Bhutan
| Bhutan | |
.jpg)
| |
| Lokalizacja | |
| |
| Flaga | |
| |
| Główne informacje | |
| Stolica | Thimphu |
| Ustrój polityczny | monarchia konstytucyjna |
| Waluta | ngultrum (BTN) |
| Powierzchnia | 47 000 |
| Liczba ludności | 763 092 (2019) |
| Język | dzongka |
| Religia | buddyzm |
| Numer kierunkowy | +975 |
| Domena internetowa | .bt |
| Strefa czasowa | UTC +6 |
Bhutan – państwo w Azji Południowej, we wschodnich Himalajach graniczące na północy i zachodzie z Chinami, a na południu i wschodzie z Indiami; bez dostępu do morza. Lokalna nazwa Druk Jul oznacza Królestwo Smoka.
Charakterystyka[edytuj]
Geografia[edytuj]
Bhutan jest górzystym krajem bez dostępu do morza, leżącym we wschodniej części Himalajów, pomiędzy Tybetem w Chinach na północy, a indyjskimi stanami Asam i Bengal Zachodni na południu i wschodzie oraz Sikkim na zachodzie.
Ponad połowa terytorium kraju leży powyżej 3000 m n.p.m. Sieć rzeczna jest gęsta, wszystkie są dopływami Brahmaputry, do której wpadają już na terenie Indii.
Góry do 3500 m są pokryte lasami zajmującymi 67% powierzchni kraju. Na południu to lasy monsunowe z drzewem tekowym, wyżej lasy mieszane z dębem, sosną i jodłą. Powyżej 3500 m występują łąki alpejskie, a powyżej 4500 m wieczne śniegi i lodowce.
Użytki zielone (łąki i pastwiska) stanowią 6%, a grunty orne 3% powierzchni kraju.
Klimat[edytuj]
Klimat zwrotnikowy wilgotny, monsunowy; tropikalny na południu, chłodne zimy i gorące lata w dolinach, ostre zimy i chłodne lata w Himalajach. Granica wiecznych śniegów wskutek znacznych opadów przebiega stosunkowo nisko, bo już na wysokości ok. 4500–4880 m n.p.m.
Historia[edytuj]
Pierwsi ludzie przybyli prawdopodobnie po epoce lodowcowej i niewiele wiadomo o prehistorii Bhutanu. Pierwsze dokumenty historyczne pojawiły się wraz z buddyzmem w VII wieku, kiedy to Guru Rinpocze (Padmasambhava) odwiedził Bhutan i założył tu sieć klasztorów.
W 1865 roku Wielka Brytania i Bhutan podpisały traktat z Sinchulu, na mocy którego Bhutan miał otrzymać roczną dotację w zamian za przekazanie niektórych terenów przygranicznych. Pod wpływami brytyjskimi w 1907 r. powstała monarchia; trzy lata później podpisano traktat, na mocy którego Brytyjczycy zgodzili się nie ingerować w wewnętrzne sprawy Bhutanu, a Bhutan pozwolił Wielkiej Brytanii kierować jego własnymi sprawami zagranicznymi. Wkrótce, rolę tą przejęły Indie, które odzyskały niepodległość i w 1949 r. zwróciły przejęte przez rząd brytyjski ziemie. Pomimo oddania dawnych ziem, południowi sąsiedzi dalej kontynuowali kierowanie niektórymi sprawami Bhutanu.
W grudniu 2006 roku król Jigme Singye Wangchuck przekazał władzę swojemu najstarszemu synowi, księciu koronnemu Jigme Khesar Namgyel Wangchuck, nadając mu tytuł piątego Druka Gyalpo. Oficjalna koronacja miała miejsce w listopadzie 2008 roku. Piąty Król kształcił się w Bostonie i Oksfordzie i cieszy się dużym uznaniem w całym kraju. W dniu 24 marca 2008 r. odbyły się pierwsze demokratyczne wybory.
Polityka[edytuj]
Gospodarka[edytuj]
Bhutan należy do państw o najniższym poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego. ONZ zalicza ten kraj do grupy jednych z najsłabiej rozwiniętych państwa świata. PKB na 1 mieszkańca, według parytetu siły nabywczej, wynosił 1,3 tys. USD (2002). Dopiero w 1956 zniesiono niewolnictwo.
Zdecydowana większość mieszkańców czynnych zawodowo jest zatrudniona w rolnictwie i leśnictwie (ok. 91%). Na wsi utrzymują się feudalne stosunki. Grunty orne zajmują ok. 3% powierzchni kraju, a łąki i pastwiska – ok. 6%. Większość ziemi uprawnej jest w posiadaniu klasztorów buddyjskich i wielkich właścicieli. Uprawia się głównie ryż, pszenicę, jęczmień, proso i kukurydzę, poza tym ziemniaki, rośliny strączkowe, jutę, tytoń.
W południowej części kraju pojawia się sadownictwo (mango, pomarańcze, jabłoń) oraz uprawa kardamonu. W górach koczownicze pasterstwo owiec, jaków i kóz, na południu przyzagrodowa hodowla bydła i trzody chlewnej. Dużą rolę odgrywa leśnictwo, głównie eksploatacja drewna tekowego. Niewielkie wydobycie węgla kamiennego, surowców budowlanych oraz grafitu. Dopiero w latach 70. powstały pierwsze obiekty przemysłowe: elektrownie wodne, zakłady włókiennicze, przetwórstwa owoców, tartaki oraz cementownia i fabryka zapałek. Dobrze rozwinięte rzemiosło artystyczne, zwłaszcza tkactwo, snycerstwo, wyrób białej broni i obróbka metali.
Eksport energii elektrycznej, drewna, węgla, wosku, kości słoniowej i cementu. Import wyrobów przemysłowych, żywności, paliw. Główni partnerzy handlowi: Indie (ok. 90% obrotów), Singapur.
Dojazd[edytuj]
Samochodem[edytuj]
Samolotem[edytuj]
Największym portem lotniczym jest międzynarodowy port lotniczy w Paro (kod: PBH), zlokalizowany około 47 km od centrum Thimphu. Loty do tego portu lotniczego są realizowane przez Bhutan Airlines i Druk Air.
Statkiem[edytuj]
Bhutan jest państwem śródlądowym (ze względu na położenie nie posiada dostępu do morza).
Regiony[edytuj]
Bhutan jest podzielony na 20 prowincji zwanych dzongkhag:
- Bumtʽang (1)
- Cirang (18)
- Czʽukʽa (2)
- Daganang (3)
- Gasa (4)
- Ha (5)
- Jangce (16)
- Lhünce (6)
- Monggar (7)
- Paro (8)
- Pemagacel (9)
- Punakʽa
- Samce (12)
- Samdrup Dzongkʽar (11)
- Sarpang (13)
- Thimphu (14)
- Traszigang (15)
- Trongsa (17)
- Wangdü Pʽodrang (19)
- Żemgang (20)
Miasta[edytuj]
Według danych oficjalnych pochodzących z 2005 roku Bhutan posiadał ponad 30 miast o ludności przekraczającej 1 tys. mieszkańców. Stolica kraju Thimphu jako jedyne miasto liczyło ponad 50 tys. mieszkańców; 1 miasto z ludnością 10÷50 tys. oraz reszta miast poniżej 10 tys. mieszkańców.
Ciekawe miejsca[edytuj]
Parki narodowe, rezerwaty i szczyty górskie[edytuj]
Zabytki, muzea i inne atrakcje[edytuj]
- Klasztor Paro Taktsang
- Punakha Dzong
- Tashichho Dzong
- Dobji Dzong w Paro
- Muzeum Narodowe Bhutanu w Paro
- Brama graniczna w Phuntsholing
- Ruiny Drukgyal Dzong (UNESCO)
- Klasztor Gangteng w Wangdü Pʽodrang
- Klasztor Tango koło Thimphu
- Timphu
Transport[edytuj]
W 2003 r. Bhutan miał łącznie 8 050 km dróg, z których ok. 4 990 km stanowiły drogi utwardzone, a pozostałą resztę nieutwardzone. Najwięcej drogowych szlaków komunikacyjnych znajduje się w środkowej i zachodniej części kraju. Podstawową drogą kraju jest autostrada wschód-zachód, powstała w 1962 roku, łącząca miasta Phuentsholing i Trashigang.
Bhutan nie posiada transportu kolejowego, ale 25 stycznia 2005 r. odbyło się spotkanie króla Bhutanu i premiera Indii, na którym został przedstawiony pomysł budowy pierwszej kolei w kraju. W grudniu 2009 r. król Bhutanu zatwierdził ostateczny plan budowy bhutańsko-indyjskiego szerokotorowego połączenia kolejowego pomiędzy Hashimarą i Toribari. Linię tą mają obsługiwać Indian Railways.
Państwo posiada 4 porty lotnicze (Bathpalathang, Yongphulla, Gelephu, Paro), spośród których tylko ostatni należy do międzynarodowych. Niestety 3 z nich są czynne, ponieważ najnowszy, port lotniczy Gelephu (otwarty w 2017 r.) nie został certyfikowany przez Ministerstwo Lotnictwa Cywilnego (Department of Civil Aviation).
Język[edytuj]
Językiem urzędowym Bhutanu jest dzongkha. Niektórzy miejscowi znają też angielski, tybetański i hindi (będący językiem urzędowym w Indiach).
Zakupy[edytuj]
Obowiązującą walutą Bhutanu jest ngultrum, ale równolegle funkcjonują rupie indyjskie. Wartość ngultrum jest równa rupii w stosunku 1:1. Wymiana walut w kraju poza kantorami jest możliwa w bankach lub większych hotelach. Karty kredytowe Visa, MasterCard i Visa Maestro są kompatybilne z większością bankomatów w Bhutanie. Większość z nich jest skoncentrowana w Thimphu i Paro.
Spośród produktów tradycyjnych warto kupić drewniane miseczki dappa (pierwotnie produkowane na wschodzie państwa ) i małe bambusowe kosze bangchung (będące specjalnością południowych regionów kraju, ale dostępne w całym Bhutanie).
Gastronomia[edytuj]
Noclegi[edytuj]
Bezpieczeństwo[edytuj]
Nie ma zagrożenia przestępczością pospolitą i kieszonkową. Nie występują też inne zagrożenia, o ile zachowanie turysty nie odbiega od ogólnie przyjętych norm. Zagrożenie dla bezpieczeństwa mogą stanowić klęski naturalne, np. trzęsienia ziemi, osunięcia się ziemi itp.
Zdrowie[edytuj]
Nie obowiązują żadne szczepienia ochronne. Podróżujący w ramach wycieczek trekkingowych winni zaopatrzyć się w niezbędne leki, w związku z możliwością wystąpienia choroby wysokościowej. W razie problemów ze zdrowiem lub złego samopoczucia, po poradę lekarską zaleca się zgłosić do placówek służby zdrowia (gabinety medycyny podróży). Zaleca się zakup ubezpieczenia turystycznego, które zwróci koszty ewentualnego leczenia.
W południowej części kraju istnieje całoroczne ryzyko zarażenia się malarią. Ponadto dość rozpowszechnione są zarazki odpowiadające za wirusowe zapalenie wątroby typu B. Turystów bardzo często dotyka również biegunka podróżnych.
Kontakt[edytuj]
Przedstawicielstwa dyplomatyczne[edytuj]
Przedstawicielstwa dyplomatyczne akredytowane w Bhutanie[edytuj]
Stosunki dyplomatyczne zostały nawiązane 29 listopada 2012. Sprawy konsularne obsługuje Ambasada RP w Nowym Delhi (Indie).
Przedstawicielstwa dyplomatyczne akredytowane w Polsce[edytuj]
Bhutanese Embassy in Belgium
Avenue Jules Cesar 70, 1150 Bruxelles, Belgium
Phone: +322 761 95 70
Fax: +322 761 95 77
E-mail: infobhutan@bhutanembassy.be