Bolesławiec

	Bolesławiec;
	Herb
	Mapa
	Informacje
Państwo	Polska
Region	Województwo dolnośląskie
Ludność	37 559
Kod pocztowy	59-700
	Strona internetowa

Bolesławiec

Bolesławiec (niem. Bunzlau) – gmina miejska w województwie dolnośląskim, w powiecie bolesławieckim, nad rzeką Bóbr, na południowym krańcu Borów Dolnośląskich. Współcześnie miasto słynie głównie z oryginalnej ręcznie wyrabianej ceramiki. Na terenie miasta znajduje się kilka fabryk ceramiki. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa jeleniogórskiego. Według danych z 1 stycznia 2008 w Bolesławcu mieszka 40 674 ludzi (1993 r. – 45 000). Średni dochód na jednego mieszkańca wynosi 1465,22 zł.

Historia

Historia miasta na tle przemian politycznych

Historia miasta związana jest ściśle z historią Śląska przyłączonego do Polski w roku 990 przez Mieszka l. W północno-zachodniej części Śląska, od wieków zamieszkanego przez słowiańskie plemiona Bobrzan, powstało miasto Bolesławiec. Nazwa miasta łączy się z imieniem Bolesław, które to imię nosili pierwsi Piastowie, w tym książę Bolesław Wysoki, wnuk Bolesława Krzywoustego, który w 1202 roku założył w Bolesławcu kasztelanię, a Bolesław Rogatka książę legnicki w 1251 lokował miasto.

Miasto od początków istnienia miało charakter miasta tranzytowego, leżącego na szlaku handlowym do Niemiec, Czech i na północ Polski. Zaznaczone to jest na pochodzącej z 1353 r. pieczęci miasta, w której nad herbem miasta są trzy tzw. wipręgi oznaczające trzy rozwidlenia dróg. Miało ono również charakter obronny. W 1316 r. otoczono je pasmem murów obronnych, a po wojnach husyckich w latach 1479-1480 zbudowano drugie pasmo wzmocnione licznymi basztami. Miasto przechodziło dramatyczne dzieje związane z licznymi najazdami i wojnami, które niejednokrotnie prowadziły do jego zniszczenia. W 1427–1429 Bolesławiec padł ofiarą najazdów husyckich, w wyniku których nastąpiły ogromne zniszczenia i dewastacje miasta. Największe zniszczenia i straty poniosło miasto w okresie wojny trzydziestoletniej w latach 1618-1648. Liczne przemarsze wojsk walczących stron, kontrybucje nakładane na miasto oraz pobyt wojsk szwedzkich w 1642 r. dopełniły całkowitego zniszczenia miasta. Wojny śląskie zakończone przejściem Bolesławca w 1740 r. pod panowanie Prus zakończyły okres wojen i stworzyły możliwości rozwoju miasta.

Ten w miarę stabilny okres przerwany został ponownie wojnami napoleońskimi w kampanii 1807–1814. Przez miasto przeszła armia napoleońska w 1812 r. i 1813 r. w drodze powrotnej spod Moskwy. Tutaj w 1813 r. umarł naczelny wódz armii rosyjskiej feldmarszałek Michaił Kutuzow. Pierwsza wojna światowa 1914–1918 ominęła miasto, natomiast zniszczeń dokonała ofensywa zimowa 1945 r., w efekcie której około 60% zabudowy starego miasta legło w gruzach.

Historia gospodarczo-rzemieślnicza

W średniowieczu w gospodarczym rozwoju miasta czynnikiem miastotwórczym był handel, produkcja piwa, z którego miasto słynęło już w XIV w., oraz rozwój rzemiosła, a szczególnie garncarstwa, farbiarstwa, płóciennictwa, młynarstwa. W Bolesławcu we wczesnym średniowieczu wydobywano również złoto.

Już w roku 1298 w mieście utworzono graniczną stację celną. W 1327 r. Bolesławiec otrzymał przywilej targów solnych, w 1356 przywilej uruchomienia winiarni, kramów kupieckich, a w 1388 przywilej uruchomienia masarni. Zygmunt Luksemburczyk w 1422 nadał miastu przywilej warzenia piwa. Rozwój garncarstwa w mieście w XV w. potwierdza istnienie w 1473 r. wielu zakładów garncarskich i powstanie cechu garncarzy.

W 1531 r. w Bolesławcu powstaje sieć kanalizacyjna i wodociągowa – jedna z pierwszych w Europie. W 1549 r. miasto liczyło 3 450 mieszkańców i było jednym z większych miast śląskich. Rozwój miasta, zahamowany przez wojnę trzydziestoletnią, rozpoczął się ponownie w końcu XVII i XVIII w. Szczególnie w dziedzinie ceramiki i garncarstwa, z którego Bolesławiec zasłynął na całe Niemcy i Śląsk. Szczególnym osiągnięciem bolesławieckich garncarzy był wyrób w 1753 r. przez mistrza Johanna Gottlieba Joppe wielkiego garnca o wysokości 2,5 m i obwodzie 3,24 m, który stał się atrakcją dla odwiedzających miasto. W XIX w. duże zasługi dla rozwoju ceramiki położył prof. Dawid Bach, malarz i wykładowca Akademii Warszawskiej. W 1897 r. w Bolesławcu powstała również Szkoła Ceramiczna. Oprócz ceramiki użytkowej od 1809 r. w zakładzie Gotharda rozpoczęto produkcję rur ceramicznych.

W 1851 r. Bolesławiec otrzymał połączenie kolejowe z Wrocławiem i Dreznem. W tym celu zbudowano słynny wiadukt na Bobrze. W 1930 r. rozwinęły się nowe dziedziny produkcji gospodarczej, w tym przemysł miedziowy. Oddano do użytku hutę miedzi (dzisiejszy Wizów) opartą o złoża kopalni „Konrad”. Po 1945 r. miasto rozwinęło inne dziedziny przemysłu, podwoiła się liczba jego mieszkańców, a rozwój urbanistyczny, rekonstrukcja Starówki i rozbudowanie nowych dzielnic stworzyły z Bolesławca jedno z ładniejszych miast Dolnego Śląska.

Dojazd i komunikacja miejska

Do Bolesławca można się dostać drogą krajową numer E40 łączącą Zgorzelec z autostradą A4 w kierunku Chojnic. Przez Bolesławiec przebiegają również:

droga numer 297 w kierunku Lwówka Śląskiego lub Szprotawy (dojazd do drogi numer 12),
droga numer 350 w kierunku Lipna (droga dojazdowa do Zamku Kliczków),
droga numer 363 w kierunku Złotoryi.

Mapa Bolesławca

Mapa google

Komunikacja publiczna

Do Bolesławca dotrzeć można pociągami PKP (trasa: Görlitz – Wrocław) oraz komunikacją autobusową PKS.

PKP Bolesławiec

Komunikacja miejska

Komunikację miejską (MZK Bolesławiec) obsługuje Miejski Zakład Komunikacji Sp. z o.o., który obsługuje łącznie 20 linii.

Warto zobaczyć

Miasto posiada bardzo dobrze zachowaną średniowieczną siatkę ulic. W środku głównego placu miasta – rynku, stoi barokowy ratusz. Rynek ma kształt czworoboku – prostokąta. Z jego krótszych boków odchodzą po dwie ulice, a z dłuższych po jednej. Wzdłuż pierzei rynkowych i ulic staromiejskich ciągnie się zabudowa kamieniczna. Miasto okalał ciąg murów obronnych poprzecinanych bramami miejskimi, których było trzy. Pierwsza u wylotu ulicy Sierpnia 80 i nazywała się „Brama Górna”, druga na początku ulicy Kutuzowa, nazwano ją „Mikołajską”. Trzecia brama stała u wylotu ulicy Bolesława Prusa i nazwano ją „Bramą Dolną”. Oto przedstawionych jest kilka zabytków tego unikatowego zespołu staromiejskiego:

Ratusz Miejski – obecny kształt budowli uzyskany został po wielu przebudowach w 1776 r. Wiele lat wcześniej, w 1522 r., Wendel Roskopf odbudował go ze zniszczeń. Obecnie ratusz spełnia funkcję urzędu miasta. Budowla posiada wieżę, a jej najpiękniejszą częścią jest Pałac Ślubów.

Kamienice wokół Rynku Starego Miasta – wybudowane są we wszystkich znanych nam stylach, od baroku, aż do klasycyzmu. Cały zespół starej zabudowy kamienniczej starego miasta nie opiera się tylko na rynku, ponieważ w ulicach wokół placu, także znajduje się stara zabudowa. Kamienice rynkowe można porównać pięknością do tych we Wrocławiu i Świdnicy. Z dziesiątek przepięknych kamieniczek szczególnym pięknem wybijają się:

Rynek nr 29, kawiarnia „Pod Złotym Aniołem” – renesansową elewację zdobi rokokowa płaskorzeźba przedstawiająca anioła, z wykutą datą 1776.

Rynek nr 28 – obecnie księgarnia „Agora” – barokowa kamienica, w której urodził się znany badacz i podróżnik K.F. Appun.

Kamienica przy ul. Mickiewicza 1 – u zbiegu z ulicą Sierpnia 80 – przepiękna, jedna z wielu kamienic przyrynkowych, jest wspaniałym przykładem secesji. Elewacja jest wykonana z płytek ceramicznych i posiada wiele roślinnych ornamentów.

Zabytkowe mury obronne – średniowieczne mury obronne zachowały się w licznych fragmentach (są bardzo dobrze odrestaurowane). Rozebrano je w okresie wojen napoleońskich. Wzdłuż nich ciągnie się pas Plant i trasa spacerowa. Zachowała się jedna baszta, w której urzęduje Bolesławieckie Towarzystwo Fotograficzne.

Wiadukt kolejowy – wybudowany nad rzeką Bóbr w połowie XIX w. Odnowiony kilka lat temu.

Fabryki Ceramiki – ulica Kościuszki.

Pomik Kutuzowa – w Bolesławcu stoi obecnie żeliwny monument autorstwa najsłynniejszych XIX-wiecznych artystów: Jana Gotfryda Schädowa (wykonał lwy), Karola Fryderyka Schinkla (sporządził projekt monumentu). Pierwszy był nadwornym rzeźbiarzem Fryderyka Wilhelma III, autorem szeregu budowli i projektów w całych Prusach, w tym m.in. kwadrygi na Bramie Brandenburskiej w Berlinie.

Bazylika WNMP – bazylika mniejsza ulokowana przy ulicy Kościelnej, niedaleko Rynku. Jest to budowla kamienna, wybudowana w stylu gotyckim. Ołtarz główny jest natomiast w stylu barokowym. Kościół jest bazyliką od 7 października 2012 roku.

Warto spróbować – jak spędzić czas poza zwiedzaniem

Ośrodek wodno-wypoczynkowy Mosir oferuje wiele możliwości spędzania wolnego czasu (baseny sauny siłownie).

Kluby muzyczne:

Restauracje:

Elric, ul. Zgorzelecka 25a tel. +48 75 732 61
Prnjavor Hotel, restauracja, ul. II Armii Wojska Polskiego 21 tel. +48 75 732 40 96
Słoneczna, ul. II Armii Wojska Polskiego 29 tel. +48 75 734 84 07
Starówka, Rynek 36
Sawanah, ratusz

Pod złotym aniołem, ul. Rynek 29 tel. +48 75 732 60 73

Rozrywka, imprezy

Od 1994 roku w Bolesławcu organizuje się Święto Ceramiki – jest to pięciodniowy festyn, odbywający się w przedostatni weekend sierpnia. Impreza ta ma na celu promowanie bolesławieckiej ceramiki, gości też zawsze muzyków.

Od 1990 roku organizowany jest Blues nad Bobrem – międzynarodowa impreza bluesowa, połączona z warsztatami bluesowymi.

Miasto świętuje też Dni Miasta – co roku w maju.

Tradycją jest też Dzień Kultury Bałkańskiej, odbywający się na początku lata. W ten dzień do Bolesławca zjeżdżają się bałkańskie zespoły, by podzielić się z Polakami swa kulturą i tradycjami – urządzany jest pokaz taneczny, są tańce, pieczenie świni.

Nocleg

Centrum Konferencyjno-Wypoczynkowe Zamek Kliczków – 12 kilometrów od Bolesławca Współrzędne GPS: N51°20′10.84″ E15°26′01.25″
Hotel Piast
Hotel Protea
Motel Prnjavor
Hotel Shanghai
Pokoje Gościnne MOSiR
Gospoda Kruszyna Pokoje Gościnne- 1 km w kierunku Legnica
AGRO-RELAX – 1 km w kierunku Legnica

Porady

Komunikacja

Dworzec PKP jest bardzo blisko dworca PKS, ok. 10 min marszu. Droga jest oznaczona.

Opieka Medyczna

W mieście jest szpital przy ulicy Jeleniogórskiej i Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych przy Alei Tysiąclecia.

Poczta

Budynek poczty głównej znajduje się przy ulicy Kaszubskiej zaraz obok dworca PKP.

Kafejki internetowe

Największa kafejka internetowa znajduje się przy ulicy Władysława Łokietka.

Pieniądze

Bankomaty

Bank Gospodarki Żywnościowej

ul. Sierpnia ’80 nr 18, 24h

Bank PEKAO S.A.

ul. F. Chopina 7, 24h

Bank Zachodni WBK

ul. A. Asnyka 4 – Sklep Obuwniczy Contessa, 24h

ul. Bankowa 12, 24h

ul. B. Chrobrego 15 – Zakłady Polfa, 24h

ul. Sądowa 6, 24h

Inteligo

ul. 10 Marca 10, 8.00-21.00

ul. Mickiewicza 6a, 24h

Plac J. Piłsudskiego 1, 24h

ul. Sierpnia 80 nr 16, 24h

Kredyt Bank

ul. A. Asnyka 18, 24h

ul. A. Asnyka 4, 24h

Lukas Bank

ul. Bankowa 12, 24h

ul. Chrobrego 15, 24h

ul. Sądowa 6, 24h

PKO BP

ul. 10 Marca 1 – Hipermarket Carrefour, 24h

ul. A. Mickiewicza 6a, 24h

Plac J. Piłsudskiego 1, 24h

Sierpnia 80 nr 16

Źródła

M. Olczak, J. Moniatowicz: Bolesławiec, Jelenia Góra – Bolesławiec 2000
T. Bugaj, K. Matwijowski: Bolesławiec. Zarys monografii miasta, Wrocław – Bolesławiec 2001
Made im Bolesławiec – Użyteczność i sztuka w kamionce zaklęte, Katowice 2004
A. Bober, T. Wolanin: Muzeum Ceramiki w Bolesławcu, Bolesławiec – Jelenia Góra 2001

Linki zewnętrzne

Na niniejszej stronie wykorzystano treści ze strony: Bolesławiec opublikowanej w portalu Wikitravel; autorzy: w historii edycji; prawa autorskie: na licencji CC-BY-SA 1.0