Leszno

Leszno
Herb
Mapa
Informacje
Państwo	Polska
Region	Województwo wielkopolskie
Powierzchnia	31,9 km²
Ludność	około 65 000
Nr kierunkowy	65
Kod pocztowy	64-100 à 64-106, 64-110
Strona internetowa

Leszno – miasto w zachodniej części Wielkopolski pomiędzy dwoma dużymi centrami gospodarczymi – Poznaniem i Wrocławiem. Jest siedzibą powiatu leszczyńskiego.

Dojazd

Dogodny dojazd samochodem do Leszna zapewniają, biegnąca z północy na południe, droga krajowa nr 5 łącząca Wybrzeże z Czechami oraz biegnąca z zachodu na wschód, droga krajowa nr 12 Głogów – Jarocin. Oba trakty przecinają się w Lesznie. W mieście krzyżują się także liczne drogi powiatowe łączące między sobą okoliczne miejscowości.

Dworzec kolejowy w Lesznie

Leszno to także ważny węzeł kolejowy posiadający regularne połączenia z Poznaniem, Wrocławiem, Szczecinem, Krakowem. Leszno nie posiada połączenia z Warszawą. Najdogodniej dotrzeć tam z przesiadką w Ostrowie Wielkopolskim, Wrocławiu lub Poznaniu. Dzięki temu bez żadnych problemów i bardzo krótkim czasie można dotrzeć tu zarówno ze stolicy Polski, jak i z większych miast Polski. Dokładniejsze informacje na temat połączeń można znaleźć w kolejowym rozkładzie jazdy [1].

Miasto posiada również lotnisko o nawierzchni trawiastej, które umożliwia obsługę samolotów sportowych. Właściciel, Centralna Szkoła Szybowcowa czyni starania o włączenie lotniska w Lesznie do ruchu międzynarodowego. Najbliższe porty lotnicze znajdują się w odległym o 70 km Poznaniu (Port Lotniczy „Ławica”) i w położonym w odległości 100 km Wrocławiu (Port Lotniczy Wrocław S.A.) skąd można do Leszna dotrzeć pociągiem lub samochodem.

Publiczny transport zbiorowy

W Lesznie działa rozwinięta sieć linii autobusowych, obsługiwanych przez zakład MZK Leszno. Szczegółowe informacje, numery linii, rozkład jazdy oraz trasy znajdują się na stronie internetowej [2]. Do wyboru mamy również wiele firm taksówkarskich operujących w mieście i okolicy.

Warto zobaczyć

W mieście zobaczyć możemy kilka interesujących zabytków. Poniższe informacje pochodzą ze strony internetowej organizacji turystycznej Leszno – Region – artykuł Leszczyńskie po królewsku [3].

Leszczyński Ratusz

• Rynek – większość zabudowy rynku stanowią kamienice wybudowane w latach 1870-1914. Sprzed pożaru w 1790 roku dotrwały w niezmienionym stanie nieliczne barokowe kamieniczki z charakterystycznymi szczytowymi fasadami. W pierzei północnej zwracają uwagę dwa sąsiadujące ze sobą budynki: pochodząca z przełomu XVII i XVIII wieku kamieniczka nr 15, której fasadę wieńczy obelisk z półksiężycem i dom, według tradycji, należący do Jana Jonstona (1603-1675) – wybitnego lekarza i uczonego. Niezmiennie od 1788 roku w kamieniczce tej mieści się apteka. Nad wejściem zauważamy godło domu „Pod łabędziem” oraz u wejścia metalowe kółka do wiązania koni. Na wschodniej pierzei znajduje się najstarszy budynek w rynku: kamieniczka nr 29 z podcieniami, wzniesiona prawdopodobnie w 1634 roku.

• Ratusz – leszczyński ratusz, oglądany w obecnym kostiumie architektonicznym to budowla barokowo-klasycystyczna, zaliczana do najpiękniejszych w Polsce. Wielokrotnie przebudowywany, nosi w swych murach relikty pierwszego ratusza z 1639 roku. Wśród kolejnych budowniczych i architektów wymienia się Marcina Woidego, Jerzego Catenazziego, Pompeo Ferrariego i prawdopodobnie Dominika Merliniego – nadwornego architekta Stanisława Augusta, znanego głównie jako twórcę warszawskich Łazienek. Wschodnią ścianę ratusza zdobią kartusze z herbami właścicieli miasta. Obecnie gmach pełni funkcje reprezentacyjne, konferencyjne i wystawiennicze, a w podziemiu znajduje się stylowa kawiarnia.

• Kościół św. Mikołaja – budynek powstał na miejscu zniszczonego podczas pożaru w 1656 roku, najstarszego leszczyńskiego kościoła. Odbudowany po 1680 roku wg projektu Jana Catenazziego i wyposażony w początkach XVIII wieku uchodzi za najwybitniejszą realizację, sprowadzonego przez Leszczyńskich, architekta. Fasada świątyni zaliczana jest do najznamienitszych fasad dwuwieżowych schyłku XVII wieku. Kościół jest rodowym mauzoleum Leszczyńskich. Na uwagę zasługują również obrazy wybitnego malarza doby baroku, Szymona Czechowicza, usytuowana naprzeciw ambony rzeźba przedstawiająca św. Jana Nepomucena oraz ołtarz główny z płótnem autorstwa Michellangelo Palloniego, florenckiego artysty związanego z dworem królewskim.

• Synagoga – największa i prawdopodobnie najstarsza zachowana, główna synagoga najważniejszej gminy żydowskiej w Wielkopolsce w XVIII i w 1 połowie XIX wieku. Pierwsza, zapewne drewniana powstała ok. 1626 roku. Na obecny budynek składa się XVIII-wieczny barokowy trzon główny, z dobudowanym w 1905 roku masywem wieżowym, wg proj. wrocławskich architektów Ehrlichów. Synagoga użytkowana była przez gminę żydowską w Lesznie do 1939 roku. Zdewastowana przez Niemców, po wojnie przez wiele lat pełniła funkcję łaźni miejskiej. W 1956 roku zrzucono część wieży z hełmem, później przedzielono wnętrze żelbetowym stropem na dwie kondygnacje. Obecnie pełni funkcję galerii sztuki Muzeum Okręgowego w Lesznie, a w jednej z sal urządzono stałą ekspozycję „Żydzi w Lesznie”. Zachował się wystrój wnętrza: polichromia z piękną dekoracją roślinną ścian i promienistą glorią, zdobiącą wywietrznik w czaszy głębokiego, pozornego sklepienia.

Muzeum czynne: wtorek: 9-17, środa-piątek: 10-14, niedziela 10-14, poniedziałek: nieczynne

• Pałac Sułkowskich – w obecnej formie jest to barokowa rezydencja powstała na miejscu wcześniejszego, renesansowego pałacu i kolejnego gmachu wybudowanego w drugiej połowie XVII wieku przez sprowadzonego z Włoch architekta, Pompeo Ferrariego. Współczesny kształt został pałacowi nadany w połowie XVIII stulecia, gdy dokonano przebudowy po kolejnych pożarach. Sylwetka budowli naturalnie komponuje się w otoczenie parku i stawów, będących reliktem dawnej, jeszcze średniowiecznej, fosy. Wnętrza pałacu zatraciły niemal zupełnie swe pierwotne cechy; zachowały się jedynie pojedyncze detale dawnego wyposażenia architektonicznego.

• Kościół św. Jana Chrzciciela – wybudowany w latach 1652-1654 przez braci czeskich. Budowla nawiązuje stylistycznie do architektury późnego gotyku. Akcentem przełamującym jednorodność ceglanej budowli świątyni jest przylegająca od strony zachodniej barokowa kaplica Gruszczyńskich autorstwa Pompeo Ferrariego (1711). Na przyporze od strony południowej zegar słoneczny z datą roczną 1653. Na północnej ścianie wmurowano XVIII-wieczne epitafia zmarłych dzieci Karola Gotfryda Woide, duchownego Jednoty, późniejszego pastora w Londynie i asystenta bibliotekarza w British Museum.

• Kościół św. Krzyża – czwarta w tym miejscu świątynia wybudowana przez społeczność luterańską w Lesznie. Pierwszy kościół, drewniany, wzniesiono w 1635 roku. Obecna budowla z przełomu XVIII/XIX wieku jest dziełem Pompeo Ferrariego, z wieżą z początku XX wieku dobudowaną według XVIII-wiecznego projektu M. Frantza. W początkach XVIII wieku zbór uchodził za najpiękniejszy przykład luterańskiego budownictwa sakralnego w Wielkopolsce i stanowił wzór dla podobnych realizacji m.in. w Poznaniu i Rawiczu. Skromne, klasycystyczne wyposażenie wnętrza pochodzi z przełomu XVIII i XIX wieku. Z pierwotnego wyposażenia nie dotrwały do czasów nam współczesnych, zlikwidowane w latach 80-tych XX wieku, dwukondygnacyjne empory obiegające ściany boczne oraz obraz ołtarzowy.

• Lapidarium rzeźby nagrobnej – utworzone w latach 1956-1960 z części nagrobków i obelisków przeniesionych ze zlikwidowanych cmentarzy protestanckich. Rzeźbione w piaskowcu płyty pochodzą z XVII-XIX wieku i upamiętniają zmarłych zamożnych mieszczan i członków ich rodzin: duchownych, kupców, rzemieślników różnych specjalności. Na specjalną uwagę zasługują m.in.: epitafium Adama Samuela Hartmanna, nauczyciela króla Stanisława Leszczyńskiego, całopostaciowy nagrobek kowala z atrybutami pracy, epitafia dziecięce oraz bogata w treści teologiczne i biblijne płyta upamiętniająca Eliasa Müllera, znajdująca się na ścianie kościoła od strony południowej.

• Muzeum Okręgowe miasta Leszna – mieści się w XVIII-wiecznej pastorówce kościoła św. Krzyża. Gromadzi zbiory dokumentujące historię miasta, kulturę ludową regionu oraz malarstwo. Do najważniejszych kolekcji zaliczają się: zbiór portretów trumiennych z 2 poł. XVIII w. przedstawiających szlacheckich patronów zboru św. Jana oraz największa i najstarsza w Polsce kolekcja portretów królów leszczyńskiego bractwa kurkowego (pocz. XVIII w. – poł. XX w.) Cennym uzupełnieniem zbiorów historycznych i artystycznych są portrety członków rodów Leszczyńskich i Sułkowskich – właścicieli miasta, w tym Stanisława Leszczyńskiego oraz reprezentacyjny, całopostaciowy wizerunek Marii Leszczyńskiej, córki Stanisława, żony Ludwika XV. Godny uwagi jest eksponowany zbiór malarstwa ukazujący polską wieś przełomu XIX i XX.

Muzeum czynne: wtorek: 9-17, środa – piątek: 9-14, sobota – niedziela: 10-14; w poniedziałki nieczynne. Strona internetowa muzeum.

Rozrywka

• Jedną z największych rozrywek dla mieszkańców Leszna i okolic są zawody żużlowe rozgrywane na stadionie imienia Alfreda Smoczyka. Unia Leszno to czołowy zespół polskiej ekstraklasy, klub z piękną historią i tradycjami, nic więc dziwnego że niedzielne spotkania gromadzą na trybunach tysiące sympatyków „speedwaya”. Oprócz zawodów ligowych Leszno jest także organizatorem jednej z rund mistrzostw świata elitarnego cyklu Grand Prix. Więcej informacji znaleźć można na stronie internetowej klubu [4].

---