne. Haft kaszubski powstał właśnie z fuzji stylu świeckiego i kościelnego. W muzeum parafialnym można obejrzeć unikatowe szaty liturgiczne, oraz współczesne prace hafciarek. Do eksponatów muzeum należą również zabytkowe naczynia liturgiczne. Niestety, wiele cennych eksponatów zostało skradzionych w 1989 roku.

Kościół Św. Jana Chrzciciela – dawny kościół parafialny, zbudowany ok. XIII wieku na wzniesieniu. Jest najstarszym zabytkiem sakralnym na terenie Żukowa, w którym chrzczono pierwszych pogan. Do roku 1834, czyli do kasaty zakonu, służył miejscowym mieszkańcom jako podstawowa świątynia, następnie stał się kościołem pomocniczym. Kościół został zburzony w 1433 roku podczas najazdu Husytów, a następnie przez kolejne 200 lat stał zniszczony do momentu odbudowania zabudowań przez zakon norbertanek. Kolejne dotkliwe zniszczenia poniósł w okresie II Wojny Światowej, które zaczęto odbudowywać w 1979 roku. Wtedy też świątynia zaczęła ponownie funkcjonować. Wnętrze kościoła utrzymane jest w barokowej stylistyce, w niezwykłej dla tego stylu, czarno-białej kolorystyce. Wart zobaczenia jest zarówno barokowy ołtarz główny z cennymi obrazami, dwa późnobarokowe boczne ołtarze, jak i ambona z przełomu XVIII i XIX wieku. Świątynia otoczona jest pozostałościami cmentarza parafialnego.

Kaplica Św. Jana Nepomucena – znajdująca się na obecnym wzgórzu cmentarnym kaplica została zbudowana w połowie XVIII wieku, prawdopodobnie na fundamentach kaplicy upamiętniającej męczeńską śmierć sióstr norbertanek, chroniących zakon przed najazdem Prusów w 1224 roku. Kaplica ma wyjątkowo prostą konstrukcję i skromne wyposażenie. Jedyną ozdobą elewacji jest figura patrona, św. Jana Nepomucena, utrzymana w rokokowym stylu. Na wyposażenie kaplicy składają się natomiast barokowy ołtarz i konfesjonał, oraz dwie rzeźby z XIX wieku, przedstawiające św. Augustyna, oraz Madonnę z Dzieciątkiem.

Most kolejowy – zbudowany w latach 1929-1930 nad dopływem rzeki Raduni – Słupiną. Most powstał na trasie magistrali węglowej Śląsk-Porty, będącej najważniejszą inwestycją kolejową okresu międzywojennego. Pomimo iż jego przeznaczeniem była trasa dwutorowa, przechodzi przez niego wyłącznie jeden tor. Składa się z 3 kratowych przęseł żelaznych, o długości 30 m, opartych o dwóch filarach o wysokości 17,5 i 18,9 m. Jedno z przęseł mostu zostało uszkodzone podczas II Wojny Światowej, jednak zostało sprawnie naprawione, dzięki czemu obiekt wciąż służy użytkowaniu.

Szlaki turystyczne

Przez gminę Żukowo przechodzą następujące szlaki turystyczne:

• Szlak Kartuski
• Szlak Wzgórz Szymbarskich
• Szlak Źródła Marii
• Szlak im. Daniela Chodowieckiego
• Błękitny Szlak Rowerowy
• Szlak Zabytków Hydrotechniki
• Nordic Walking
• Pomorska Droga Świętego Jakuba - odcinek Kaszubski Drogi św. Jakuba

Kultura

Na terenie Żukowa działa Ośrodek Kultury i Sportu, który jest organizatorem cyklicznych imprez, np. Żukowskie Lato Muzyczne, Koncertu Wielkopostne, Obchody 3 maja, Gminna Nagroda Artystyczna „Sucovia”. Na terenie Żukowa prężnie działają także grupy artystyczne:

• Regionalny Zespół Pieśni i Tańca „Bazuny”
• Stowarzyszenie Zespołu Tanecznego „Perełki”
• „Rapsodia” – zespół taneczny
• „Mùlczi”
• „Spiéwné kwiôtczi”
• „Czarodzieje z Kaszub”
• Chór Gospel
• Zespół Instrumentalno-Wokalny „Stolem”
• Gminna Orkiestra Dęta GOK Żukowo
• Chór „Harmonia”
• Chór „Strzelenka”
• Chór „Chòranka”
• Żeńska grupa wokalna „Kaszubki”
• Grupa teatralna „Czeremuchy”

Gastronomia

• Restauracja Gryf, ul. Gdańska 39, tel. (58) 681 87 50
• Karczma Sidło, ul. Gdańska 70, tel. (58) 681 84 28, 502 758 218, 668 525 541
• Restauracja Speedy Gonzalez, ul. Gdańska 39a (Stacja Paliw PKN ORLEN), tel. (58) 681 85 81
• Restauracja Schabowy raz!, Babi Dół 28, tel. 781 856 791
• Karczma „Uroczysko”, Małkowo 45a, tel. 510 054 127
• Bar „Bistro”, ul. Gdańska 38, tel. (58) 681 84 61 do 63
• Pizzeria Pastelowa, ul. Gdyńska 24b, tel. (58) 681 84 53, 783 134 048
• Restauracja Podkowa, ul. Książąt Pomorskich 2e, tel (58) 685 87 26, 503 138 720
• Bar Aisha, ul. Armii Krajowej 1a, tel (58) 681 45 18, (58) 351 22 84
• Kebab w Podkowie, ul. Gdańska 48, tel (58) 688 08 08, 512 439 963
• Club Alcatraz, ul. Kościerska 11, tel. 604 229 927

Informacje turystyczne

Punkt Informacji Turystycznej zlokalizowany jest przy Kościele pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, ul. 3 maja 4. Punkt działa w sezonie codziennie w godzinach 10-18. W punkcie można uzyskać informacje o atrakcjach turystycznych Żukowa i okolic, nabyć materiały promocyjne, jak również pamiątki, w tym rękodzieło okolicznych artystów.