Województwo świętokrzyskie: Różnice pomiędzy wersjami
Dodano 1 kategorię. |
Dodano 2 nowe rozdziały i 1 zdjęcie. |
||
Linia 19: | Linia 19: | ||
=== Klimat === |
=== Klimat === |
||
Klimat [[Góry Świętokrzyskie|Gór Świętokrzyskich]] i pobliskich terenów znacznie różni się od otaczających województwo regionów. Średnia temperatura roczna jest o około 1–2 °C niższa od temperatury w [[Warszawa|Warszawie]] i wynosi 6–7 °C. Najcieplejsze regiony to Niecka Nidziańska i Kotlina Sandomierska. Średnia suma opadów waha się od 650 do 900 mm rocznie. Najwyższe szczyty pokryte są śniegiem od listopada do kwietnia. |
Klimat [[Góry Świętokrzyskie|Gór Świętokrzyskich]] i pobliskich terenów znacznie różni się od otaczających województwo regionów. Średnia temperatura roczna jest o około 1–2 °C niższa od temperatury w [[Warszawa|Warszawie]] i wynosi 6–7 °C. Najcieplejsze regiony to Niecka Nidziańska i Kotlina Sandomierska. Średnia suma opadów waha się od 650 do 900 mm rocznie. Najwyższe szczyty pokryte są śniegiem od listopada do kwietnia. |
||
=== Gospodarka === |
|||
[[Plik:Cementownia Ożarów - panoramio.jpg|mały|210x210px|Cementownia Ożarów]] |
|||
Województwo świętokrzyskie ma charakter przemysłowo-rolniczy. Występuje tutaj wyraźny podział na przemysłową północ i rolnicze południe. Większość ośrodków miejskich znajduje się na terenie dawnego Staropolskiego Okręgu Przemysłowego, skupiając znaczną w skali województwa liczbę miejsc pracy w przemyśle. Podstawowymi bogactwami naturalnymi województwa są kopaliny mineralne; pokłady kamienia gipsowego należą do najbogatszych w [[Europa|Europie]]. W 2012 świętokrzyska produkcja wapna stanowiła 56,3% produkcji kraju, zaś produkcja kruszywa mineralnego łamanego – 24,6%. Województwo jest również potentatem w produkcji cementu. W trzech cementowniach zlokalizowanych na jego terenie ([[Ożarów]], [[Małogoszcz]], Nowiny) powstaje jedna czwarta cementu produkowanego w [[Polska|Polsce]]. |
|||
W przygotowanym przez tygodnik „Polityka” rankingu 500 największych polskich firm za 2012, znalazło się 14 przedsiębiorstw mających swoją siedzibę w województwie świętokrzyskim, w tym siedem w [[Kielce|Kielcach]]. Wszystkie znajdowały się za pięćdziesiątym miejscem na liście. |
|||
== Regiony == |
|||
Tereny województwa świętokrzyskiego należą w całości do historycznej Małopolski. |
|||
== Warto zobaczyć == |
== Warto zobaczyć == |
||
Linia 51: | Linia 60: | ||
*[[Busko-Zdrój]] - uzdrowisko |
*[[Busko-Zdrój]] - uzdrowisko |
||
== Bezpieczeństwo == |
|||
{{Atrybucja|Województwo_świętokrzyskie}} |
|||
W województwie świętokrzyskim działa centrum powiadamiania ratunkowego, które znajduje się w Kielcach i które obsługuje zgłoszenia alarmowe kierowane do numerów alarmowych 112, 997, 998 i 999. |
|||
W województwie znajduje się 17 jednostek ratowniczo-gaśniczych Państwowej Straży Pożarnej – trzy w Kielcach, dwie w Ostrowcu Świętokrzyskim, po jednej w pozostałych 11 miastach powiatowych oraz w Chmielniku. Oprócz tego w województwie funkcjonuje 16 oddziałów straży miejskiej i cztery oddziały straży gminnej.{{Atrybucja|Województwo_świętokrzyskie}} |
|||
{{Jest w|Polska}} |
{{Jest w|Polska}} |
||
Wersja z 13:27, 15 maj 2019
Województwo świętokrzyskie – jednostka podziału administracyjnego w południowej części centralnej Polski. Siedzibą władz województwa świętokrzyskiego są Kielce.
Jest jednym z 16 województw utworzonych w 1999 roku. W przybliżeniu obejmuje większą część obszaru dawnego województwa kieleckiego, część tarnobrzeskiego (powiaty opatowski, sandomierski i staszowski) oraz skrawki radomskiego, piotrkowskiego i częstochowskiego.
Charakterystyka
Powierzchnia województwa świętokrzyskiego to 11 710,5 km², a liczba mieszkańców około 1 240 000. Dzieli się na 14 powiatów, z Kielcami włącznie (Kielce - miasto na prawach powiatu).
Geografia
Województwo świętokrzyskie położone jest w południowo-wschodniej Polsce i graniczy z województwami: śląskim, małopolskim, podkarpackim, lubelskim, mazowieckim i łódzkim.
Województwo to leży w obrębie Wyżyny Małopolskiej, na obszarze obejmującym:
- Wyżynę Kielecką
- Nieckę Nidziańską
- wschodnią część Wyżyny Przedborskiej
Klimat
Klimat Gór Świętokrzyskich i pobliskich terenów znacznie różni się od otaczających województwo regionów. Średnia temperatura roczna jest o około 1–2 °C niższa od temperatury w Warszawie i wynosi 6–7 °C. Najcieplejsze regiony to Niecka Nidziańska i Kotlina Sandomierska. Średnia suma opadów waha się od 650 do 900 mm rocznie. Najwyższe szczyty pokryte są śniegiem od listopada do kwietnia.
Gospodarka
Województwo świętokrzyskie ma charakter przemysłowo-rolniczy. Występuje tutaj wyraźny podział na przemysłową północ i rolnicze południe. Większość ośrodków miejskich znajduje się na terenie dawnego Staropolskiego Okręgu Przemysłowego, skupiając znaczną w skali województwa liczbę miejsc pracy w przemyśle. Podstawowymi bogactwami naturalnymi województwa są kopaliny mineralne; pokłady kamienia gipsowego należą do najbogatszych w Europie. W 2012 świętokrzyska produkcja wapna stanowiła 56,3% produkcji kraju, zaś produkcja kruszywa mineralnego łamanego – 24,6%. Województwo jest również potentatem w produkcji cementu. W trzech cementowniach zlokalizowanych na jego terenie (Ożarów, Małogoszcz, Nowiny) powstaje jedna czwarta cementu produkowanego w Polsce.
W przygotowanym przez tygodnik „Polityka” rankingu 500 największych polskich firm za 2012, znalazło się 14 przedsiębiorstw mających swoją siedzibę w województwie świętokrzyskim, w tym siedem w Kielcach. Wszystkie znajdowały się za pięćdziesiątym miejscem na liście.
Regiony
Tereny województwa świętokrzyskiego należą w całości do historycznej Małopolski.
Warto zobaczyć
- Sandomierz – wąwozy lessowe i jedno z najbardziej zabytkowych miast w Polsce,
- Kielce
- Świętokrzyski Park Narodowy – Święty Krzyż na Łysej Górze, gołoborza i szereg pamiątek po zamierzchłych czasach.
- Łagów
- Wiślica – interesująca wioska z ciekawymi zabytkami
- Jędrzejów – pierwsze w Polsce opactwo cystersów (1147 r.), jedno z największych w świecie muzeum zegarów, początkowa stacja Ciuchci Ponidzie.
- Nagłowice – muzeum Mikołaja Reja
- Kurozwęki – odrestaurowany zamek udostępniony do zwiedzania, najstarsza w Polsce stadnina koni arabskich, hodowla bizona amerykańskiego.
- Chańcza – zalew na rzece Chańczy z ośrodkami rekreacyjnymi
- Chęciny – stare miasteczko z licznymi zabytkami. Nad miastem na wzgórzu zamek Kazimierzowski stanowiący do XVII w. skarbiec koronny.
- Opatów – wspaniała kolegiata romańska z końca XII w., Lochy pod miastem liczące 4 kondygnacje wgłąb, pozostałości murów miejskich, zabytkowy klasztor bernardynów i inne zabytki.
- Szydłów – dobrze zachowany układ murów miejskich i wiele zabytkowych budowli z poł. XIV w.
- Tokarnia – skansen wsi świętokrzyskiej
- Wąchock – klasztor cystersów z zachowanym trzonem romańskim, centrum kawałów o sołtysach.
- Krzemionki – rezerwat archeologiczny – kopalnie krzemienia pasiastego z okresu neolitu (2600 lat p.n.e.)
- Nowa Słupia – muzeum starożytnego hutnictwa (dymarki), dawna szkoła benedyktyńska, droga królewska na św. Krzyż.
- Bałtów – przełom Kamiennej, Jurasic Park, zabytkowy pałac i młyn wodny oraz wiele innych atrakcji turystycznych.
- Sobków – odrestaurowany zamek rycerski na bazie którego stworzono ośrodek rekreacyjny
- Oblęgorek – dworek-muzeum Henryka Sienkiewicza
- Skarżysko-Kamienna – wierna replika Ostrej Bramy z Wilna, muzeum im. Orła Białego z bogatą ekspozycją, ruiny Wielkiego Pieca, Kościół Najświętszego Serca Jezusowego
- Sielpia Wielka – muzeum staropolskiego hutnictwa, zalew na Sielpi z ośrodkami wczasowymi
- Samsonów – ruiny huty z pierwszym w Polsce wielkim piecem z poł. XVII w.
- Ujazd – ruiny zamku Krzyżtopór
- Zagórsko – jaskinia „Raj”
- Zagnańsk – dąb „Bartek”
- Psary - jedyne w Polsce centrum satelitarne
- Kałków - sanktuarium
- Solec-Zdrój - uzdrowisko
- Busko-Zdrój - uzdrowisko
Bezpieczeństwo
W województwie świętokrzyskim działa centrum powiadamiania ratunkowego, które znajduje się w Kielcach i które obsługuje zgłoszenia alarmowe kierowane do numerów alarmowych 112, 997, 998 i 999.
W województwie znajduje się 17 jednostek ratowniczo-gaśniczych Państwowej Straży Pożarnej – trzy w Kielcach, dwie w Ostrowcu Świętokrzyskim, po jednej w pozostałych 11 miastach powiatowych oraz w Chmielniku. Oprócz tego w województwie funkcjonuje 16 oddziałów straży miejskiej i cztery oddziały straży gminnej.