Powiat łaski
| Powiat łaski | |
| |
| Herb | |
| |
| Mapa | |
| |
| Informacje | |
| Państwo | Polska |
| Region | Województwo łódzkie |
| Powierzchnia | 618,23 km² (3,39% powierzchni województwa) km² |
| Ludność | około 51 tys. 82 osoby/km² |
| Kod pocztowy | 98-100 |
| Strona internetowa | |
Powiat łaski leży w województwie łódzkim. Łask jest siedzibą władz powiatu.
Informacje ogólne[edytuj]
Powiat łaski w obecnych granicach został utworzony w wyniku reformy administracyjnej w 1999 r.
Geografia[edytuj]
Położony jest w centralnej części województwa łódzkiego na południowy zachód od Łodzi w obrębie aglomeracji łódzkiej. W całości leży na Nizinie Południowowielkopolskiej, północna i środkowa część na Wysoczyźnie Łaskiej, a południowa w Kotlinie Szczercowskiej.
Rzeźba terenu jest urozmaicona, głównymi elementami krajobrazu są doliny rzek, obszary leśne oraz niewysokie wzniesienia o różnej genezie.
Całość powiatu znajduje się w dorzeczu Warty, główną rzeką jest Grabia wpływająca do Widawki. Rzeki mają dominujący wpływ na charakter krajobrazu. Grabia wcina się w osady lodowcowe moreny dennej, zaś Widawka, Grabia, Nieciecz i Warta tworzą w okolicy Widawy i Burzenina swoisty węzeł hydrograficzny.
Kulminacje w terenie tworzą pagóry wydmowe oraz polodowcowe kemy. Dolinom rzecznym towarzyszą liczne torfowiska i bagna. Południowa część powiatu znajduje się w obrębie Parku Krajobrazowego Międzyrzecza Warty i Widawki.
Powierzchnia: 1025 km², zamieszkuje go 50 800 mieszkańców. Urbanizacja 36,65%. Powiat ma charakter przemysłowo-rolniczy, lasy zajmują 25% obszaru. W skład powiatu wchodzi jedno miasto oraz 4 gminy wiejskie.
Fauna i flora[edytuj]
25% powierzchni powiatu zajmują lasy, dominują bory sosnowe, w wielu miejscach występują łęgi, dąbrowy, brzeziny oraz gdzieniegdzie olsy i fragmenty grądów. W celu ochrony zasobów środowiska przyrodniczego ustanowiono różne formy ochrony przyrody – w powiecie znajdują się obszary chronionego krajobrazu: „Środkowej Grabi”, „Chrząstawsko-Widawski” oraz zespoły przyrodniczo-krajobrazowe: „Dolina rzeki Grabi” i „Leśnictwo Sędziejowice” W rezultacie trzecia część powierzchni powiatu podlega ochronie.
Historia[edytuj]
Najstarsza wzmianka o Łasku pochodzi z 1356 r. Prawa miejskie nadał Władysław II Jagiełło w 1422 r. Miasto było siedzibą klucza łaskiego, należącego do możnego rodu Łaskich. Najwybitniejszymi jego przedstawicielami byli: Jan Łaski (zm. 1531) kanclerz koronny, a następnie arcybiskup gnieźnieński, kodyfikator praw, inicjator spisania uposażeń arcybiskupstwa gnieźnieńskiego oraz jego bratanek, także Jan (zm. 1569) wybitny przedstawiciel ruchu reformacyjnego. Łask należał wtedy do grona miast najbogatszych w Polsce. Pożary jednak sprawiły, że podupadł.
Na wojnę 1459 r. wysłano tylko 2 zbrojnych.
W 1867 r. miasto zostało siedzibą powiatu.
W powstaniu styczniowym działały oddziały powstańcze w okolicy. W 1905 r. domagano się wprowadzenia języka polskiego do szkół.
We wrześniu 1939 r. w walkach z niemieckim najeźdźcą na terenie powiatu poległo wielu żołnierzy. W wielu miejscowościach znajdują się na cmentarzach kwatery i mogiły wojenne.
Gospodarka[edytuj]
Znajdujące się w powiecie łaskim lotnisko wojskowe jest miejscem stacjonowania wojskowych samolotów wielozadaniowych F-16, a także szkolenia pilotów.
Dojazd[edytuj]
Samochodem[edytuj]
Sieć dróg czyni z Łasku ważny węzeł komunikacji samochodowej, ponieważ przebiegają tędy drogi krajowe:
- droga krajowa nr 12 (Polska): Łęknica – Leszno- Kalisz – Łask – Piotrków Trybunalski – Dorohusk,
- droga krajowa nr 14 (Polska): Łódź – Łask – Walichnowy – (Wrocław).
Ponadto miasto przecinają drogi wojewódzkie:
- droga wojewódzka nr 473: Łask – Koło,
- droga wojewódzka nr 481: Łask – Wieluń,
- droga wojewódzka nr 483: Łask – Częstochowa.
Autobusem[edytuj]
Dużą rolę odgrywa komunikacja autobusowa. Linie w mieście i okolicach obsługuje głównie PKS Zduńska Wola, można też spotkać tu autobusy PKS Łódź, PKS Sieradz, PKS Wieluń, PKS Kalisz, PKS Częstochowa i innych przewoźników (w tym prywatnych).
Koleją[edytuj]
Obszar powiatu przecina linia kolejowa z Warszawy do Wrocławia oraz magistrala kolejowa Śląsk – Porty. Istnieje możliwość dojazdu pociągiem z Łasku do Sieradza, Łodzi, Zduńskiej Woli, Kalisza, Poznania, Warszawy, Ostrowa Wielkopolskiego, Wrocławia i Szczecina.
Samolotem[edytuj]
Lotnisko w Łasku jest lotniskiem wojskowym i niekiedy lotniskiem cargo.
Regiony[edytuj]
W skład powiatu wchodzą następujące gminy:
- gmina miejsko-wiejska: Łask
- gminy wiejskie: Buczek, Sędziejowice, Widawa, Wodzierady
Ciekawe miejsca[edytuj]
Około 16 km od Łasku leży Zelów, związany z osadnictwem tkaczy-chałupników, potomków zwolenników Jana Husa, przybyłych tu ze Śląska i Czech w okresie prześladowań religijnych. Osadnicy byli zorganizowani w gminę braci czeskich z własnym kościołem i własną szkołą. Dziś działa dziewczęcy zespół „Zelowskie dzwonki” wygrywający właśnie na dzwonkach różne melodie, nie tylko kościelne. Widawa, ongiś miasto, od 1870 r. wieś, leży na stoku wysoczyzny wznoszącej się pomiędzy dolinami Warty i Widawki, nad rzeką Nieciecz, 21 km na południowy zachód od Łasku. Od najdawniejszych czasów krzyżowały się w Widawie szlaki komunikacyjne, co sprzyjało rozwojowi handlu i ściągało osadników. Widawa była po Sieradzu i Warcie najznaczniejszym miastem (prawa miejskie od 1388 r. z nadania Władysława II Jagiełły) Ziemi Sieradzkiej. Dużo chwały przysparzała miastu szkoła, której początki sięgają XV w., a w XVI w. została podniesiona do rangi kolonii akademickiej Uniwersytetu Jagiellońskiego, nazywano ją Akademią Widawską.
Transport[edytuj]
W Łasku jest komunikacja miejska ZKM, autobusy kursują na kilku liniach.