Województwo łódzkie

Województwo łódzkie
Lokalizacja

Herb

Flaga

Główne informacje
Stolica	Łódź

Województwo łódzkie – jedno z 16 województw położone w środkowej Polsce.

Charakterystyka

Stolicą województwa łódzkiego jest Łódź – trzecie co do wielkości miasto w Polsce z liczbą mieszkańców na poziomie 800 tyś.osób .

Geografia

Województwo łódzkie znajduje się na pograniczu dwóch dużych jednostek geomorfologicznych: Niżu Środkowoeuropejskiego i Wyżyn Polskich. W północnej części województwa dominują więc rozległe i prawie płaskie równiny,doliny natomiast w południowej pagórki.

Klimat

Klimat województwa łódzkiego ma charakter wybitnie przejściowy. Przejściowość ta związana jest z przenikaniem się strefy kontynentalnej i oceanicznej, oraz wpływów morza bałtyckiego, gór i wyżyn na kształtowanie się klimatu. Dodatkowymi czynnikami kształtującymi klimat lokalnie są różnice w wysokościach względnych i bezwzględnych, ukształtowanie terenu, zawilgocenie podłoża. Klimat województwa cechuje wielka zmienność elementów meteorologicznych w czasie oraz małe zróżnicowanie w przestrzeni. Wyjątek stanowią tu opady atmosferyczne, których roczna suma opadów różni się od 500 mm w części północno-wschodniej do 650 mm w rejonie Garbu Łódzkiego. Wynika to z układu hipsometrycznego i sąsiedztwa miasta Łodzi, będącego dużym źródłem jąder kondensacyjnych pary wodnej. Charakter nizinny pozwala na swobodny przepływ mas powietrza. Przeważają wiatry zorientowane równoleżnikowo. Średnia prędkość wiatru w Łodzi wynosi 3,4 m/s (wg stanu na dzień 31 grudnia 2005 r.). Największe dawki promieniowania słonecznego docierają w czerwcu (ponad 19 MJ m-2d-1), a najmniej w grudniu (poniżej 2 MJ m-2d-1). Roczny bilans promieniowania słonecznego jest dodatni i wynosi od 3,6 MJ m-2d-1do 3,9 MJ m-2d-1. Najcieplejsza jest południowo-zachodnia część województwa, a najchłodniejsze są najwyższe obszary Wyżyny Łódzkiej. Średnie temperatury powietrza wynoszą od 7,6 do 8,0°C. W Łodzi, w okresie 1931–2005 najwyższą średnią roczną temperaturę zanotowano w 2000 r. (9,6°C), a najniższą w 1940 r. (5,4°C). Najbardziej zmienne pod względem termicznym są okresy zimowe: od –8,1°C do +2,2°C, przy czym długotrwałe i silne mrozy występują rzadko. W 2006 r. miesiącem najzimniejszym był styczeń, ze średnią temperaturą –7,3°C, natomiast najcieplejszym był lipiec z temperaturą 25°C. Związany z warunkami termicznymi okres wegetacji roślin (temp. powyżej 5 st.C) trwa na obszarze województwa 210 dni, jedynie w wyższych partiach Wyżyny Przedborskiej 205 dni (Krysiak 2002). Okres grzewczy w zależności od warunków pogodowych zaczyna się przeważnie na początku października i trwa do końca kwietnia. Na terenie aglomeracji łódzkiej występują zjawiska i cechy klimatu typowe dla obszarów uprzemysłowionych i zurbanizowanych, tj. miejska wyspa ciepła, krótkotrwałość pokrywy śnieżnej, zaburzenia cyrkulacji powietrza, mgły.

Historia

Gospodarka

Na terenie województwa łódzkiego znajduje się kilka ważnych ośrodków przemysłowych, o zasięgu ogólnopolskim a także międzynarodowym . Są to min. Zakład Produkcji Płytek Ceramicznych Opoczno , Paradyż , Tomaszów Mazowiecki , oraz Kopalnia Węgla Brunatnego i Elektrownia w Bełchatowie a także Koncern Farmaceutyczny POLFA Pabianice . Duży udział w gospodarce województwa łódzkiego odgrywa lokalna turystyka , agroturystyka oraz rolnictwo .

Dojazd

Samolotem

W Łodzi znajduje się miejskie lotnisko obsługiwane przez tzw. tanie linie lotnicze:

Port Lotniczy Łódź im. Władysława Reymonta (IATA: LCJ, ICAO: EPLL), tel. +48 42 688 84 14, info-kasa@airport.lodz.pl, rozkład lotów, autobusy: L, 55, 65

Połączenia: RyanAir : (DUB) Dublin, (EDI) Edinburgh od 8.11.2008 (SNN) Shannon od 03.11.2008, (NYO) Sztokholm (Skavsta), (LPL) Liverpool, (STN) Londyn (EMA) Nottingham East Midlands; Sun d’Or: (TLV) Tel Aviv; JetAir: (CPH) Kopenhaga via Bydgoszcz, (BZG) Bydgoszcz, (VIE) Wiedeń.

Lotniska alternatywne

Port Lotniczy Warszawa im. Fryderyka Chopina (IATA: WAW, ICAO: EPWA), tel. +48 22 650 42 20 (pr@polish-airports.com)

dużo połączeń, około 120 km od Łodzi, dobre połączenie kolejowe (około 1,5 godziny Warszawa Centralna -> Łódź Fabryczna), samochodem ok. 2,5 – 3 godzin, w zależności od pory dnia.

Port Lotniczy Katowice w Pyrzowicach (IATA: KTW), rozkład lotów, telefony, ok. 175 km od Łodzi, ok. 2,5 – 3 h samochodem.

Port Lotniczy Poznań-Ławica (IATA: POZ, ICAO: EPPO), informacja – tel. +48 61 849 23 43, ok. 210 km od Łodzi, ok. 3 h.

Połączenia : Barcelona Girona (GRO), Bristol (BRS), Copenhagen (CPH), Dublin Airport (DUB), Nottingham East Midlands (EMA), Edinburgh (EDI), Frankfurt (FRA), Glasgow (PIK), Kraków (KRK), Liverpool Airport (LPL), BAA London Gatwick (LGW), London Luton Airport (LTN), BAA London Stansted (STN), Malmo (MMX), Manchester (MAN), Munich (MUC), Oslo Torp (TRF), Paris (BVA), Rome (CIA), Stockholm Skavsta (NYO), Warsaw (WAW).

Port Lotniczy Wrocław Copernicus (IATA: WRO), przyloty, ok. 220 km od Łodzi (ok. 3,5 godz. autem).

Połączenia: Warszawa, Düsseldorf, Frankfurt nad Menem, Monachium – LOT / Lufthansa; Dortmund, Doncaster Sheffield, London Luton – Wizz Air; Kopenhaga – Cimber Air, SAS; Oslo – Norwegian; Düsseldorf Weeze, Shannon, Barcelona Girona, Bournemouth, Bristol, Dublin, Glasgow Prestwick, Liverpool, London Stansted, Nottingham East Midlands – RyanAir.

Port Lotniczy Bydgoszcz im. I. J. Paderewskiego (IATA: BZG, ICAO: EPBY), tel. +48 52 365-46-50, ok. 230 km od Łodzi, ok. 3,5 godz samochodem.

(Dane na dzień 2008.10.10, aktualne rozkłady online)

Koleją

Samochodem

Przez województwo przebiegają autostrady A1 i A2, które krzyżują się w miejscowości Stryków.

Autobusem

Statkiem

Podział administracyjny

Województwo łódzkie graniczy z sześcioma województwami: wielkopolskim, kujawsko-pomorskim, mazowieckim, świętokrzyskim, śląskim i opolskim.

Na jego terenie znajdują się następujące powiaty:

Powiaty grodzkie

1 – Łódź
2 – Piotrków Trybunalski
3 – Skierniewice

Powiaty ziemskie

1 – powiat bełchatowski
2 – powiat brzeziński
3 – powiat kutnowski
4 – powiat łaski
5 – powiat łęczycki
6 – powiat łowicki
7 – powiat łódzki wschodni
8 – powiat opoczyński
9 – powiat pabianicki
10 – powiat pajęczański
11 – powiat piotrkowski
12 – powiat poddębicki
13 – powiat radomszczański
14 – powiat rawski
15 – powiat sieradzki
16 – powiat skierniewicki
17 – powiat tomaszowski
18 – powiat wieluński
19 – powiat wieruszowski
20 – powiat zduńskowolski
21 – powiat zgierski

Miasta

Łódź – miasto, które prawa miejskie otrzymało w 1423 r. i które było niewielkim rolniczym miasteczkiem, a którego przemysłowy rozwój zapoczątkowany w 1820 r. był największy w II połowie XIX w., uwieczniony został w Ziemi Obiecanej Władysława Reymonta w 1898 r., powieści zekranizowanej w 1974 r. przez Andrzeja Wajdę. Szczyci się najdłuższą ulicą handlową w Polsce – Piotrkowską, dużymi fabrykami, licznymi pałacami bądź willami fabrykantów w stylach neoromanizmu, neobaroku, neorenesansu i kilkunastoma budynkami secesyjnymi. Do I wojny światowej to liczące ponad pół miliona mieszkańców miasto wielokulturowe, wielonarodowościowe (Polacy, zaś wśród właścicieli fabryk, przemysłowców – Niemcy, Żydzi, Rosjanie, oraz mniej liczni przedstawiciele innych narodowości jak Czesi, Austriacy, Amerykanie, Anglicy i inni).
Bełchatów
Błaszki
Drzewica (województwo łódzkie) – miasto nad rzeką Drzewicą, z zamkiem, choć zrujnowanym od ponad 200 lat, ale imponującym założeniem i okazałością. Wokół park z ciekawymi drzewami. Stary cmentarz katolicki oraz żydowski.
Głowno
Konstantynów Łódzki
Kutno – miasto powiatowe na północy województwa. Ważny węzeł komunikacyjny oraz ośrodek przemysłu. Warto zobaczyć m.in. ratusz miejski, kościół św. Wawrzyńca, muzeum Bitwy nad Bzurą, pałac pocztowy, a także dworek modrzewiowy.
Łowicz – miasto powiatowe, 25 km w kier. płn – zach od Skierniewic, uzyskał prawa miejskie w 1298 r., przez wiele wieków był siedzibą prymasów. Warto zobaczyć m.in. gotycki kościół parafialny z XV w., klasztor pobernardyński z XV w., renesansowo – barokową kolegiatę z XVII w., renesansowo – barokową zabudowę starego rynku, ratusz z XIX w.
Piotrków Trybunalski
Pabianice
Poddębice miasto powiatowe nad Nerem, z renesansowym pałacem z 1610 r., otoczonym parkiem, z kościołem parafialnym pw. św. Katarzyny z 1610 r.
Radomsko – miasto na płd. skraju województwa. Prawa miejskie od 1266. Stolica meblarstwa. Warto zobaczyć ratusz miejski oraz liczne zabytkowe kościoły i chałupę tatarską w dzielnicy Stobiecko Miejskie.
Rawa Mazowiecka – miasto powiatowe, 28 km w kier. płd.-wsch. od Skierniewic, uzyskała prawa miejskie w 1374 r., w połowie XV w. była siedzibą jednego z księstw mazowieckich, włączonego w 1462 r. do Korony. Przez kilka kolejnych wieków pełniła rolę centrum politycznego i administracyjnego płd. Mazowsza. Warto zobaczyć m.in. ruiny zamku gotyckiego z XIV w. (baszta zamkowa), kościół i d. kolegium jezuickie w stylu barokowym (pocz. XVII w.), kościół barokowy z 1790 r.
Rzgów Słynny z największego w Europie centrum handlu odzieżą i tekstyliami, Centrum Handlowe Ptak.Pierwsze wzmianki o Rzgowie pochodzą z 1378 r. Lokowano tu wówczas wieś na prawie niemieckim. W 1476 r., uzyskał prawa miejskie, a stracił je w 1870 r., w zaborze rosyjskim. 1 stycznia 2006 r. znów je odzyskał. Wpisany do rejestru zabytków jedyny zabytkowy obiekt w rejestrze zabytków: kościół parafialny św. Stanisława późnorenesansowy, wzniesiony ok. 1630 r. murowany, jednonawowy z ośmioboczną wieżą, szczyty ozdobione attykami. Wyposażenie wnętrza barokowe.
Sieradz
Skierniewice – miasto na płn-wsch. skraju województwa. Prawa miejskie od 1457. Stolica nauk ogrodniczych (Instytut Ogrodnictwa). Warto zobaczyć m.in. neorenesansowy ratusz miejski, klasycystyczny kościół św. Jakuba, pałac arcybiskupów gnieźnieńskich z 1619 r., dworzec kolejowy w stylu mauretańskim czy też powstałą w połowie XIX w. parowozownię.
Stryków - wzmiankowany już w 1387 r., prawa miejskie uzyskał w 1394 r. z rąk Władysława Jagiełły. W średniowieczu przez Stryków przechodziła droga ze Zgierza do Łowicza łączącej Mazowsze z Wielkopolską i Śląskiem. Było to małe miasteczko o charakterze rzemieślniczo-rolniczym, próba stworzenia tu przemysłu włókienniczego w końcu XVIII i w XIX w. nie powiodła się. W okresie międzywojennym był miastem głównie robotniczym. Działały tu przędzalnia, fabryka tekstylna, cegielnia i fabryka papy. Po wojnie miasto utrzymywało charakter robotniczy, większego znaczenia nabrał handel żywnością. Koło Strykowa jest największy w Polsce węzeł autostradowy – skrzyżowanie autostrady A1 ( północ – południe) i autostrady A2 (wschód - zachód). Dlatego w ostatnich latach powstało tu wiele centrów logistycznych wielkich firm nawet międzynarodowych.
Szadek
Tomaszów Mazowiecki
Warta (miasto) - miasto i gmina miejska w powiecie sieradzkim, nad rzeką Wartą, w pobliżu rozciąga się zbiornik wodny Jeziorsko. W mieście funkcjonuje Muzeum Miasta i Rzeki Warty. W Warcie urodził się Stanisław Skarżyński – pilot, który samotnie 8 maja 1933 r. pokonał Atlantyk na polskim samolocie RWD-5bis (odbył lot w garniturze, a nie kombinezonie pilota), ustanawiając przy tym światowy rekord odległości lotu. W Warcie wzniesiono jego pomnik z popiersiem, a w muzeum znajduje się duża, stała ekspozycja poświęcona jego pamięci.
Wieluń
Wolbórz Miasto przy drodze ekspresowej nr 8, niegdyś siedziba kasztelanii, obecnie stolica gminy. Punkt zborny wojsk koronnych przed wymarszem pod Grunwald. Po utracie praw miejskich w 1870 roku Wolbórz odzyskał je 1 stycznia 2011 r. Zabytki: pałac biskupi z przypałacowym parkiem; kościół p.w. Św. Mikołaja, w którym Władysław Jagiełło modlił się w 1410 r. W okolicy znakomite tereny do uprawiania turystyki konnej.
Zduńska Wola
Złoczew nad Wartą. Wspomniany w kronikach od 1496 r. Przez wieki właścicielami był ród Ruszkowskich. Swój miejski byt Złoczew zawdzięcza Andrzejowi Ruszkowskiemu (1563-1619), miecznikowi kaliskiemu, który w 1600 r. sprowadził do Złoczewa oo. bernardynów, wznosząc im kościół zakonny wraz z klasztorem. Wyjednał przywilej lokacyjny od króla Zygmunta III Wazy wydany 14 grudnia 1605 r. w Krakowie. Do Złoczewa przeniósł swoją siedzibę, budując tam w latach 1614-1616 murowany dwór, przebudowany w XVIII i XIX w. na pałac. Miejscowość uzyskała miejskie rozplanowanie z rynkiem (100 x 60m), na którego środku wzniesiono w 1651 r. ratusz.

Warto obejrzeć pałac z oficynami i ogrodem oraz pozostałe zabytki sakralne i świeckie wpisane na listę zabytków:

kościół parafialny pw. św. Andrzeja, 1614-17, XVIII w. też fundacji Andrzeja Ruszkowskiego,
zespół klasztorny bernardynów, obecnie kamedułek, XVII-XIX w.: kościół pw. św. Krzyża, z klasztorem, kaplicą na cmentarzu kościelnym, ogrodzenie z bramą,
Zgierz

Wsie

Warto zobaczyć

Geometryczny środek Polski – znajduje się we wsi Piątek w powiecie łęczyckim (ok. 50 km od Łodzi, w kierunku północnym).
Zamek we wsi Oporów, jeden z najlepiej zachowanych zamków gotyckich w Polsce. Usytuowany jest na wyspie i otoczony fosą. Mieści się w nim Muzeum Wnętrz Stylowych, zgromadzono tu meble, dzieła sztuki, obrazy, naczynia, srebra, zbroje i broń palną. Muzeum jest czynne przez wszystkie dni tygodnia.
Głuchów (powiat skierniewicki) – wieś w powiecie skierniewickim, w gminie Głuchów. W Głuchowie znajduje się stacja zabytkowej Rogowskiej Kolei Wąskotorowej. Linia Łączy Głuchów z Rogowem oraz Rawą Mazowiecką i jeżdżą nią w sezonie pociągi turystyczne. We wsi stoi późnobarokowy kościół parafialny pw. św. Wacława wzniesiony w 1786 r. z dwuwieżową fasadą, neogotycką dzwonnicą z 1821 r. i neoklasycystyczną plebanią z 1824 r. Ok. 5 km na południe przepływa rzeka Rawka której koryto i dolina od źródeł do ujścia (długość ok. 97 km) podlega ochronie jako Rezerwat przyrody Rawka.

Rezerwaty przyrody

Transport

Głównym punktem transportu w województwie łódzkim jest kolej Łódzka Kolej Aglomeracyjna i Przewozy Regionalne , oraz transport lotniczy Łódzkie Lotnisko Lublinek , czy przewozy autobusowe lokalnych firm transportowych państwowych i prywatnych .

Język

Gwara łódzka

Warto spróbować

Gastronomia

Województwo łódzkie posiada obszerną bazę gastronomiczną , serwującą tradycyjną polską kuchnię , oraz dania lokalne odpowiednie dla danego regionu województwa , z zaznaczeniem działalności Kół Gospodyń Wiejskich .

Bezpieczeństwo

Kontakt

Portal turystyczny województwa łódzkiego realizowany przez Regionalną Organizację Turystyczną Województwa Łódzkiego
Województwo łódzkie w serwisie internetowym Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi

Gdzie dalej

Na niniejszej stronie wykorzystano treści ze strony: opublikowanej w portalu Wikitravel; autorzy: w historii edycji; prawa autorskie: na licencji CC-BY-SA 1.0