Powiat wieruszowski

Powiat wieruszowski – powiat w Polsce w południowo–zachodniej części województwa łódzkiego, reaktywowany w 1999 r. w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Wieruszów który zamieszkuje 20% ogółu mieszkańców powiatu.

Powiat wieruszowski istniał już w latach 1816–1870. Został reaktywowany dnia 13 listopada 1954 r. w województwie łódzkim, jako jeden z pierwszych powiatów utworzonych tuż po wprowadzeniu 29 września 1954 r. gromad zamiast dotychczasowych gmin jako podstawowych jednostek administracyjnych PRL. Na powiat wieruszowski złożyły się 1 miasto i 18 gromad, które wyłączono z dwóch ościennych powiatów. Po zniesieniu gromad i reaktywacji gmin z dniem 1 stycznia 1973 r. powiat wieruszowski podzielono na 1 miasto i 6 gmin. Po reformie administracyjnej obowiązującej od 1 czerwca 1975 r. terytorium zlikwidowanego powiatu wieruszowskiego włączono do nowo utworzonego województwa kaliskiego. Wraz z reformą administracyjną z 1999 r. przywrócono w województwie łódzkim powiat wieruszowski w kształcie przybliżonym do granic sprzed 1975 r.

Znajduje się na Wysoczyźnie Wieruszowskiej przy granicy z województwem opolskim i województwem wielkopolskim.
Powiat wieruszowski graniczy z sześcioma powiatami: od północy z powiatem ostrzeszowskim, od południa z kluczborskim i oleskim, od wschodu z wieluńskim i sieradzkim, od zachodu z kępińskim.
Historycznie tereny powiatu wieruszowskiego leżały w zachodniej części Ziemi Wieluńskiej na pograniczu z Ziemią Ostrzeszowską.

Powierzchnia powiatu wynosi 577,21 km², co stanowi 3,17 % powierzchni województwa łódzkiego. Mieszka w powiecie 42 319 osób, co stanowi 1,7 % ludności całego województwa i daje gęstość zaludnienia 73,3 osób/ km².
W skład powiatu wchodzą:

miasto (od 1 stycznia 2020) Lututów
gmina miejsko–wiejska: Wieruszów,
gminy wiejskie: Bolesławiec, Czastary, Galewice, Lututów, Łubnice, Sokolniki.

Dane dotyczące liczby ludności powiatu wg statystyki GUS na dzień 30 czerwca 2012 r. są następujące:
Powiat 42 319 20 922 21 397; 8 730 4 231 4 499; 33 589 16 691 16 898
gm.w. Bolesławiec 4 099 2 067 2 032; – – –; 4 099 2 067 2 032
gm.w. Czastary 3977 1976 2001; – – –; 3 977 1 976 2 001
gm.w. Galewice 6260 3101 3159; – – –; 6 260 3 101 3 159
gm.w. Lututów 4646 2308 2338; – – –; 4 646 2 308 2 338
gm.w. Łubnice 4125 2043 2082; – – –; 4 125 2 043 2 082
gm.w. Sokolniki 4891 2425 2466; – – –; 4 891 2 425 2 466
gm. m–w. Wieruszów 14 321 7 002 7 319; 8 730 4 231 4 499; 5 591 2 771 2 820
Liczby powyżej oznaczają: ogółem, mężczyźni, kobiety; miasta ogółem mężczyźni, kobiety; wieś ogółem mężczyźni, kobiety.

Krajobraz umiarkowanie urozmaicony ma charakter przejściowy pomiędzy strefą wyżyn i nizin. Przez powiat w zachodniej części przepływa Prosną.
Lasy w powiecie stanowią 25,9% powierzchni.
Tereny przyrodnicze prawnie chronione zajmują prawie 40% powierzchni powiatu.
Powiat wieruszowski położony jest na skrzyżowaniu dróg krajowych z Łodzi do Walichnowów i szlaku międzynarodowego E75. Położony jest przy trasie z Warszawy do Wrocławia, ma dogodne warunki komunikacyjne i drogowe.
Przebiegają tu ważne szlaki komunikacyjne – drogi krajowe nr 8 Wrocław – Wieluń – Piotrków Trybunalski – Warszawa, nr 14 Łowicz – Łódź – Sieradz – Walichnowy oraz nr 450 Opatów – Wieruszów – Kalisz. Przez powiat przebiega również linia kolejowa nr 181 relacji (Kępno – Wieluń – Herby Nowe).
Atrakcyjne walory turystyczne umożliwiające rozwój turystyki aktywnej i wypoczynkowej.
Powiat posiada jedną z najgęstszych sieci szlaków turystycznych i ścieżek rowerowych w województwie.
Strona www powiatu: http://www.powiat-wieruszowski.pl/